Wat moet ik doen als ik een verlaten nest vind?

Het is vrij ongebruikelijk zo'n situatie tegen te komen, vooral als er verweesde eieren of kuikens zijn. Maar hier is alles wat je moet weten als je er een vindt.

Geschreven en geverifieerd door advocaat Francisco María García.

Laatste update: 21 december, 2022

Als je ooit een verlaten nest zou vinden, zou je dan weten wat je aan de situatie moet doen? Als er eieren of kuikens in zitten, dan wordt het nog ingewikkelder! Je wilt wel helpen maar hebt geen idee wat je moet doen. Hier zijn wat richtlijnen om je te helpen de juiste beslissingen te nemen.

Het leven van wilde vogels is totaal anders dan dat van ons. Toch zijn er een paar dingen die je moet begrijpen: ten eerste, dat het nest er verlaten uitziet, wil nog niet zeggen dat het dat ook is. Onderneem geen overhaaste actie; als je wilt helpen, observeer dan eerst.

Hoe je een verlaten nest kunt herkennen

Er zullen zelden eieren of jongen in een verlaten nest liggen, tenzij de moeder door een roofdier is aangevallen. Vrouwelijke vogels verlaten hun nest niet; ze zijn waarschijnlijk gewoon voedsel aan het zoeken voor zichzelf of hun kuikens. De afwezigheid van de moeder duurt meestal niet langer dan een half uur; na die tijd kan er iets gebeurd zijn.

De aanwezigheid van vossen, katten, of roofdieren in de buurt kan betekenen dat de ouders aangevallen werden. Anders zullen de vogels tijdens het voeden voortdurend in de buurt zijn om het nest in de gaten te houden. In dat geval moet je het nest, de eieren of de jongen niet benaderen of aanraken.

Vogeleieren hebben een constante temperatuur nodig. Als je te dicht bij het nest komt, zal de moeder zich verwijderen en verliezen de eieren hun warmte. Voor vogels die op de grond nestelen is de kwetsbaarheid nog groter.

Om deze redenen is het moeilijk om een verlaten nest met het blote oog te herkennen. Het is het beste om uit de buurt te blijven van gebieden waarvan je weet dat er nesten kunnen zijn; de moeder laten schrikken zou een tragedie zijn voor de eieren.

Wat doe ik als ik ontdek dat het een verlaten nest is?

Als er eieren in het verlaten nest zitten, is het bijna onmogelijk ze te redden. De schalen hebben een specifieke temperatuur, overvloedige vochtigheid en voortdurende beweging nodig om uit te komen. Dit kan alleen met gespecialiseerd gereedschap, en dus kun je in dit geval niets doen.

Als er kuikens zijn, kun je ze misschien helpen. Het is echter belangrijk dat je een paar minuten op een veilige afstand blijft om er zeker van te zijn dat de ouders niet naar huis hebben kunnen terugkeren.

Het komt vaak voor dat je kuikens ver van hun nest vindt. Na storm of winderige dagen kunnen de kuikens uit het nest vallen. Ook als het niet geregend of winderig geweest is, gaan de kleintjes soms gewoon naar buiten om de wereld te verkennen.

Is het goed om in te grijpen?

Ingrijpen in het leven van vogels zou in de overgrote meerderheid van de gevallen erg onverstandig zijn. In Europa is een campagne met de naam “Spring Alive” opgezet om mensen te adviseren geen kuikens weg te nemen als ze buiten hun nest gevonden worden.

Deze campagne is gebaseerd op het informeren van mensen wat ze moeten doen als ze verweesde kuikens vinden. Allereerst vertellen ze dat deze kuikens, voor het grootste deel, niet verweesd of verloren zijn. Ze leren gewoon vliegen; als mensen ze naderen kan dat het werk van de ouders bemoeilijken, die uit angst voor de dreiging zullen stoppen met helpen.

Wat te doen als ik een verlaten kuiken vind?

Eigenlijk zou het woord hier niet verlaten zijn, maar eerder ‘verloren’. Als ze uit het nest vallen en te klein zijn, is het soms moeilijk voor ze om naar huis terug te keren. In de stad komen deze ongelukken bij vogels vaak voor; het beste zou zijn te proberen het dier ergens veilig van auto’s neer te zetten waar zijn ouders het kunnen helpen.

Eenmaal op een veilige plaats kun je nagaan of zijn ouders hem zoeken of niet. Zo niet, dan is het het verstandigst hem naar een dierenasiel te brengen. Als je hem toch meeneemt, is het belangrijk dat je hem met uiterste zachtheid behandelt, want zijn veren kunnen erg broos zijn.

De tweede kwestie is voedsel voor de babyvogel. Eigenlijk zijn stukjes biscuit of brood niet aan te bevelen; er is speciaal voedsel nodig om ze de voedingsstoffen te geven die ze nodig hebben. Ten derde is het beter ze geen water te geven, of het in heel kleine druppeltjes. Als er water in hun snavelgaten komt kunnen ze een longontsteking oplopen.

Warmte is een andere onmisbare vereiste om een klein kuiken in leven te houden. Zacht toiletpapier kan een goede optie zijn.

Het lijkt heel verleidelijk om het kuiken mee naar huis te nemen en het zelf groot te brengen. Bedenk echter dat niet alle vogelsoorten goed tegen de stress van gevangenschap kunnen. Soms is het beter de natuur haar gang te laten gaan, want je zult deze dieren niet in alle gevallen kunnen helpen.