Wat moet ik doen als mijn kat de kattenbak niet meer gebruikt?

Hoe onafhankelijk ze ook zijn, katten vragen veel aandacht. Zoals elk huisdier zijn ze vatbaar voor het ontwikkelen van onaangepast gedrag om allerlei redenen, waaronder het niet gebruiken van de kattenbak.

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Samuel Sanchez.

Laatste update: 14 oktober, 2021

Er zijn veel verschillende redenen waarom een kat de kattenbak niet meer gebruikt. Dit gedrag kan veroorzaakt worden door problemen met de kattenbak, de plaats ervan, veranderingen in de omgeving en verschillende gezondheidsaandoeningen.

Als je kat gestopt is met het gebruiken van de kattenbak en je wilt weten wat je moet doen, lees dan dit artikel verder. Het is belangrijk dat je alle mogelijke redenen kent om uit te zoeken wat de oorzaak is van dit gedrag (dat niet normaal is bij katachtigen).

Wat te doen als je kat zijn kattenbak niet meer gebruikt?

De eerste stap in alle situaties is om je huisdier naar de dierenarts te brengen om eventuele gezondheidsproblemen uit te sluiten. Een lichamelijk onderzoek is essentieel bij elke kat die ophoudt de kattenbak te gebruiken, want verschillende lichamelijke pathologieën kunnen tot dit atypische gedrag leiden.

Volgens deskundigen (Engelse link) zijn de meeste medische aandoeningen die kattenbak falen veroorzaken gemakkelijk te verhelpen. Hier zijn enkele andere dingen die je kunt doen als je kat gestopt is zijn kattenbak te gebruiken.

Steriliseren of castreren

Katten die niet gesteriliseerd of gecastreerd zijn, hebben meer kans om buiten hun kattenbak te plassen. Katachtigen waarvan de geslachtsorganen intact zijn, nemen dit gedrag aan als een manier van markeren, die met paren geassocieerd wordt. Dit stopt echter na castratie of sterilisatie.

Neem een ander soort kattenbakvulling

Als je eenmaal mogelijke medische aandoeningen bij je kat hebt uitgesloten, kun je je aandacht het beste richten op de kattenbak en het soort materiaal waarvan het substraat gemaakt is. Deze details maken deel uit van de andere redenen waarom een kat zijn kattenbak niet meer gebruikt.

Dit kan bijvoorbeeld het probleem zijn als je onlangs van merk of soort kattenbakvulling veranderd bent. Veel katten hebben specifieke voorkeuren voor het soort kattenbakvulling, want sommige katten houden niet van chemische geuren of parfums vanwege hun scherpe reukzin.

Heb je ooit onychectomie laten doen bij je kat of zijn nagels verkeerd laten knippen?

Onychectomie is de chirurgische amputatie van de klauwen van een kat, een extreme en onnodige ingreep voor zowel katachtigen als eigenaars. Maar als je bij je huisdier voor deze optie koos (of misschien als je niet wist hoe je zijn nagels moest knippen en het op de verkeerde manier deed), is het waarschijnlijk dat hij niet tegen contact met zand kan.

Het is niet ongewoon om kattenbak- en andere gedragsproblemen te zien bij katten van wie de klauwen verwijderd zijn. Deze katachtigen ontwikkelen vaak een afkeer van kattenbakvulling omdat hun pootjes erg gevoelig en pijnlijk zijn van de operatie. Daardoor vermijden ze in de kattenbak te komen en ontlasten zich erbuiten.

Om dit gedrag op te lossen, zoek je naar andere producten die vriendelijker zijn voor de pootjes van je katachtige. Zo zijn populieren- of dennenhoutkrullen (gebruikt voor cavia’s of muizen), zacht papieren strooisel, en versnipperd papier bruikbaar.

Verschoon hun kattenbak of verwijder de deksels

Veel commerciële kattenbakken zijn te klein voor het comfort van volwassen katten, dus probeer een grotere bak. Een beetje meer ruimte kan al het verschil maken.

Ook hebben sommige katten (vooral oudere of te zware katten) moeite om in kattenbakken met hoge wanden te komen. Daarom is het aan te raden de hoge randen te verwijderen, een tip die ook geldt voor eigenaars van sterk gestreste katten.

Zet de kattenbak op een andere plaats

Katten zijn gewoontedieren, dus verplaats de kattenbak niet drastisch en doe het ook niet ‘s nachts. Als je de kattenbak toch moet verplaatsen, doe het dan geleidelijk. Verplaats hem, indien mogelijk, slechts een paar centimeter per dag. Op die manier heeft je huisdier voldoende tijd om zich aan te passen.

Je kunt je kat echter ook de nieuwe plaats laten zien die je voor de kattenbak gekozen hebt. Hun instinct zal hen in staat stellen dit voorwerp te onthouden als de plaats waar ze zich nu moeten ontlasten.

Bovendien is het belangrijk om kattenbakken te plaatsen op rustige plaatsen die een beetje privacy bieden en ver weg zijn van de eet- en drinkplekken van je huisdier. Vermijd wel drukbezochte en lawaaierige plaatsen.

Maak de kattenbak consequent schoon

Katten zijn erg nette dieren en elke eigenaar die er met eentje samenwoont zal dat beamen. Daarom is het erg belangrijk om de kattenbakken zo schoon mogelijk te houden.

Sommige katten zijn zo netjes dat ze de kattenbak maar één keer per dag gebruiken. Ze zullen eisen dat hij regelmatig schoongemaakt wordt, vooral als er meerdere katten in je huis zijn. Het is ook aan te raden de kattenbak een grondige schoonmaakbeurt te geven en minstens een keer per week de kattenbakvulling te verschonen, vooral als het erg druk is.

Schrob daartoe de kattenbak met een milde, weinig geurende zeep of dompel hem in verdund azijnwater om geurtjes te verwijderen. Gebruik geen bleekmiddel, chloor of ammoniakhoudende producten, want die zijn erg onaangenaam voor de reukzin van een katachtige.

Zet meer dan één kattenbak in je huis

Als je kat liever naar andere delen van het huis gaat, kun je meerdere kattenbakken plaatsen die erg aantrekkelijk en gemakkelijk toegankelijk zijn. Plaats ze op verschillende plekken, zodat je kat de bak die ze verkiest zal gebruiken op de plaats waar hij zich het veiligst voelt.

Dit advies in praktijk brengen is ook essentieel als je meer dan één kat hebt, want er moet een kattenbak zijn voor elke kat en eentje extra. Met andere woorden, als je twee katten hebt, moet je drie verschillende kattenbakken hebben die goed verdeeld zijn.

Grijp in op de getroffen plek

Maak elke plek waar je kat geplast of gepoept heeft schoon om de geur te helpen elimineren. Zo komt je huisdier niet meer in de verleiding om dezelfde plek opnieuw te gebruiken.

Baken de plek daarna af. Over het algemeen zullen katten zich niet ontlasten waar voedsel ligt. Je kunt dus proberen een schaaltje met wat van hun lievelingssnoepjes op het tapijt of de vloer te zetten.

Je kunt gemarkeerde plekken ook veranderen in zeer ongewenste plaatsen. Om dit te doen bedek je ze royaal met folie of plasticfolie. Begin na enkele weken de bedekking te verwijderen van de plekken waar de kat geen belangstelling meer voor heeft.

Gebruik kattenferomonen

Tenslotte is het in sommige gevallen de moeite waard met je dierenarts te praten over het gebruik van enkele gedragsregelaars, zoals feromonen. Deze producten zijn nuttige hulpmiddelen om de stress van je kat te verminderen en ongewenst urineren te helpen elimineren.

Je kunt feromonen gebruiken meteen nadat je alle plekken waar je katachtige geplast heeft schoongemaakt hebt. Denk eraan dat je hierbij geen bleekmiddel moet gebruiken. Breng ze meerdere keren per dag op de getroffen plek aan. Doe dit in plaats van ze met folie of plasticfolie te bedekken tot de kat de plek niet meer bezoekt om te plassen.

Kattengedrag is een behoorlijk ingewikkeld onderwerp, dus maak je niet ongerust als je merkt dat er te veel te leren valt. Artikelen, boeken, dierenartsen, en ethologen zijn er om je te helpen.

Het belangrijkste om te begrijpen is dat je kat, door de kattenbak niet te gebruiken, iets communiceert en het is essentieel te weten wat dat is. Bedenk dat je huisdier straffen het gedrag helemaal niet zal corrigeren.

Deze verandering in hun gewoonten is namelijk grotendeels stress-gerelateerd en straffen zal dit juist sterk doen toenemen.