De geschiedenis van de domesticatie van varkens

De domesticatie van varkens begon 13.000 jaar geleden. Aziatische varkens werden naar Europa gebracht waar ze vervolgens werden gekruist met wilde zwijnen.
De geschiedenis van de domesticatie van varkens
Eugenio Fernández Suárez

Geschreven en geverifieerd door de dierenarts Eugenio Fernández Suárez.

Laatste update: 21 december, 2022

De geschiedenis van de domesticatie van varkens is een van de interessantste van alle landbouwdieren. De relatie tussen varkens en de mens gaat tot wel duizenden jaren terug, en men neemt aan dat deze domesticatie in twee verschillende regio’s plaatsvond.

In tegenstelling tot wat we misschien denken, zijn varkens eigenlijk zeer intelligent. Er is echter, in tegenstelling tot veel andere boerderijdieren, niet veel onderzoek naar hen gedaan.

Varkens zijn een van de intelligentste dieren ter wereld, met een aantal zeer interessante gedragspatronen. Een daarvan is het feit dat ze een soort nest bouwen voordat ze hun biggen baren.

De domesticatie van varkens

Ongeveer 13.000 jaar geleden begonnen de mensen in Anatolië varkens te domesticeren. Deskundigen denken dat dit ongeveer 8.000 jaar geleden ook gebeurde in de Mekong-vallei, waar ze ook begonnen met het domesticeren van andere diersoorten, zoals schapen.

Sommigen geloven dat de domesticatie van varkens ook in Europa plaatsvond. Wat we wel weten is dat er veel DNA van Aziatische varkens in Europa is achtergebleven.

De theorie is dus dat Aziatische varkens naar Europa werden gebracht en vervolgens werden gekruist met wilde zwijnen. Een recente studie heeft de genen van meer dan 600 varkens in Azië en Europa geanalyseerd. De conclusie was dat Europese varkens DNA van veel verschillende populaties hebben.

Omdat varkens omnivoren zijn, hebben zij zich zeer goed aan hun omgeving kunnen aanpassen. Ze hebben zich met succes aangepast aan plaatsen zo divers als de Chiloé Archipelago, waar hun dieet bestaat uit algen en weekdieren.

Varkens in een stal

De uitbreiding van het varken

Het varken kwam pas veel later naar Amerika, en zijn komst was te danken aan ontdekkingsreizigers als Eduardo de Soto. Interessant is dat de domesticatie van het varken deze dieren in feite tot een soort exotische soorten maakte. Terwijl zij zich aanpasten aan hun nieuwe ecosystemen, hadden de varkens een grote invloed op de inheemse Amerikanen.

Momenteel zijn er verschillende Amerikaanse staten die jagen op wilde varkens, net als op hybriden gekruist met wilde zwijnen, die aanzienlijke problemen veroorzaken.

Varkens hebben zich zo sterk verspreid dat er momenteel een miljard van over de hele wereld zijn. Alleen al in China zijn er 454 miljoen varkens, in de Verenigde Staten 59 miljoen en in Spanje 23 miljoen.

Een groepje varkens kijkt omhoog

Enkele interessante feiten over varkens

Varkens worden voornamelijk gebruikt voor hun vlees, maar er zijn ook mensen die ze gebruiken om gereedschap, borstels en zelfs schilden van te maken. In sommige landen, zoals China en India, werden deze dieren zelfs gevoed met menselijke uitwerpselen en resten, die werden bewaard op plaatsen die de naam “varkenstoiletten” kregen.

Varkens zijn heel bijzondere dieren. Dankzij een eigenaardige mutatie zijn ze immuun voor slangengif, net als egels en de mangoest. Deze mutatie in een van hun receptoren betekent dat het neurotoxine van veel slangen niet in staat is zich aan de doelcellen te binden.

Aangenomen wordt dat varkens in het neolithicum naar het Iberisch schiereiland zijn gekomen. De twee belangrijkste variëteiten zijn het Iberische en het Keltische. Van het Iberische varken zijn ook andere rassen afkomstig, zoals het Chato Murciano of het Black Canary varken.

De rassen van de Keltische stam daarentegen komen voor in het noorden van Spanje. De bekendste zijn de Asturische Gochu en de Galicische Porc.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.