Wat eten wespen eigenlijk precies?
Deze Hymenoptera worden door sommigen gevreesd terwijl anderen ze fascinerend vinden. Om ze te onderscheiden van andere vliegende ongewervelden, zoals bijen, kan moeilijk zijn met het blote oog, maar een van de grote verschillen zit in wat wespen eten in vergelijking met andere soorten.
In dit artikel vind je de meest bekende kenmerken en soorten van wespen, hoewel we vooral de nadruk leggen op hun dieet. Zoals vaak het geval is met insecten zoals zij, betekent ze beter kennen dat je ze minder vreest. Als je het eigenlijk wel leuk vindt om wespen over je voedsel te zien zweven, zijn hier nog meer redenen om van ze te houden.
Kenmerken van wespen
Wespen zijn insecten die behoren tot de orde Hymenoptera en de onderorde Apocrita. Hun lichaam is in 3 delen verdeeld: kop, borststuk, en achterlijf. Aan het eind van dit laatste deel hebben ze een angel die neurotoxisch gif injecteert en een snelle immuunreactie veroorzaakt.
Deze insecten kunnen meer dan eens steken, en hun gif bevat een feromoon dat andere wespen aantrekt. Het mechanisme bij het steken is anders dan dat van een bij, want die laatste verliest met de steek een deel van zijn lichaam en sterft na de aanval. In plaats daarvan kunnen wespen veilig naar hun nest terugkeren.
De verspreiding van insecten van de Vespidae-familie bestrijkt bijna de hele wereld, zowel in natuurgebieden als in steden. Ze geven de voorkeur aan warme en gematigde omgevingen, want met de komst van het koude seizoen sterven ze of houden ze een winterslaap.
Veel van de wespensoorten zijn eusociaal, dat wil zeggen dat ze in nesten leven waarin de taken verdeeld zijn en een koningin voor de voortplanting zorgt. Andere zijn solitair en er zijn ook uiteengevallen populaties die bestaan uit vruchtbare vrouwtjes die zich kunnen voortplanten zonder kolonies te vormen, zoals de kartonwesp(Polistes dominula).
De nesten van wespen zijn gemaakt van cellulose, in tegenstelling tot die van bijen, die van was gemaakt zijn. Daarom is het onjuist om “wespenkorven” te zeggen.
Soorten wespen
Er zijn over de hele wereld veel soorten wespen. De meest talrijke en vaak te zien in door mensen bewoonde omgevingen zijn echter de volgende:
Gewone wesp (Vespula vulgaris)
- Deze soort is gemakkelijk te onderscheiden door zijn zwarte lichaam met gele vlekken. Hij leeft in bomen en struiken, maar in stedelijke omgevingen geeft hij de voorkeur aan muren en hoeken van huizen.
- Hij is eusociaal en maakt nesten.
Aziatische hoornaar (Vespa velutina)
Hij is groot, en kan 3,5 centimeter lang worden. Zijn lichaam is zwart op het achterlijf, maar de poten zijn geel.
Hij is in verschillende Europese landen ingevoerd als invasieve soort en zijn angel is gevaarlijk door de grote hoeveelheid gif die hij injecteert.
Franse veldwesp (Polistes dominula)
- Deze wesp is gemakkelijk te herkennen aan de lange achterpoten, die naar beneden hangen bij het vliegen.
- Ze is solitair en maakt nesten van cellulose waarin ze haar eitjes legt, vandaar haar naam.
Duitse wesp (Vespula germanica)
- Ondanks zijn naam is het een soort die in Afrika inheems is en zich over de rest van de wereld verspreidde.
- Hij is helemaal zwart, behalve het achterlijf en de poten, die geel zijn.
Europese hoornaar (Vespa crabro)
- Dit is een grote soort, want de werksters kunnen 25 millimeter lang worden. Ze zijn eerder oranje van kleur dan geel en hun vleugels zijn roodachtig.
- Ondanks hun intimiderende uiterlijk zijn ze vredelievender dan kleinere soorten en vallen alleen aan om het nest of zichzelf te verdedigen.
Nu je meer weet over de verschillende soorten, kun je uitzoeken wat wespen eten. Hoewel je vaak ziet dat ze rondhangen bij fruit dat van de bomen gevallen is of restjes van een picknick, is het een iets ingewikkelder zaak dan het op het eerste gezicht lijkt. Laten we er wat gedetailleerder naar kijken.
Wat eten wespen?
De soort en de levensfase zijn twee aspecten waarmee rekening gehouden moet worden als het erom gaat te weten wat wespen eten. Volwassen exemplaren zijn over het algemeen alleseters en voeden zich met gevallen fruit, andere insecten, en zelfs aas.
De solitaire wespen die hun larven moeten voeden hebben de neiging om een meer roofdierachtig gedrag te vertonen. Ze jagen namelijk op kleine insecten voor hun nageslacht.
Met andere woorden, wespenlarven hebben eiwitmateriaal nodig om te groeien en zich te ontwikkelen, zoals ze het nodig hebben om te verpoppen en functionele volwassenen te worden. Daarom is het normaal dat je gevleugelde exemplaren stukjes vlees of dode insecten ziet afbijten en meenemen naar het nest. Door hun roofzuchtige aard zijn het uitstekende ongediertebestrijders.
Anderzijds zijn er parasitoïde wespensoorten die hun eitjes in andere insecten leggen. De reden hiervoor is dat de larven zich daarmee kunnen voeden als ze uitkomen.
Een merkwaardig geval van dit soort voortplanting is de sluipwesp (Ampulex compressa), die bijvoorbeeld spinnen en kakkerlakken met zijn gif “zombificeert” (Engelse link) om de larven naar een veilige plek te leiden waar ze kunnen eten als ze uit het ei komen.
Conclusie
Veel soorten van het geslacht Vespula hebben een onschatbare waarde voor het ecosysteem, want ze voeden zich ook met nectar. Als ze op bloemen neerstrijken om zich te voeden, vervullen ze een bestuivingsfunctie. Ze doen dit echter minder dan bijen. Dat komt doordat ze een minder “harig” lichaam hebben, kan stuifmeel zich moeilijker aan hen hechten.
Parasitoïde wespen worden beschouwd als een geraffineerde manier om wormenplagen en andere folivore insecten op gewassen te bestrijden.
Wespensteken zijn op zijn minst vervelend en pijnlijk. Daarom is de beste manier om ergernissen te vermijden zonder ze te hoeven doden (gezien hun rol in het milieu) door je te blijven beschermen met afweermiddelen en je huis zo voor te bereiden dat ze er niet kunnen nestelen.
En gelukkig, hoef je niet dicht bij deze insecten te komen om al deze fascinerende eigenschappen te ontdekken.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Hunt, J. H., Brown, P. A., Sago, K. M., & Kerker, J. A. (1991). Vespid wasps eat pollen (Hymenoptera: Vespidae). Journal of the Kansas Entomological Society, 127-130.
- Pérez-Lachaud, G., Batchelor, T. P., & Hardy, I. C. (2004). Wasp eat wasp: facultative hyperparasitism and intra-guild predation by bethylid wasps. Biological Control, 30(2), 149-155.
- Wasp, Y. J. Do Wasps Make Honey? 5 Interesting Ways Wasps Eat.
- Piek, T., Visser, J. H., & Veenendaal, R. L. (1984). Change in behaviour of the cockroach, Periplaneta americana, after being stung by the sphecid wasp Ampulex compressa. Entomologia Experimentalis et Applicata, 35(2), 195-203.
- Castro, L. (1997). Familia Vespidae: subfamilia Eumeninae. Catalogus de la entomofauna aragonesa, (16), 3-8.