Wat is emfyseem bij honden?

Emfyseem veroorzaakt blijvende schade aan de longen, dus een vroege diagnose is de beste optie om complicaties te voorkomen. Hier lees je hoe je het kunt opsporen.
Wat is emfyseem bij honden?
Cesar Paul Gonzalez Gonzalez

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Cesar Paul Gonzalez Gonzalez.

Laatste update: 21 december, 2022

Aandoeningen van de luchtwegen zijn een ernstige bedreiging voor de gezondheid van elk huisdier. Dit komt omdat ze het proces van bloedoxygenatie belemmeren, wat problemen veroorzaakt in verschillende lichaamsorganen. Onder deze aandoeningen vinden we emfyseem, dat meestal ernstige gevolgen achterlaat die bij een hond ernstige problemen kunnen veroorzaken.

Emfyseem is een aandoening die de ademhaling van honden belemmert. Daarom schaart men deze aandoening onder de chronische obstructieve longziekten (COPD). Lees verder en leer meer over deze ziekte.

Wat is emfyseem?

Emfyseem wordt veroorzaakt door een aandoening van het ademhalingsstelsel. Deze aandoening zorgt ervoor dat honden moeite hebben met het uitademen van de lucht die hun longen binnenkomt, wat ademhalingsproblemen veroorzaakt. De oorzaken van deze aandoening zijn divers en we kunnen minstens drie verschillende vormen van emfyseem onderscheiden: alveolair, interstitieel, en subcutaan.

Een hond met een zuurstofmasker op

1. Alveolair emfyseem

Deze vorm van emfyseem is een van de meestvoorkomende bij honden, omdat de aandoeningen zich direct in de longen afspelen. Bij deze aandoening raken de alveolaire zakjes opgezwollen. Deze zijn verantwoordelijk zijn voor de bloedzuurstofvoorziening. Hierdoor kunnen deze structuren hun werk niet meer doen en verhinderen ze het dier correct te ademen.

Alveolair emfyseem wordt meestal veroorzaakt door een secundaire aandoening. Sommige gevallen zijn echter het gevolg van een chronische obstructieve ziekte, zodat de hond de rest van zijn leven met medicijnen moet leven.

2. Interstitieel emfyseem.

Interstitieel emfyseem veroorzaakt een “luchtbel” die zich buiten de longen vastzet. Dit probleem ontstaat door een verwonding aan een willekeurig deel van het ademhalingssysteem, waardoor een deel van dit gas naar buiten kan lekken. Als gevolg daarvan ontsnapt het in het bindweefsel en klontert rond de organen.

De schade die dit emfyseem veroorzaakt hangt af van de hoeveelheid lucht in de bel. Dat komt omdat alle inwendige structuren door de druk beschadigd kunnen raken. Door deze situatie worden verschillende organen aangetast. Daarom zijn de symptomen en behandelingen wat complexer dan in andere gevallen.

3. Onderhuids emfyseem

Deze vorm van emfyseem (Engelse link) is vrij zeldzaam, want er zijn heel specifieke omstandigheden voor nodig om het te laten ontstaan. In het algemeen gedraagt het zich als interstitieel emfyseem, maar de lucht hoopt zich bijna onder de huid op (en wordt als onderhuids beschouwd). Het veroorzaakt ook verschillende medische aandoeningen, afhankelijk van het gebied waar de “bellen” zich bevinden.

Wat veroorzaakt emfyseem?

Emfyseem bij honden wordt telkens door een andere oorzaak veroorzaakt. De meeste vormen ontstaan echter door een reeds bestaande ziekte van de luchtwegen. Enkele van de meestvoorkomende oorzaken staan hieronder vermeld:

  • Bronchitis. Een ontsteking van de bronchiën die, als het onbehandeld blijft, kan leiden tot alveolair emfyseem.
  • Trauma. Elke harde klap in de buurt van de buikstreek kan tot emfyseem leiden. Hieronder vallen ook sommige ongelukken zoals verkeersongevallen.
  • Parasieten. Sommige endoparasieten kunnen de longen binnendringen en de alveoli bereiken, en ze kunnen ontstekingen veroorzaken die het alveolaire mechanisme belemmeren.
  • Kanker. Invasieve kankerprocessen zijn in staat een longlaesie te veroorzaken en veroorzaken deze ziekte.
  • Perforerende wonden. Elke diepe wond die een deel van het ademhalingsstelsel perforeert kan emfyseem veroorzaken. Bijtwonden zijn verantwoordelijk voor de meeste van deze gevallen.
  • Genetische aandoeningen. Een ziekte die congenitaal lobair emfyseem genoemd wordt, is een product van de genetica van de hond zelf. Deze aandoening veroorzaakt een misvorming van de longen waardoor honden niet meer kunnen ademen.
  • Operaties. Na een operatie kunnen honden last krijgen van interstitieel emfyseem.

Symptomen van emfyseem

De meest voor de hand liggende symptomen van de aandoening zijn kortademigheid en hoesten. Er zijn echter ook andere waarschuwingssignalen die op de aanwezigheid van emfyseem kunnen wijzen. De volgende lijst bevat enkele van deze tekenen:

De diagnose

De dierenarts moet eerst een lange lijst van mogelijke pathologieën uitsluiten. Daarom zal hij of zij bij de patiënt lichamelijke onderzoeken, laboratoriumonderzoeken en röntgenfoto’s uitvoeren. Aanvullend onderzoek kan ook gevraagd worden om te helpen bij de diagnose. Zo kan een dierenarts de oorzaak van de pathologie bepalen en vervolgens de juiste behandeling voorschrijven.

Bedenk dat de diagnose bestaat uit het opsporen van het emfyseem en het ontdekken van het probleem dat de aandoening veroorzaakte. Daarom is alleen een deskundige in de dierengezondheid in staat de overeenkomstige beoordeling te maken. Probeer nooit zelf een diagnose te stellen van de ziekte van je huisdier.

De behandeling

De behandeling van deze pathologie hangt af van de ernst van het geval, want het kan nodig zijn de hond in het ziekenhuis op te nemen om hem van zuurstof te voorzien.

Het eerste deel van de follow-up is gericht op het stabiliseren van de symptomen van de hond. Daarvoor zal de dierenarts bronchusverwijdende en ontstekingsremmende medicijnen gebruiken. Deze medicijnen zullen namelijk de ademhaling helpen verbeteren.

Daarna analyseert de chirurg de schade in de longen, en verwijdert de delen die geatrofieerd zijn (in een proces dat lobectomie heet). De aangetaste organen worden ook behandeld en krijgen wat ze nodig hebben om te herstellen. Ten slotte wordt de oorzaak die het emfyseem in de eerste plaats veroorzaakte aangepakt.

Zieke hond

Honden zullen geen ernstige gevolgen op lange termijn hebben als ze vroeg gediagnosticeerd worden. Dit geldt ook voor honden die geopereerd moeten worden, want het herstel is meestal niet al te ingewikkeld.

In het algemeen zul je de lichaamsbeweging die ze krijgen moeten beperken en ze bovendien veel rust moeten geven. Zorg er echter voor dat je altijd alle instructies van je dierenarts opvolgt.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Akhtardanesh, B., Azari, O., & Vosough, D. (2007). Uncomplicated generalized subcutaneous emphysema in a dog. Iranian journal of veterinary surgery, 2(5), 93-97.
  • Billet, J. P., & Sharpe, A. (2002). Surgical treatment of congenital lobar emphysema in a puppy. Journal of small animal practice, 43(2), 84-87.
  • Mass, B., Ikeda, T., Meranze, D. R., Weinbaum, G., & Kimbel, P. (1972). Induction of experimental emphysema: cellular and species specificity. American Review of Respiratory Disease, 106(3), 384-391.
  • Snider, G. L., Lucey, E. C., & Stone, P. J. (1986). Animal models of emphysema. American Review of Respiratory Disease, 133(1), 149-169.
  • Han, H. J., & Kim, J. H. (2019). Concurrent pulmonary hypoplasia and congenital lobar emphysema in a young dog with tension pneumothorax: a rare congenital pulmonary anomaly. Acta Veterinaria Scandinavica, 61(1), 1-6.
  • Vicens, B., Reventós, J., & Concustell, E. (1977). Estudio de las alteraciones de las propiedades tensioactivas del surfactante pulmonar del perro por la produccion de un enfisema experimental papainico. Archivos de Bronconeumología, 13(3), 168-173.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.