De roestkat: habitat en kenmerken

De kleinste wilde kat ter wereld komt alleen voor in enkele gebieden van India, Sri Lanka en Nepal. Door de afname van zijn populatie in de laatste jaren staat hij op de rode lijst van de IUCN als een kwetsbare soort.

De roestkat (Prionailurus rubiginosus) is de kleinste wilde kat ter wereld. Hij is nachtactief en meestal solitair. Hij voedt zich vooral met vogels en knaagdieren, hoewel hij ook enkele amfibieën en insecten in zijn dieet opneemt.

Bij het jagen heeft hij een slagingspercentage van 60%, een van de hoogste in het dierenrijk. Hij jaagt vooral op de grond met snelle, onvoorspelbare bewegingen. Hieronder vertellen we je alles wat je over deze prachtige katachtige moet weten.

Uiterlijke kenmerken van de roestkat

Geclassificeerd als de kleinste van zijn soort, bereikt deze kat op volwassen leeftijd een hoogte van slechts 20 centimeter, een lengte van 35 tot 48 centimeter en een maximum gewicht van 2 kilogram.

Hij is bedekt met een vacht van kort grijsachtig haar over het grootste deel van zijn lichaam, getooid met koperkleurige vlekken op zijn rug en een witte bontbuik met enkele donkere vlekken.

Zijn kop is driehoekig met 6 donkere strepen aan elke kant. Hij heeft spitse oren en grote ogen die blauw, groen, of amberkleurig kunnen zijn. Deze katachtige heeft een gezichtsvermogen dat zes keer groter is dan dat van een mens, waardoor hij zijn prooi al van hoog in de bomen kan herkennen.

Overdag houdt hij zich bij voorkeur schuil in dichte begroeiing en rotsachtige gebieden, en hij komt dan ‘s nachts tevoorschijn om te jagen als hij zich veiliger voelt. Hij voedt zich vooral met vogels en knaagdieren, hoewel hij ook enkele amfibieën en insecten in zijn dieet opneemt. Meestal markeert hij zijn territoria met urine.

Habitat van de roestkat

De roestkat is endemisch in India, Sri Lanka en Nepal, en hij komt alleen voor in bepaalde delen van deze Aziatische landen. Hij wordt vooral gevonden in gebieden boven 2.100 meter boven de zeespiegel. Hij bewoont gewoonlijk vochtige en droge loofbossen.

Eveneens heeft hij een voorkeur voor struwelen en rotsachtige gebieden, waar hij tijdens het broedseizoen zijn holen in grotten maakt. Verschillende onderzoeken hebben de verspreiding geschat op 3 tot 7 individuen per 100 km2.

Ondanks zijn voorkeur voor deze gebieden hebben bepaalde menselijke ingrepen, zoals de vernietiging van bossen, de uitbreiding van de landbouw en de exploitatie van natuurlijke rijkdommen, de roestkat ertoe aangezet andere gebieden te bewonen, zoals landbouwvelden of zelfs verlaten gebouwen.

Men gelooft echter dat deze door mensen bewoonde plaatsen een bepaald aantal knaagdieren aantrekken, wat een van de voornaamste prooien van deze katachtige is. Deze theorie lijkt aan te tonen dat de roestkat zich aan nieuwe ruimten aanpast op zoek naar voedsel.

Voortplanting

Deze katachtige bereikt de geslachtsrijpheid als hij anderhalf jaar oud is, op welk moment hij koperkleurige vlekken op zijn lichaam heeft. De paring verloopt snel om elke vorm van bedreiging te vermijden. De dracht duurt 65 tot 70 dagen.

Als de dracht voltooid is, zondert het vrouwtje zich af om haar hol in een grot voor te bereiden, waar ze een of twee jongen baart. Bij de geboorte wegen de jongen slechts 60 tot 70 gram. Deze dieren kunnen in gevangenschap tot twaalf jaar oud worden, hoewel hun levensverwachting in het wild onbekend is.

Bedreigingen en behoud

Er zijn momenteel naar schatting 10.000 roestvlekkatten op het Aziatische continent. Hun populatie is de laatste jaren sterk uitgedund, doordat menselijke expansiedrift een grote hoeveelheid bos en grasland heeft vernietigd. Ook het gebruik van sommige bestrijdingsmiddelen in landbouwgewassen is een duidelijke bedreiging voor deze soort. Dat geldt ook voor het stropen om zijn pels of zelfs voor voedsel.

Bovendien wordt dit dier in sommige streken van India als huisdier gebruikt en is het zelfs gekruist met huiskatten.

Volgens deze situatie heeft de Internationale Unie voor Natuurbehoud (IUCN – Engelse link) de roestkat opgenomen in haar rode lijst van kwetsbare en bijna bedreigde soorten. Ze is ook wettelijk beschermd door de Indiase wet op de bescherming van het dierenleven (ACT-1972).