De sporenschildpad: habitat en kenmerken
De sporenschildpad, ook bekend als de Afrikaanse spoorschildpad, is een van de grootste soorten die er bestaat. Het heeft zich aangepast aan het leven in extreem warme omgevingen. Dit dier heeft capaciteiten die het mogelijk maken om water goed vast te houden. Bovendien is het een gigantisch reptiel, gericht op overleven in de woestenij van een van de beroemdste woestijnen.
Formeel is de wetenschappelijke naam van deze schildpad Centrochelys sulcata, een sauropsid-reptiel dat behoort tot de schildpadden. Lees meer over deze reus uit Afrika in dit artikel.
Het leefgebied van de sporenschildpad
De verspreiding van dit reptiel beslaat het zuiden van de Sahara, van Senegal tot Oost-Soedan, langs de Sahel-band. Het bevindt zich dus in een strook die het hele Afrikaanse continent doorkruist, van de Atlantische Oceaan tot de Rode Zee. Daarnaast staat dit gebied bekend als een overgangsgebied tussen woestijnduinen en vegetatie.
De habitats waarin deze schildpad leeft, zijn vooral dorre zandgronden, met vrij hoge temperaturen. Op deze plekken is regenval schaars. Het dier heeft dus op meerdere manieren te maken met de hitte. Om te kunnen overleven, graaft hij holen om de lange periodes van droogte, maar ook de ijskoude nachten in zijn omgeving te weerstaan.
Fysieke eigenschappen
Het wordt erkend als een van de grootste schildpadden, alleen de Galapagos-schildpadden zijn nog groter. De lengte van het schild kan 85 centimeter bereiken, terwijl het gewicht meer dan 80 kilogram is.
Het silhouet van het schild is ovaal. Aan de achterkant is deze afgeplat en met gekartelde randen. Hoewel de vorm van hun schilden plat is, zijn de randen bijna horizontaal gevouwen. Het lijkt wat op de basis van een hoed. In dit deel van zijn rug is de overheersende kleur bruin.
Aan de andere kant hebben de platen van zijn buik (plastron) goed gedefinieerde onderdelen, met groeitekens en ivoortinten. Bovendien is hun huid vrij dik en geel van kleur, maar met bepaalde tinten bruin, die passen bij hun natuurlijke omgeving.
Deze schildpad heeft een paar wolfsklauwen op zijn achterpoten, een bijzonder en onderscheidend kenmerk. Dit zijn bultjes die uit de huid steken. Het is zeer vergelijkbaar met bot, en daarom noemen ze dit reptiel de “sporenschildpad.”
Voedsel van de sporenschildpad
Deze landschildpad consumeert de weinige vegetatie die beschikbaar is in zijn habitat. Daarom wordt hij als een fytofage beschouwd. Bovendien helpt dit gedrag hem om te overleven, omdat hij dankzij deze planten kan hydrateren en water kan opslaan. Enkele van de producten waaruit zijn dieet bestaat, zijn grassen, komkommerachtigen en dadels.
Deze soort schildpad helpt eigenlijk bij het onderhoud van de vegetatie in arme en droge ecosystemen. De functie van de sporenschildpad in zijn omgeving is om zich te voeden met deze planten, zodat wanneer ze poepen, hun uitwerpselen dienen als meststof voor de zaden die ze hebben ingenomen.
Op deze manier kan de vegetatie weer groeien, gebruikmakend van de weinige voedingsstoffen die in de omgeving beschikbaar zijn.
Reproductie van de sporenschildpad
De mannetjes bereiken hun geslachtsrijpheid wanneer hun schild 35 centimeter in diameter is. Hun paarseizoen vindt plaats tussen september en november, gebruikmakend van het regenseizoen. Dit is echter niet altijd het geval. Veel van de exemplaren de rest van het jaar kunnen paren, afhankelijk van de omgevingsomstandigheden.
Hoewel het geen complex ritueel is, trekken sporenschildpadden de aandacht van het vrouwtje. Ze lopen in cirkels om haar heen en slaan op haar schild. Op dit moment zijn de mannetjes behoorlijk agressief ten opzichte van hun soortgenoten van hetzelfde geslacht, en er kunnen behoorlijk wrede gevechten zijn.
Na copulatie begint het lichaam van het vrouwtje eieren te produceren en moet ze de hoeveelheid voedsel die ze eet verminderen. Bovendien zoekt ze instinctief naar een goede plek om haar hol te maken. Ze graaft in haar eentje een gat van 14 centimeter diep. Bovendien zullen de eerste paar plaatsen haar wellicht niet al te veel overtuigen en moet ze dit proces misschien nog 4 of 5 keer herhalen, totdat ze de juiste vindt.
Wanneer ze eindelijk de perfecte plek heeft gevonden, legt de moeder 15 tot 30 eieren in het nest. Vervolgens kan ze beginnen met het broedproces dat ongeveer 8 maanden zal duren. Op dit moment bedekt het vrouwtje alleen haar eieren om ze te beschermen, maar biedt ze geen formele moederlijke zorg.
Net als krokodillen wordt het geslacht van dit reptiel bepaald door de incubatietemperatuur (Engelse link). Dit betekent dat de eieren die bij lagere temperaturen worden uitgebroed, mannetjes zijn, terwijl vrouwtjes zich bij warmere temperaturen ontwikkelen.
Gedrag
Deze schildpadden zijn behoorlijk agressief, zelfs al vanaf het moment dat ze uit de eieren komen, waarna ze elkaar duwen om te proberen zich om te draaien. In feite eindigen verschillende van deze gevechten met bebloede koppen en nekken, vooral tijdens het broedseizoen.
Deze soort houdt van graven en is daar goed op aangepast, omdat hij deze hulpbron gebruikt om aan de enorme hitte te ontsnappen. Daarom moeten ze voorbereid zijn om uitdroging te voorkomen en zich terugtrekken in de gaten die ze graven. Dit doen ze om hun temperatuur te behouden en zichzelf te beschermen tegen de zon. Om deze reden zijn ze ook het meest actief in de schemering of zonsopgang.
Staat van instandhouding
De populatie van dit dier neemt af, wat betekent dat het dreigt te verdwijnen. Volgens de International Union for the Conservation of Nature staat deze soort op de lijst als bedreigd (Engelse link). Dit komt door de problemen waarmee zowel het reptiel als zijn habitat wordt geconfronteerd.
Over het algemeen zijn de obstakels die de ontwikkeling van deze schildpad in de weg staan de volgende:
- Verlies van zijn habitat : Het gebied waarin deze schildpad voorkomt, kampt met ernstige problemen van ontbossing, landbouw en verstedelijking, wat het voortbestaan van de soort bemoeilijkt. Bovendien hebben dezelfde factoren de versnippering van hun populaties veroorzaakt.
- Jagen (consumptie) : Vanwege de sociaaleconomische omstandigheden van de lokale bevolking wordt het vlees van dit reptiel gebruikt voor menselijke consumptie.
- Handel : Vanwege bepaalde gebruiken en overtuigingen worden deze dieren geëxporteerd om remedies te maken die zogenaamd de levensduur verlengen. Bovendien is hij ook beroemd onder reptielenliefhebbers, omdat hij op verschillende plaatsen als huisdier wordt verkocht.
Perspectieven
De sporenschildpad is een prachtig reptiel van ongelooflijke grootte dat dreigt te verdwijnen. Hoewel zijn uitsterving ver weg lijkt, is de situatie van deze soort niet goed. Hij wordt geconfronteerd met moeilijk op te lossen sociaaleconomische en politieke obstakels. Het enige goede hieraan is dat deze soort in gevangenschap kan reproduceren. Er is dus nog hoop voor het behoud.
Toch is het verdwijnen van een soort als deze uit zijn natuurlijke omgeving een catastrofale ecologische gebeurtenis. Het creëert namelijk een disbalans die niet gemakkelijk te corrigeren is.
Elke soort heeft een rol in de natuur en ze zijn allemaal belangrijk. Daarom moeten we streven naar een ecologisch evenwicht met duurzame ontwikkeling, of met andere woorden, leren samenleven met andere soorten.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Merchán-Fornelino, M., Coll-Montón, M., & Fournier-Zepeda, R. (2002). Crecimiento de la tortuga de espolones Geochelone sulcata Miller, 1779 (Testudines: Testudinidae) durante el primer año de vida. Brenesia., (57/58), 151-156.
- Merchán, M., Coll, M., & Fournier, R. (2005). Macromorfometría de juveniles de Geochelone sulcata (Testudines: Testudinidae) en Costa Rica. Revista de Biología Tropical, 53(1-2), 213-225.
- Ritz, J., Griebeler, E. M., Huber, R., & Clauss, M. (2010). Body size development of captive and free-ranging African spurred tortoises (Geochelone sulcata): high plasticity in reptilian growth rates. The Herpetological Journal, 20(3), 213-216.
- Ligon, D. B., Bidwell, J. R., & Lovern, M. B. (2009). Incubation temperature effects on hatchling growth and metabolic rate in the African spurred tortoise, Geochelone sulcata. Canadian Journal of Zoology, 87(1), 64-72.
- Casimire‐Etzioni, A. L., Wellehan, J. F., Embury, J. E., Terrell, S. P., & Raskin, R. E. (2004). Synovial fluid from an African spur‐thighed tortoise (Geochelone sulcata). Veterinary clinical pathology, 33(1), 43-46.
- Petrozzi, F., Hema, E. M., Luiselli, L., & Guenda, W. (2016). A survey of the potential distribution of the threatened tortoise Centrochelys sulcata populations in Burkina Faso (West Africa). Tropical Ecology, 57(4), 709-716.
- de Buruaga Blázquez, A. S., & San Pedro, Z. (2018). Restos prehistóricos de tortuga de espolones africana en la franja desértica entre el Sahara Occidental y Mauritania. Sautuola: Revista del Instituto de Prehistoria y Arqueología Sautuola, (23), 447-459.
- Avanzi, M., & Millefanti, M. (2019). El gran libro de las tortugas. Parkstone International.