Wat eten zee-egels eigenlijk?

Zee-egels zijn bewoners van koraalriffen, waarin ze koralen ontdoen van de algen die erop groeien. Hoewel dit positief lijkt, knagen hun sterke kaken en slijten het koraal overmatig af, waardoor een proces ontstaat dat bio-erosie heet.
Wat eten zee-egels eigenlijk?
Cesar Paul Gonzalez Gonzalez

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Cesar Paul Gonzalez Gonzalez.

Laatste update: 21 december, 2022

Zee-egels bewonen de zeeën van de wereld. Ze zijn vaak te zien in de buurt van de kust of in zeer ondiep water. Het uiterlijk van deze wezens lijkt op dat van een “stekelvarken.” Ze hebben namelijk stekels die hen omringen en die hun voornaamste verdedigingsmiddel zijn. Omdat hun vorm niet erg algemeen is, vraag je je misschien af hoe zee-egels eten en wat ze eten.

Deze ongewervelde zeedieren behoren tot de klasse Echinoidea, waarin er meer dan 1.000 geregistreerde soorten zijn. Omdat ze geen manier hebben om voortdurend te zwemmen, koloniseren ze alleen de bodem en bewegen ze zich vrij langzaam. Daarom zijn er grote beperkingen aan het voedsel dat ze kunnen consumeren. Lees verder en leer meer over wat deze curieuze zee-egels eten.

Hoe zien zee-egels eruit?

Deze ongewervelde dieren hebben een ronde vorm die lijkt op een ballon, bedekt met een schelp. Het lichaam is verdeeld in twee gebieden: een aboraal (waar alle stekels zitten) en het orale, dat is het deel waar de mond is. Met andere woorden, de vorm van de zee-egel is een massa met slechts één opening, die naar de grond gericht is en die de mond vormt.

Het inwendige van dit dier bevat daarentegen al zijn organen en maakt gebruik van water als vatenstelsel. Dit laatste betekent niet dat het water de egel rechtstreeks voedt, maar dat hij een kanaalmechanisme heeft waarmee hij vloeistof laat stromen alsof het bloed is.

Op een andere manier gezien helpt het water de egel om voedingsstoffen door al zijn organen te laten circuleren, iets dat het “aquifer vasculaire systeem” genoemd wordt.

Een zee-egel

Ditzelfde systeem is verantwoordelijk voor de beweging van deze stekelhuidigen, want dankzij de hydraulische druk die ontstaat, kunnen ze hun buisvoeten bewegen.

Hoewel het vreemd klinkt, lijken deze ledematen op een langwerpige ballon die “opblaast” of “leegloopt” als dat nodig is. Op deze manier zijn ze in staat zich over de grond voort te bewegen en zelfs voedsel te bemachtigen.

Bovendien bestaat de mond van de zee-egel uit 5 sterke kaken, die vergroeid zijn tot een apparaat dat bekend staat als de lantaarn van Aristoteles. Dit ingewikkelde systeem zit direct vast aan de darm.

Hij moet dus in staat moet zijn al het voedsel te vernietigen voor het geassimileerd wordt. Verder zijn sommige soorten in staat hun gebit te “projecteren.” Dat is handig om te graven, te klimmen en te knagen.

Wat eten zee-egels?

Het dieet van zee-egels is heel gevarieerd en hangt helemaal van de soort af. Sommige richten hun strategie op het herbivoor zijn, andere op het eten van afval, en nog verscheidene andere voeden zich met de voedingsstoffen die in het water zweven.

Toch geven de meeste van deze organismen er de voorkeur aan meer dan één voedingsaanpassing te gebruiken, daarom worden ze formeel herbivoren genoemd.

Algeneters

Deze ongewervelden hebben de neiging om zeegroente te verslinden, want het zijn sessiele en overvloedige wezens. De wezens die het meest getroffen worden door hun strategie zijn algen.

Deze kunnen in een paar dagen verdwijnen door de vraatzucht van dit dier. Macroalgenbossen, een van de ecosystemen met de meest complexe voedselketens, kunnen door een paar zee-egels tot rotsen gereduceerd worden.

Bij exemplaren die meestal graven, bevorderen de holen die ze bouwen de groei van algen op hun wanden. Dankzij dit alles kunnen ze gemakkelijk hun voedsel “oogsten” en zelfs andere organische resten in hun onderkomen laten stranden.

Een perfect voorbeeld hiervan is Echinometra oblonga, een koraalrif-exemplaar dat groot voordeel haalt uit het nut van zijn hol.

Zee-egels die andere dieren eten

Hoewel ze niet zo algemeen zijn, kunnen sommige zee-egels zich met andere dieren voeden. Maar omdat ze zich niet snel kunnen voortbewegen, moeten ze hun aandacht richten op sessiele soorten zoals sponzen, koralen, en mosselen. Dit betekent niet dat ze alleen dieren eten, maar dat ze er een voorkeur voor hebben; ze kunnen zich ook met vegetatie voeden.

Volgens een artikel dat verscheen in het Bulletin of Marine Science (Engelse link), kiezen zee-egels hun voedsel niet alleen op voedingsstoffen, maar ook uit vrije keuze. Deze studie vond dat Eucidaris tribuloides, Lytechinus variegatus, en Echinometria lucunter een sterke voorkeur hebben voor voedsel van dierlijke oorsprong.

Het lekkerste is niet altijd het voedzaamste

Op dezelfde manier als bij mensen lijkt het erop dat sommige zee-egels de voorkeur geven aan het meest sappige voedsel boven dat met de beste voedingsstoffen.

Dit is gemakkelijk na te gaan, want in verschillende studies waarin gezocht werd naar het beste voedsel om zee-egels groot te brengen, werd aangetoond dat algen de voedingsbron is die hen de meeste voedingsstoffen (Engelse link) oplevert.

De genoemde soorten geven de voorkeur aan voedsel van dierlijke oorsprong boven algen. In sommige gevallen (zolang er geen roofdieren in de buurt zijn) zoeken ze sponzen of andere organismen om zich mee te voeden. Daarom hebben ze, hoewel ze een grote verscheidenheid aan dingen kunnen eten, een welbepaalde smaak.

Zoals je ziet zijn sommige ongewervelde dieren complexer dan ze op het eerste gezicht lijken. Hoewel ze qua uiterlijk een van de eenvoudigste groepen vormen, kunnen zee-egels je verrassen met hun gedrag. Zonder twijfel zal de natuur nooit ophouden ons te verbazen.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Kroh, A.; Mooi, R. (2021). World Echinoidea Database. http://www.marinespecies.org/echinoidea. doi:10.14284/355
  • Tuya, F., Ortega-Borges, L., Del Rosario-Pinilla, A. B., & Haroun, R. J. (2006). Spatio-temporal variability in a key herbivore, the long-spined black sea urchin (Diadema antillarum, Echinodermata: Echinoidea) in the Canary Islands. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom, 86(4), 791-797.
  • Fernandez, C., & Boudouresque, C. F. (2000). Nutrition of the sea urchin Paracentrotus lividus (Echinodermata: Echinoidea) fed different artificial food. Marine Ecology Progress Series, 204, 131-141.
  • Calva, L. G. (2002). Hábitos alimenticios de algunos equinodermos. Parte 2. Erizos de Mar y Pepinos de Mar. ContactoS, 47, 54-63.
  • Cárcamo, P. F. (2015). Effects of food type and feeding frequency on the performance of early juveniles of the sea urchin Loxechinus albus (Echinodermata: Echinoidea): Implications for aquaculture and restocking. Aquaculture, 436, 172-178.
  • Klinger, T. S., Lawrence, J. M., & Lawrence, A. L. (1994). Digestive characteristics of the sea‐urchin Lytechinus variegatus (Lamarck)(Echinodermata: Echinoidea) fed prepared feeds. Journal of the World Aquaculture Society, 25(4), 489-496.
  • Spirlet, C., Grosjean, P., & Jangoux, M. (1998). Optimizing food distribution in closed-circuit cultivation of edible sea urchins (Paracentrotus lividus: Echinoidea). Aquatic living resources, 11(4), 273-277.
  • McClanahan, T. R., & Shafir, S. H. (1990). Causes and consequences of sea urchin abundance and diversity in Kenyan coral reef lagoons. Oecologia, 83(3), 362-370.
  • McClintock, J. B., Klinger, T. S., & Lawrence, J. M. (1982). Feeding preferences of echinoids for plant and animal food models. Bulletin of Marine Science, 32(1), 365-369.
  • Obonaga, L. D., Zucconi, M. G., & Londoño-Cruz, E. (2017). Bioerosión por ramoneo en los arrecifes coralinos del Pacífico colombiano: el caso de Diadema mexicanum (Echinoidea: Diadematidae). Bull Mar Coast Res, 46, 41-54.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.