De aasgier: habitat, kenmerken en bijzonderheden

Aasgieren hebben de neiging om de kleur van hun verenkleed te veranderen als ze groeien. Zo hebben de jongen een bruin lichaam met een vleugje blauwachtig-grijs, en nemen dan de witte kleur van de volwassenen aan dankzij hun respectieve vervellingen.

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Cesar Paul Gonzalez Gonzalez.

Laatste update: 11 september, 2023

De aasgier is een vogel met een eigenaardig uiterlijk die endemisch is in Afrika, Europa en India. Hoewel het vroeger een vrij algemene soort was in Spanje, heeft zijn populatie tegenwoordig te veel slachtoffers gemaakt door het gebruik van gif bij dieren.

De wetenschappelijke naam van deze soort is Neophron percnopterus. Hij behoort tot de familie Accipitridae, die gekenmerkt wordt door de meeste dagroofvogels zoals arenden, haviken en gieren. Lees verder om meer te weten te komen over de aasgier.

Habitat en verspreiding

Hoewel de natuurlijke verspreiding van de aasgier beperkt is tot Zuid-Europa, Azië en Noord-Afrika, zijn er enkele geïsoleerde populaties op de Canarische Eilanden en Kaapverdië.

Hij bezoekt bergachtige en rotsachtige gebieden met diepe kliffen. Ze kunnen zich echter aanpassen aan andere verschillende gebieden, mits hun leefgebied overzichtelijk is en er geen menselijke populaties zijn.

Kenmerken van de aasgier

In tegenstelling tot wat bij andere roofvogels wordt waargenomen, is de aasgier een middelgroot exemplaar met weinig roofzuchtige trekjes. Hij is gemiddeld ongeveer 60 centimeter lang en heeft een spanwijdte van iets meer dan 160 centimeter. Hij vertoont een geel gezicht waardoor het lijkt alsof hij een masker draagt, naast een wit verenkleed met wat crème, bruine en zwarte streken.

Een ander groot verschil tussen de aasgier en andere roofvogels is zijn eigenaardige gebogen snavel. Die eindigt in een punt en heeft niet de functie om het vlees van zijn prooi te verscheuren. In feite gebruiken gieren hun snavel om hun voedsel te selecteren of kleine insecten te vangen.

Net als andere gieren is het dieet van de aasgier gebaseerd op de consumptie van ontbindende karkassen (aas). Maar omdat hij veel kleiner is dan andere vogels van zijn soort, nadert hij de karkassen meestal als laatste. Daarom selecteert hij zorgvuldig de meest voedzame delen van zijn prooi en blijft hij zoeken om zijn voedsel efficiënter te maken.

Hoewel het waar is dat hij meestal een aaseter is, is deze vogel ook in staat om te jagen en enkele kleine gewonde of zieke dieren te doden. Het enige probleem daarbij is dat de aasgier niet in staat is het karkas te verscheuren, zodat hij andere aasetende vogels nodig heeft om het karwei af te maken.

In sommige gevallen kiest de aasgier ervoor te foerageren op vuilnisbelten en stortplaatsen om zijn voeding te vergemakkelijken. Hij is zelfs in staat de uitwerpselen van vee op te eten. Op deze manier profiteert hij van de afbraak van organisch materiaal zonder te hoeven wachten tot andere vogels hem helpen, wat hem werk bespaart en hem meer alternatieven voor zijn dieet geeft.

Gedrag

Omdat de aasgier andere roofvogels in zijn omgeving nodig heeft om zich goed te kunnen voeden, heeft hij de neiging om in de buurt van soortgelijke dieren te leven. Daarom is het mogelijk om ze in groepen of alleen te zien leven. Dit is afhankelijk van de beschikbaarheid van middelen in hun leefgebied.

Sommige exemplaren vertonen verschillende waarschuwingsvluchten om hun nesten te beschermen tegen de aanwezigheid van roofdieren. Dit gebeurt echter alleen tijdens het broedseizoen, want in andere seizoenen zijn ze toleranter voor de aanwezigheid van verschillende diersoorten.

Voortplanting

De aasgier is een monogame vogel die zijn hele leven één partner kiest. Hij broedt eenmaal per jaar en het paarseizoen varieert naargelang de regio waarin hij leeft, hoewel het meestal plaatsvindt tussen maart en mei.

Als de vogels geslachtsrijp zijn, begint het mannetje het vrouwtje het hof te maken. Hij doet dit door middel van vliegdemonstraties met meerdere neerwaartse zwenkbewegingen. Dit dient om de aandacht van zijn potentiële partner te trekken en zijn fysieke capaciteiten te demonstreren.

Als het vrouwtje accepteert, houdt ze de klauwen van het mannetje vast tijdens haar afdaling. Zo vliegen ze enkele ogenblikken samen om hun relatie tot stand te brengen.

Aasgieren nestelen meestal op kliffen en in rotsachtige valleien, wat hen beschermt tegen sommige roofdieren in hun leefgebied. Bovendien gebruiken ze de resten van dierenhaar, takken en botten om hun nest te bouwen. Hierdoor blijven de jongen behoorlijk warm en beschermd, ook al bevinden ze zich op grote hoogte.

Vrouwtjes leggen gemiddeld twee eieren per seizoen en het broeden duurt ongeveer 45 dagen. Zodra de kuikens uitkomen, zorgt de moeder voor ze, terwijl het mannetje voor voedsel zorgt en het nabijgelegen territorium bewaakt. Deze jongen verlaten het nest als ze 3 maanden oud zijn en worden zelfstandig als ze 4 maanden oud zijn.

Problemen met de populatie van de aasgier

Er zouden momenteel tussen de 10.000 en 100.000 aasgieren bestaan, hoewel hun populatie (Engelse link) gestaag lijkt af te nemen. De belangrijkste oorzaak van dit probleem is de lukrake jacht en het gebruik van illegale bestrijdingsmiddelen, waardoor hij in verschillende gebieden in Spanje en Portugal een zeldzame soort is geworden.

De Internationale Unie voor Natuurbehoud (Engelse link) heeft de aasgier geclassificeerd als een bedreigde diersoort. Als gevolg daarvan hebben verschillende landen actie ondernomen om te proberen het risico dat deze vogel loopt te leren kennen en te verhelpen.

Het is nog te vroeg om te weten of deze maatregelen zullen werken. Zonder deze maatregelen is het echter duidelijk dat deze prachtige vogel voorbestemd zou zijn om uit te sterven.