Australië: het land van de buideldieren

Australië is het land van de buideldieren, zoogdieren met zeer bijzondere kenmerken, vooral op basis van de manier waarop ze zich voortplanten.

Deze unieke groep zoogdieren is endemisch voor Amerika en Australië. Waarom noemen mensen Australië dan het land van de buideldieren? Omdat deze dieren de belangrijkste gewervelde landdieren van het land zijn. Van de 378 landzoogdieren die in Australië leven, zijn 200 daarvan buideldieren.

Dit land van buideldieren beschikt over 11.044 beschermde gebieden. Dit komt overeen met een oppervlakte van 1.487.710 vierkante kilometer of 19,27% van de totale oppervlakte van Australië. Deze gebieden zijn deels gecreëerd om de unieke buideldiersoorten te beschermen.

Soorten overde hele wereld

Momenteel zijn er ongeveer 270 soorten buideldieren op de wereld. Hiervan zijn er 70 in Amerika te vinden, terwijl er 200 in Australië worden gevonden.

Het meest opvallende kenmerk van buideldieren is natuurlijk het marsepium (van het Latijnse woord voor buidel). Dit bestaat uit een huidplooi die de tepels bedekt. Het vormt ook een epidermale zak die fungeert als een soort van couveusekamer.

Jonge buideldieren worden geboren in een staat van zeer onvolledige ontwikkeling. Eigenlijk zijn ze nog bijna foetaal. Nadat ze zijn geboren, kruipen ze in de buidel. Daar krijgen ze borstvoeding tot ze volledig ontwikkeld zijn.

Afhankelijk van het dier, zullen de jongen verschillende afstanden moeten afleggen om de buidel te bereiken als ze eenmaal geboren zijn. Baby’s van de Tasmaanse duivels hoeven bijvoorbeeld maar een paar centimeter af te leggen.

Bij kangoeroes daarentegen ligt de buidel veel verder weg van het geboortekanaal. De jongen blijven dan langer in de buidel zitten en drinken de melk van hun moeder, tot ze volledig ontwikkeld zijn.

Bovendien dragen sommige buideldieren hun jongen in hun buidel, zelfs na de dracht. Zo dragen kangoeroes hun jongen bijvoorbeeld bij zich om ze te beschermen tegen mogelijke roofdieren.

Het land van de buideldieren

Het echte land van de buideldieren is Australië. Dit komt omdat het land het grootste aantal autochtone buideldieren heeft. Australische buideldieren worden gekenmerkt door de mate waarin ze zich aanpassen. Daarnaast zijn het herbivoren en carnivoren.

Het zijn ook soorten die door de evolutionaire convergentie een gelijkenis vertonen met knaagdieren of hondachtigen. Onder de buideldieren vallen verschillende soorten op, zoals:

• kangoeroes
• koala’s
• wombats
• Tasmaanse duivels
• Tasmaanse wolf (die is uitgestorven in 1930).

De kolonisatie van Australië, eerst door de inheemse bevolking meer dan 40.000 jaar geleden, en daarna door de Europeanen na 1788, had een sterke invloed op de fauna van het land.

De jacht, de introductie van exotische soorten en de daaruit voortvloeiende vernietiging van habitats leidde tot het uitsterven van vele soorten. Dit heeft vooral buideldieren en verschillende plantensoorten getroffen.

Vleeseters

Vleesetende buideldieren worden vertegenwoordigd door twee families:

• de Dasyuridae, die 52 leden telt
• de Myrmecobiiade, met de Numbat als enige overlevende

Het grootste vleesetende buideldier is de Tasmaanse duivel. Dit dier is zo groot als een kleine hond en jaagt en scharrelt. Dit dier is 600 jaar geleden uitgestorven in Australië, maar overleeft nog steeds in Tasmanië.

Er zijn vier soorten quoll, of “inheemse katten,” die allemaal bedreigd zijn. De rest van deze familie, de Dasyuridae, zijn de buideldieren, waarvan de meeste minder dan 100 gram wegen. Er zijn twee soorten buideldieren die in de woestijn in Oost-Australië leven. Deze onderaardse dieren zijn blind, doof en carnivoor.

Omnivore buideldieren

Deze omnivore dieren zijn onder andere bandicoots en langoorbuideldassen. Er zijn zeven soorten in Australië, en de meeste hiervan worden bedreigd. Deze kleine wezens hebben enkele opmerkelijke lichamelijke kenmerken. Ze hebben een mollig lichaam en een lange, delicate neus. Bovendien hebben ze lange, rechtopstaande oren, krachtige poten en een dunne staart.

De evolutionaire oorsprong van deze groep is echter onzeker. Dit komt omdat ze kenmerken hebben van zowel vleesetende buideldieren als planteneters.

Herbivore buideldieren

Een van de meest populaire Australische buideldieren is de koala. Dit is een diersoort die de bladeren van 120 soorten eucalyptus eet. Wombats daarentegen leven op de grond en voeden zich met gras, cyperaceeën en allerlei soorten wortels.

Buidelratten zijn ook een groep buideldieren die in bomen leven. Deze soort omvat zes families en 26 soorten, en ze verschillen sterk in grootte.

Aan de ene kant zijn er pygmee buidelratten, die 7 gram wegen. Aan de andere kant zijn er andere soorten buidelratten die qua grootte vergelijkbaar zijn met een huiskat. Deze leven in de eucalyptusbossen van het oosten van Australië.

Buidelratten of suikereekhoorns hebben membranen, die patagium worden genoemd, die zich uitstrekken van de vijfde vinger van zijn voorpoot tot de eerste teen van zijn achterpoot aan dezelfde kant. Deze membranen, wanneer ze verlengd zijn, zorgen ervoor dat ze tussen bomen kunnen springen.

Drie families van herbivore buideldieren

Kangoeroes, wallaby’s, bettongs en muskuskangoeroeratten zijn gegroepeerd in drie families. Ze leven allemaal in Australië, behalve in de alpiene klimaatzones.

1. De Hypsiprymnodontidae, waarvan de muskuskangoeroerat de enige vertegenwoordiger is.
2. De Potoroidae, die tien soorten bevat. Er zijn bettongs, potoroes, en kangoeroeratten. Deze familie omvat kleine soorten die holen graven en plantaardig materiaal met hun staart vervoeren.
3. De Macropodidae, die 53 soorten had in Australië. Dit aantal is echter afgenomen door kleiner wordende populaties. Tot de meest bekende behoren kangoeroes en wallaby’s. De meeste Macropoden zijn tweevoeters die zich voortbewegen door te springen. Ze hebben zeer gespierde staarten, lange achterpoten en lange, smalle voeten. De achterpoten hebben een kenmerkende viervingerige structuur, terwijl de kortere, etterende ledematen vijf afzonderlijke vingers hebben.

De vertegenwoordigers van de Macropodidae groep variëren aanzienlijk in grootte. De muskuskangoeroerat is de kleinste vertegenwoordiger, met een maximum gewicht van ongeveer 680 gram. De rode kangoeroe daarentegen is de grootste, met een geschatte hoogte van twee meter en een gewicht tot 85 kilo.

Vanwege deze grote verscheidenheid aan buideldieren wordt Australië terecht beschouwd als het land van de buideldieren. Het heeft echter ook een onvergelijkbare hoeveelheid andere zoogdieren, vogels, reptielen, amfibieën, vissen en ongewervelde dieren. Desondanks trekken buideldieren onze aandacht vanwege hun kenmerkende eigenschappen.