Krabbenetende makaak: kenmerken, gedrag en habitat

Deze aap gebruikt stenen om de krabben die ze eten te openen, een bijzonder feit. In sommige culturen is deze aap ook een van de meest gebruikte soorten in de biomedische industrie. Eén experiment leidde zelfs tot het voor de eerste keer klonen van een primaat.
Krabbenetende makaak: kenmerken, gedrag en habitat
Eugenio Fernández Suárez

Geschreven en geverifieerd door de dierenarts Eugenio Fernández Suárez.

Laatste update: 31 mei, 2023

De krabbenetende makaak, ook wel java-aap genoemd, (Macaca Fascicularis) is een van de populairste primatensoorten voor toeristen die landen als Indonesië of Thailand bezoeken. Een deel van hun gedrag is echter onbekend voor bezoekers van deze exotische plaatsen.

Kenmerken van de krabbenetende makaak

De krabbenetende makaak heeft een nauwe relatie met de mens gehad. Voor sommigen waren ze een plaag en een invasieve soort. Sommige culturen beschouwen ze echter als heilige dieren.

Helaas heeft ook de biomedische industrie ze gebruikt. In feite zijn ze een van de primaten die hebben deelgenomen aan de meeste experimenten. Onlangs werd in een experiment de eerste primaat gekloond, en het was precies deze soort.

Deze primaat behoort tot een groep makaken. Het zijn allemaal Aziatische apen, zoals de krabbenetende makaak, met uitzondering van de Gibraltar-makaak. Het zijn middelgrote apen die niet meer dan 22 pond wegen.

Ze hebben ook een bruine vacht en een langwerpige staart. Sommige mensen noemen ze in feite de langstaartmakaken. Hun staart kan meer dan anderhalve meter lang zijn – in feite zijn ze langer dan hun eigenlijke lichaam!

Het gedrag van de krabbenetende makaak

Krabbenetende makaken leven in groepen die bestaan uit twee vrouwtjes met een of meer mannetjes. De mannetjes verlaten de groep echter in de puberteit, terwijl de vrouwtjes bij de groep blijven.

Een krabbenetende makaak

Een van hun meest merkwaardige gedragspatronen is dat ze haren en vezels gebruiken als tandfloss om hun tanden te reinigen. Dit gedrag heeft een culturele overdracht. Sommige populaties van de krabbenetende makaak gebruiken vezels van verschillende bomen, terwijl anderen mensenhaar gebruiken.

Hoewel de naam van deze aap komt van hun smaak voor krabben, is de waarheid dat ze een gevarieerd dieet hebben dat talrijke soorten planten, vruchten en wortels omvat. Soms zijn de noten, krabben en mosselen die ze eten moeilijk te openen. Daarom gebruiken ze gereedschap zoals stenen om ze te openen.

Een ander interessant gedragspatroon is hoe deze apen eten (Engelse link). Ze maken aardappels schoon met water en schillen ze soms zelfs voordat ze ze opeten.

Net als andere primaten zijn deze dieren zeer sociale wezens. Ze hechten zich aan elkaar door verzorging. Ze hebben ook sterke banden met hun moeders en andere leden van hun groep.

In sommige studies hebben onderzoekers ontdekt dat moeders voedsel geven aan hun jongen, ook al is de moeder misschien uitgehongerd. Hoewel dit als redelijk gedrag klinkt, is dit niet gebruikelijk in het dierenrijk.

Een aap in een boom

Habitat

De krabbenetende makaak leeft in verschillende habitats in Zuidoost-Azië. Ze leven vooral in tropische bossen, maar ook in mangroven aan de kust, waar ze ook week- en schaaldieren te eten krijgen.

Het leefgebied van deze aap ligt in streken als Bangladesh of Maleisië, maar ook op eilanden als Sumatra, Java of Borneo. In toeristische gebieden is het belangrijk deze primaten niet te storen. Bij verstoring kunnen ze agressief en gevaarlijk worden. Dit gedrag kan ook worden verergerd door ziekten.

Krabbenetende makaken zijn niet bedreigd. Sterker nog, er zijn veel gezonde populaties en ze zijn in sommige landen zelfs een invasieve soort geworden. Deskundigen beschouwen deze apen als een van de 100 meest schadelijke invasieve soorten, vooral omdat ze eieren eten van bedreigde vogels.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.