Zichtbare aangeboren afwijkingen bij gedomesticeerde zoogdieren

Aangeboren afwijkingen komen relatief vaak voor in het dierenrijk, vooral bij huisdieren, die onderhevig zijn aan een reeks predisponerende factoren.

Geschreven en geverifieerd door de dierenarts Érica Terrón González.

Laatste update: 19 oktober, 2022

Aangeboren afwijkingen zijn structurele of functionele afwijkingen die bij de geboorte verschijnen. Ze worden veroorzaakt door zeer uiteenlopende factoren, zoals we hieronder zullen zien.

Aangeboren afwijkingen

Erfelijke afwijkingen worden bepaald door chromosoomafwijkingen van gemuteerde genen. Deze genetische afwijkingen worden ingedeeld als letaal, subletaal of subvitaal (verenigbaar met het leven).

Hoewel ze slechts één of twee keer per 500 geboorten voorkomen, treft een aanzienlijk aantal aangeboren ziekten het vee. Het gaat weliswaar niet om al te grote economische verliezen, maar het betekent wel financiële verliezen in centra voor het fokken van stamboekdieren.

Als bij meerdere geboorten op hetzelfde bedrijf een aangeboren afwijking voorkomt, is een epidemiologisch onderzoek nodig. Dit onderzoek moet de geschiedenis van de moeder omvatten, haar voeding, geleden ziekten, maar ook gebruik van medicijnen tijdens de dracht, een mogelijke relatie met nieuw vee en kuddes.

Enkele voorbeelden van veelvoorkomende aangeboren afwijkingen bij huisdieren

Gespleten lip en gespleten gehemelte

Deze zijn het gevolg van een mislukte fusie van deze structuren tijdens de foetale ontwikkeling. Behalve dat ze zichtbaar zijn, vertoont het dier meestal ook neusregulatie omdat de mond- en neusholte met elkaar verbonden zijn. En als gevolg daarvan kunnen ze longontsteking en inademing van melk krijgen.

Spina bifida

Dit is een afwezigheid van het dorsale deel van de wervelkolom, waardoor het ruggenmerg bloot komt te liggen.

Meningocele of spina bifida occulta

Dit is een aandoening waarbij de botten van de wervelkolom niet sluiten, maar het ruggenmerg en het hersenvlies blijven op hun plaats en de huid bedekt meestal het defect, waardoor een zak wordt gevormd.

Mucocele

Dit is een extravasatie van speeksel in de onderhuidse weefsels door een breuk in het kanaal van een speekselklier.

Achondroplasie of dwerggroei

Dit ontstaat door een fout in de kraakbeengroei. Bij kalveren noemt men dit een “bulldog”-uiterlijk omdat ze een korte, te brede kop hebben, korte poten, en een mollige buik.

Anasarca

Dit staat bekend als oedeem, algemene vochtophoping in het hele lichaam.

Hydrocefalie

De schedel wordt groter door overmatige druk veroorzaakt door een abnormaal volume hersenvocht. Behalve dat het een aangeboren probleem is, kan het ook voorkomen bij volwassen mensen na een infectie of kneuzing.

Vertebrale fusie en kyfose

Normaal gesproken zijn bijna alle nek-, borst- en ook lendenwervels aangetast. Het lijkt bijvoorbeeld op een verkorte nek en een overmatige kromming van de wervelkolom.

Syndactylie

Dit is de vergroeiing van de tenen of hoeven. Het komt relatief vaak voor bij melkkalveren.

Epitheliogenesis imperfecta

Een aangeboren afwezigheid van de buitenste huidlaag, waardoor de onderste weefsels bloot komen te liggen. Het wordt meestal verergerd door bloedingen en infecties van deze weefsels, die septikemie en de dood kunnen veroorzaken.

Hypotrichose

Trage haargroei vanaf de geboorte. Het ziet er dunner en zwakker uit, en daarnaast kunnen er zelfs gebieden zijn met kale plekken. Het staat ook bekend als “kaalkalfssyndroom.”

Parakeratose

Dit is de abnormale verdikking van de huid, die er schilferig, geïrriteerd en ook met kloven uitziet. Het weefsel er direct onder lijkt ook wel ontstoken.

Zoals je in dit artikel kon lezen, zijn er veel aangeboren afwijkingen die dieren kunnen treffen en waarvan de oorzakelijke factoren genetisch, milieu-, toxisch, infectieus, enz. kunnen zijn.