12 veelvoorkomende ziekten bij cavia's
Cavia’s zijn meestal een van de gemakkelijkste soorten huisdieren om voor te zorgen. Bovendien zijn ze charismatisch en zien ze er erg schattig uit, waardoor ze heel populaire huisdieren zijn geworden. Er zijn echter een aantal veelvoorkomende ziekten bij cavia’s die hun leven in gevaar kunnen brengen. Het is dus belangrijk om waakzaam te zijn.
De wetenschappelijke naam van dit huisdier is Cavia porcellus, die deel uitmaakt van de groep van de capibara’s. Lees verder en kom alles te weten over de meestvoorkomende ziekten bij cavia’s.
Waarom worden cavia’s ziek?
Cavia’s doorstaan ongunstige omstandigheden in hun leefomgeving vrij goed, en het is dus ongewoon dat ze ziek worden. Het is zelfs zo dat in sommige gevallen bepaalde bacteriën of virussen in het lichaam van het dier voorkomen. Deze vallen pas op als ze ernstig worden. Over het algemeen ontstaan de meeste problemen met dit knaagdier door de volgende factoren:
- Ouderdom. Naarmate ze ouder worden, zijn cavia’s vatbaarder voor een aantal veelvoorkomende ziekten.
- Gebitsproblemen. Deze kunnen veroorzaakt worden door erfelijkheid, verwondingen, of tekorten aan voedingsstoffen.
- Problemen met de stofwisseling. Veroorzaakt door erfelijkheid, die ook te maken hebben met ziekten in de voortplantingsorganen, of die ze in de loop van hun leven oplopen.
- Verwondingen door ongelukken. Vallen, klappen, snijwonden, of onvoorzichtigheid bij het hanteren.
- Ongeschikte leefomstandigheden. Hiervan is sprake als voeding, reinheid, vochtigheid, temperatuur of kenmerken van de leefomgeving niet voldoen aan de minimum eisen om het welzijn van het dier te garanderen.
Wat zijn de meestvoorkomende ziekten bij cavia’s?
Cavia’s kunnen bacteriële, virale, parasitaire en erfelijke ziekten krijgen. Veel van deze ziekten komen echter pas aan het licht als de kwaliteit van het leven van het dier aangetast wordt. Als het huisdier dus blootgesteld is geweest aan plotselinge veranderingen in de omstandigheden van zijn leefomgeving, is de kans groot dat het een of andere pathologie ontwikkelt.
Om dit te voorkomen moet je alert zijn op elke verandering in de gewoonten van de cavia. Als je ongewoon gedrag bij je huisdier opmerkt, raadpleeg dan onmiddellijk een dierenarts. De gezondheid van je kleine knaagdier kan namelijk op het spel staan. Hieronder staan enkele van de meest voorkomende ziekten en aandoeningen bij cavia’s.
Diarree
Het meest duidelijke symptoom van deze aandoening is het laten vallen van waterige ontlasting. Die gaat vaak gepaard met gewichtsverlies, lusteloosheid, en verlies van eetlust. Zodra je een van deze waarschuwingssignalen opmerkt, ga dan naar de dierenarts. Die kan de juiste diagnose stellen en een behandeling voorschrijven.
Deze aandoening wordt veroorzaakt door bacteriën, parasieten of virussen. Deze tasten het spijsverteringsstelsel van het huisdier aan. Hoewel het een kleine gebeurtenis lijkt, kan de cavia, als hij niet onmiddellijk behandeld wordt, uitgedroogd raken en sterven. Probeer in geen geval zelf medicatie toe te dienen. Dat kan namelijk de gezondheid van het dier verergeren.
Gebitsproblemen
In deze gevallen is het voornaamste symptoom overmatig kwijlen uit de bek, wat in verband gebracht wordt met een probleem met het gebit van de cavia. De gebruikelijke oorzaak is een slechte stand van de tanden (malocclusie), die moeilijkheden veroorzaakt bij het eten en het sluiten van de bek. Soms gaat dit gepaard met gewichtsverlies, bloedend tandvlees, en abcessen in de bek.
Ook hier is de beste oplossing onmiddellijk naar de dierenarts te gaan, want alleen die kan een goede diagnose stellen. Het zal waarschijnlijk meer dan één bezoek vergen om het probleem op te lossen, maar dat zal de deskundige bij de behandeling aangeven.
Conjunctivitis
De duidelijkste verschijnselen van conjunctivitis zijn rode ogen, tranen en korstvorming rond het ooggebied. Deze aandoening wordt meestal veroorzaakt door een bacteriële infectie, dus moet je naar je dierenarts gaan voor een passende behandeling.
Scheurbuik (vitamine C-tekort)
Net als mensen en andere dieren zijn cavia’s niet in staat hun eigen vitamine C aan te maken. Daarom moeten ze, als hun voeding een tekort aan vitamine C vertoont, door een dierenarts behandeld worden. Als hun dieet een tekort aan dit micronutriënt vertoont, zal het huisdier zwakte in de spieren, energieverlies, gewichtsverlies en diarree beginnen te vertonen.
De gevolgen van een late diagnose zijn fataal, dus moet je bij het geringste teken van de ziekte naar de dierenarts gaan. In feite zijn, volgens het MSD Veterinaire Handboek (Engelse link), zijn sommige diëten verrijkt met vitamine C niet erg efficiënt. Dit komt omdat veel van deze stof verloren gaat bij blootstelling aan licht, vochtigheid en hitte.
Longontsteking
Dit is een van de meestvoorkomende doodsoorzaken bij cavia‘s, omdat de infectie van de luchtwegen meestal in korte tijd verergert. De voornaamste symptomen van deze ziekte zijn moeite met ademhalen, loopneus, bindvliesontsteking, niezen, koorts, en lusteloosheid. Ze wordt veroorzaakt door ziekteverwekkende micro-organismen.
Alsof dit nog niet genoeg is, is deze pathologie nogal besmettelijk, dus als je meer dan één huisdier bij elkaar hebt is het zeker dat de metgezel ook besmet zal zijn.
Ketose
Deze ziekte wordt veroorzaakt door een stofwisselingsprobleem, waardoor in het lichaam schadelijke moleculen worden aangemaakt (ketonen). Dit komt vrij vaak voor in de laatste 2 tot 3 weken van de dracht van een cavia en kan leiden tot een miskraam of de dood van de foetussen.
Ketose treft ook dieren met overgewicht, wat tot complicaties kan leiden als het dieet niet toereikend is. Tot de duidelijkste symptomen behoren verminderde eetlust, verlies van energie, spierspasmen, en onhandigheid bij het lopen. Desondanks zijn er in sommige gevallen geen verschijnselen, en sterven zieke dieren plotseling.
Tumoren of cysten
Cavia’s zijn vatbaar voor tumoren of cysten in verschillende delen van het lichaam. De meestvoorkomende plaatsen zijn de huid, de eierstokken, en de borst (melkklieren). Vergeet niet voor een goede vroege diagnose je huisdier regelmatig naar de dierenarts te brengen (vooral als het ouder is dan een jaar).
Uitwendige parasieten (ectoparasieten)
Huidproblemen komen bij deze kleine knaagdieren heel vaak voor en zijn vrij duidelijk, want ze veroorzaken haaruitval. Dit wordt meestal veroorzaakt door geleedpotigen (mijten of luizen) of schimmels. Ze zijn meestal niet moeilijk te behandelen.
De meestvoorkomende symptomen zijn jeuk, huidontsteking, en haaruitval. Het grootste probleem in deze gevallen is de grote kans op besmetting. Het is namelijk vrij moeilijk de aanwezigheid van deze parasieten te controleren.
Pododermatitis
Deze aandoening is het gevolg van een bacteriële infectie in de voetzool, die ontstekingen in het hele gebied veroorzaakt. Het is echter een neveneffect van het verwaarlozen van wondjes op de pootjes van de cavia. Dat is namelijk de enige manier waarop de bacteriën het lichaam kunnen binnendringen.
De meestvoorkomende oorzaak is het gebruik van metalen kooien zonder enige soort vloer, waardoor als je niet oppast wondjes op de pootjes van het huisdier ontstaan. Daarnaast leiden overgewicht en een gebrek aan netheid tot infectie, dus is het niet verstandig de leefruimte te lang vies te laten.
Urineproblemen
Cavia’s zijn erg vatbaar voor het ontstaan van urinestenen, dat zijn kleine steentjes die zich in de blaas vormen. Daardoor kan de urinebuis verstopt raken door een van deze structuren, waardoor het huisdier niet gemakkelijk kan urineren. Afhankelijk van het oordeel van de dierenarts kan het huisdier een chirurgische ingreep nodig hebben.
Abcessen
Abcessen zien eruit als een bolvormige zwelling die pusachtige vloeistof bevat. De oorzaak hiervan is een infectie die de huid, de lymfeklieren, het tandvlees, de ogen en de inwendige organen aantast. De meeste van deze knobbels moeten door een dierenarts verwijderd worden. Ze vereisen namelijk een speciale behandeling en operatie.
Hyperthyreoïdie
Hyperthyreoïdie was vroeger een vrij zeldzame ziekte bij cavia’s, maar is de laatste tijd meer verspreid geraakt. Dit kan te wijten zijn aan de toegenomen populariteit van het huisdier. Daardoor neemt het aantal gedocumenteerde gevallen van deze aandoening toe.
Deze ziekte veroorzaakt dat het lichaam te grote hoeveelheden schildklierhormonen produceert, waardoor bij de cavia verschillende problemen ontstaan. Tot de meestvoorkomende symptomen behoren gewichtsverlies, hyperactiviteit, tachycardie, haaruitval, en langdurig slapen.
Hoe voorkom ik deze veelvoorkomende ziekten bij cavia’s?
Om te beginnen moeten het dieet en de leefomgeving in optimale conditie zijn, want het grootste deel van hun gezondheid hangt ervan af. Bedenk dat cavia’s meestal tere dieren zijn, dus elk gebrek in hun verzorging kan tot het ontstaan van ziekten leiden.
Bedenk bovendien dat de meeste van deze ziekten een verandering in gedrag veroorzaken. Daarom kun je, als je huisdier zich anders gedraagt dan gewoonlijk, het beste naar de dierenarts gaan voor een algemene controle. Bedenk dat een vroege diagnose het leven van je cavia kan redden.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Quesenberry, K. E. (1994). Guinea pigs. Veterinary clinics of North America: Small animal practice, 24(1), 67-87.
- Minarikova, A., Hauptman, K., Jeklova, E., Knotek, Z., & Jekl, V. (2015). Diseases in pet guinea pigs: a retrospective study in 1000 animals. Veterinary Record, 177(8), 200-200.
- Kraemer, A., Hein, J., Heusinger, A., & Mueller, R. S. (2013). Clinical signs, therapy and zoonotic risk of pet guinea pigs with dermatophytosis. Mycoses, 56(2), 168-172.
- Roberts-Steel, S., Oxley, J. A., Carroll, A., & Wills, A. P. (2019). Frequency of Owner-Reported bacterial infections in PET guinea pigs. Animals, 9(9), 649.
- Quesenberry, K. & Donnelly, T., (2021). Disorders and Diseases of Guinea Pigs – All Other Pets – MSD Veterinary Manual. [online] MSD Veterinary Manual. Available at: https://www.msdvetmanual.com/all-other-pets/guinea-pigs/disorders-and-diseases-of-guinea-pigs
- Llona, M. T., Sánchez, A., Rodríguez, S., & Guerra, R. (2016). Diagnóstico y tratamiento de hipertiroidismo en cobayas (Cavia porcellus). A propósito de un caso clínico. Clínica veterinaria de pequeños animales: revista oficial de AVEPA, Asociación Veterinaria Española de Especialistas en Pequeños Animales, 36(3), 197-204.