Acromegalie bij katten: symptomen en behandeling

Acromegalie is een ziekte die door een abnormale afscheiding van groeihormoon wordt veroorzaakt. Blijf lezen om meer over acromegalie bij katten te ontdekken.

Acromegalie is een endocriene ziekte die uit hypersecretie van het groeihormoon (GH) bestaat. De oorsprong van deze verandering bij katten is de aanwezigheid van een tumor in de hypofyse. Het is een zeldzame ziekte, maar helaas kan het behoorlijk ernstig worden. In het volgende artikel vertellen we je meer over acromegalie bij katten.

Normaal gesproken worden tekenen van acromegalie door de aanwezigheid van andere ziekten gedetecteerd. In het geval van katten kan dit aan insulineresistentie bij de behandeling van diabetes te wijten zijn. Specialisten bevestigen de definitieve diagnose door middel van beeldvorming en door meting van de niveaus van bepaalde hormonen in het bloed.

Acromegalie bij katten

Acromegalie bij katten vindt zijn oorsprong in een adeno-hypofysaire laesie of een adenoom dat verantwoordelijk is voor deregulering van de productie van GH, het groeihormoon. Dit geldt ook voor acromegalie bij andere soorten, behalve in het geval van honden.

De hypofyse scheidt het groeihormoon af dankzij de stimulatie van een ander voorloperhormoon, somatocrine, dat de hypothalamus produceert. De secretie van dit hormoon wordt door een ander hormoon geremd, somatostatine, dat de hypothalamus ook produceert wanneer de GH-concentraties hoog zijn.

Effecten van groeihormonen

Het groeihormoon heeft effecten op de stofwisseling, omdat een overmatige productie ervan de fysiologie van het dier beïnvloedt. Aan de ene kant stimuleert het de productie van glucose in de lever, lipolyse en verhoogt het de oxidatie van lipiden.

Hierdoor resulteert een overmaat van het hormoon in aanhoudende hyperglykemie. Dit veroorzaakt op zijn beurt een toestand van hyperinsulinemie, een hoge aanwezigheid van insuline in het bloed, om de hyperglykemie tegen te gaan. Te hoge concentraties insuline leiden tot glucose-intolerantie. Insulineresistente diabetes is daarom een teken van acromegalie.

Daarnaast wordt groeihormoon ook met het hormoon IGF-1 (Insuline-achtige groeifactor -1) uitgescheiden, dat de proliferatie van veel weefsels stimuleert. Morfologische veranderingen zijn een ander teken van acromegalie: organomegalie, vervorming van de ledematen, gewichtstoename en andere karakteristieke symptomen.

Symptomen van acromegalie bij katten

Volgens statistieken zijn mannelijke katten van ongeveer 10 jaar vatbaarder voor acromegalie. Er zijn echter tussen verschillende kattenrassen geen verschillen waargenomen. Enkele van de meestvoorkomende symptomen zijn onder andere:

• Insulineresistentie geassocieerd met de gebruikelijke tekenen van diabetes mellitus: polyurie, polydipsie, veranderingen in eetlust en gewicht en andere gebeurtenissen.
• Gewichtstoename die de eigenaar niet kan verklaren.
• Cardiovasculaire symptomen: Acromegalie kan zich tot hypertrofische cardiomyopathie ontwikkelen.
• Morfologische veranderingen: Abnormale vergroting van bepaalde organen (organomegalie). Verbreding van het gezicht komt ook vaak voor.
• Luidruchtige ademhaling.
• Lagere prognathie: De kaak lijkt uit de mond te steken.
• Versnelde groei van de nagels.
• Mank lopen met een of meer ledematen.
• Nervositeit of gedragssymptomen.

Is er een behandeling voor acromegalie bij katten?

Momenteel zijn er verschillende soorten behandelingen voor katten met acromegalie. Hieronder vertellen we je er meer over.

Operatieve behandeling

Er is een chirurgische behandeling van acromegalie om de hypofyse te verwijderen. Dat wil zeggen, het verwijderen van de hypofyse samen met de tumor die de acromegalie veroorzaakt. Het is een gecompliceerde operatie die alleen deskundige chirurgen in zeer gespecialiseerde centra uitvoeren.

Vanwege de moeilijkheid van de operatie zelf, de toestand van het dier en de postoperatieve zorg die het vereist, is het een riskante procedure. Het is er echter een die zeer goede resultaten kan hebben.

In 2012 voerde het Royal Veterinary College (RVC) in het VK de eerste succesvolle hypofysectomie-operatie uit om een kat met acromegalie te behandelen (Engelse link). Vandaag, in 2019, hebben de meest gekwalificeerde professionals meer dan 100 operaties uitgevoerd.

Radiotherapie behandeling

Dit is de meest gebruikelijke methode voor de behandeling van acromegalie bij katten. Radiotherapie regelt de uitbreiding van de tumor terwijl de behoefte aan insuline wordt verminderd. Deze behandeling brengt echter geen normalisatie van de groeihormoonconcentraties tot stand, zoals bij een hypofysectomie het geval is.

Het gebrek aan beschikbaarheid, de kosten en de noodzaak van herhaalde anesthesie zijn bovendien een aanzienlijk nadeel voor de eigenaren van zieke katten. Ook hier zijn zeer gespecialiseerde instellingen nodig om dit soort behandelingen uit te voeren.

Toediening van medicijnen

Deze bestaat uit de toediening van somatostatine-analogen en heeft tot doel de insulinebehoefte van behandelde katten te verminderen. Parallel aan deze behandeling zal een specialist de grootte van de hypofyse controleren en de groeihormoonconcentraties controleren.

Als de eigenaar van de kat besluit geen van de bovenstaande behandelingen te volgen, dan heeft hij toch de mogelijkheid om de symptomen te verlichten. Door tweemaal daags hoge doses insuline toe te dienen, is het mogelijk om acromegalie relatief effectief te behandelen.

Gezien de hoeveelheid insuline die hiervoor nodig is, kan het net zo duur zijn als de vorige behandelingen. Het bestrijden van insulineresistentie is bovendien alleen een optie als er geen zenuwsymptomen met de hypofysetumor zijn geassocieerd. Katten moeten ook palliatieve behandeling voor de andere symptomen krijgen die door acromegalie kunnen ontstaan.