Dystocie bij teven: oorzaken, symptomen en behandeling

Als thuis je huisdier op het punt staat te bevallen en je wilt dat zowel moeder als pups in perfecte gezondheidstoestand verkeren, is het belangrijk dat je weet over dystocie bij honden. Dit is een ernstige aandoening die tijdens de bevalling kan ontstaan.

Geschreven en geverifieerd door de dierenarts Daniel Aguilar.

Laatste update: 21 december, 2022

Zwangere honden hebben aandacht nodig voor, tijdens, en na de zwangerschap. Elk van deze stadia vereist specifieke medische zorg om de gezondheid van het dier te helpen behouden. Wordt je huisdier binnenkort moeder, lees dan dit artikel aandachtig, want het kan risico lopen op een schrijnend proces dat dystocie bij teven heet.

Zoals bij veel ziekten is het nemen van preventieve maatregelen de sleutel om mogelijke complicaties te voorkomen. In dit artikel leggen we uit waarom honden deze aandoening kunnen krijgen. Ook geven we informatie die heel nuttig kan zijn om je te helpen het probleem vanaf het begin te herkennen. Lees verder!

Wat is dystocie bij teven?

Dystocie bij teven wordt omschreven als een abnormaal proces van bevalling waarbij de vrouwelijke hond niet in staat is de foetus uit te drijven. De complicaties die je huisdier kan ontwikkelen moeten dringend door professionals verzorgd worden. Gebeurt dit niet dan wordt het leven van de moeder en de pasgeborene aan groot gevaar blootgesteld.

Van de vele risico’s die de bevalling met zich meebrengt, wordt aangenomen dat 5% van de drachtige vrouwelijke honden dystocie kan ontwikkelen. De duur van de bevalling hangt nauw samen met de pupsterfte, waarbij hypoxie (zuurstoftekort) een van de meestvoorkomende doodsoorzaken bij pups is.

Hoewel alle honden dystocie tijdens de bevalling kunnen ontwikkelen, hebben sommige rassen morfologische kenmerken die hun aanleg vergroten. Dystocie komt vaak voor bij brachycefale teven die behoren tot rassen als de Engelse bulldog, de Franse bulldog en de mopshond, en ook bij miniatuurhonden als de chihuahua, de pekingees, en de yorkshireterriër.

Belangrijkste oorzaken van dystocie bij teven

Om dystocie bij teven tot uiting te laten komen, moeten bepaalde factoren ingrijpen. Bijvoorbeeld een slechte foetale houding, een abnormale positie in de baarmoeder, grote pups, en een slechte presentatie van het vaginale lumen. De hoofdoorzaak ligt echter in enkele maternale en foetale processen die we hieronder met je delen.

Maternale oorsprong

De meeste maternale processen die dystocie bij teven uitlokken hebben te maken met voortplantings- en voedingspathologieën. Enkele daarvan zijn de volgende:

• Baarmoederbreuk
• Torsie van de baarmoeder
• Botproblemen en bekkenbreuken
• Veranderingen van het vaginakanaal

Tijdens de baring voert de baarmoeder van de hond enkele bewegingen uit die tot doel hebben de foetus uit zijn binnenste te verdrijven. Bij sommige honden treedt echter een probleem op dat bekend staat als primaire baarmoedertraagheid, waarbij de baarmoedersamentrekkingen niet op gang komen, waardoor de teef in de ontsluitingsfase blijft en de uitdrijving bemoeilijkt wordt.

Een andere uitlokkende factor van dystocie bij teven is de uitputting van de baarmoederspier tijdens de weeën. Bij teven die grote nesten hebben en aan baarmoederobstructie lijden, kunnen de uitdrijvingsbewegingen stoppen. Dit soort aandoening heet secundaire inertie van de baarmoeder.

Foetale oorsprong

Vóór de geboorte moet de pup in de juiste positie liggen met het hoofd en beide ledematen goed uitgestrekt. Gebeurt dit om de een of andere reden niet en wordt de pup slecht gepositioneerd, dan is de kans groot dat er een dystocische geboorte ontstaat.

Als je huisdier zwanger is, raden we een nauwgezette medische controle aan, waarmee je bepaalde abnormale processen op tijd kunt opsporen en zo je harige vriend beschermen. Enkele daarvan zijn de volgende:

• Te grote foetussen
• Foetale Anasarca (algemeen foetaal oedeem)
• Misvormde foetussen
• Dode foetussen

Symptomen van dystocie bij teven

Bij dystocie problemen bij teven is observatie je beste hulpmiddel. Zodra de bevalling begint, houd je huisdier in de gaten. Als je een van deze afwijkingen vaststelt, aarzel dan niet om een spoedbezoek aan je dierenarts te brengen:

• Langdurige en onproductieve weeën gedurende meer dan een half uur zonder uitdrijving van iets.
• Tekenen van pijn van de kant van de moeder.
• Een donkergroene pestilente vloeistof die uit de vulva komt.
• De foetussen halverwege meer dan 15 minuten naar buiten.

Diagnostische methoden

De eerste stap om tot de diagnose van dystocie bij teven te komen is een volledig lichamelijk en klinisch onderzoek van de hond. Behalve de dracht zal de dierenarts haar vitale functies controleren en een abdominale palpatie uitvoeren. Ook kan de toestand van het vaginale kanaal beoordeeld worden, om zo tekenen van baarmoederobstructie uit te sluiten.

Andere uitstekende diagnostische hulpmiddelen waarmee het aantal pups en hun huidige positie kan worden waargenomen zijn radiologische onderzoeken en ultrasonografie. De dierenarts kan deze gebruiken om dystocie bij teven te bevestigen.

Het is daarnaast belangrijk om de foetussen voortdurend te controleren. Hun hartslag ligt meestal rond de 200 slagen per minuut of het dubbele van die van de moeder op het moment van de tests. Een daling van de hartslag tot 160 slagen per minuut is een aanwijzing voor foetale stress en de kans op dystocie neemt toe.

Behandeling van dystocie bij teven

De te kiezen therapeutische maatregelen hangen af van het ras en de ernst van het probleem. Ideaal is een uitgebreide ondersteuning op basis van zowel manuele als farmacologische technieken.

Om met de behandeling te beginnen moet de perianale streek ontsmet worden en het geboortekanaal gesmeerd. Zodra is vastgesteld dat de foetussen verkeerd gepositioneerd zijn, wordt door het inbrengen van de middel- en wijsvinger geprobeerd ze te herpositioneren. Als het mogelijk is, kan de arts ze er voorzichtig uithalen. Anders is een spoedkeizersnede nodig.

Het toedienen van geneesmiddelen (zoals oxytocine of calciumgluconaat 10%) is aangewezen bij teven met dystocie ten gevolge van inertie van de baarmoeder. Het doel is de bevalling van de foetussen te versnellen, de foetale vliezen te evacueren, en daarnaast de involutie van de baarmoeder te bevorderen. Beide geneesmiddelen zijn gecontra-indiceerd bij patiënten met obstructieve dystocie.

Als je huisdier, na deze behandelingen geprobeerd te hebben, geen verbetering vertoont, is chirurgisch ingrijpen nodig. Een keizersnede is geïndiceerd bij patiënten met vaginale en bekkenobstructies, foetale misvormingen, en bij bepaalde vatbare rassen. Een ovariohysterectomie (verwijdering van baarmoeder en eierstokken) kan men niet uitsluiten bij teven met ernstige dystocie.

De prognose van dystocie bij teven is meestal onzeker. Als je echter weet hoe je de dracht van de eerste dagen tot na de bevalling correct kunt beheren, verminder je sterk het risico op moeder- en foetusdood. Als je huisdier in de risicogroep zit en je van plan bent je hondjesfamilie te laten groeien, praat dan eens met een deskundige en volg hun aanbevelingen op.