Een gespleten gehemelte bij honden: oorzaken, symptomen en behandeling
Ook honden kunnen aan aangeboren of erfelijke ziekten lijden. Dit betekent dat er ziekten zijn die van de ouders op de kinderen worden overgedragen, en symptomen veroorzaken die de levenskwaliteit van het dier ernstig aantasten. Van al deze pathologieën valt gespleten gehemelte bij honden op als een lichamelijke misvorming die bij pups dodelijk kan zijn.
In principe vormt deze fout in de vorming van de mond-neusholte op zichzelf geen gevaar. Het probleem ligt in de moeilijkheden die de hond heeft om zich te voeden als de klinische verschijnselen van deze erfelijke aandoening zich manifesteren. Ontdek met ons de kenmerken van de ziekte, de symptomen en de beschikbare behandelingen.
Problemen in het mond-neus gebied van honden
De meestvoorkomende erfelijke pathologieën bij honden zijn die welke de mondholte en de aanhechtingen ervan aantasten.
Van alle problemen komen gespleten lip en gespleten gehemelte het meest voor, en ze zijn bovendien aan elkaar verwant – ze hebben dezelfde oorsprong tijdens de dracht. In het algemeen manifesteert het probleem zich tussen de vierde en de twaalfde week van de dracht van het embryo.
Deze afwijkingen komen bij elk ras voor, zowel bij honden als katten. Ze treffen echter in sterkere mate die rassen die een andere schedel hebben dan de rest – ook wel brachycephalische rassen genoemd.
Dit komt omdat de verandering van gezicht, mond, neus en kanalen leidt tot een grotere vatbaarheid voor deze soorten aangeboren ziekten.
Men gelooft dat deze soorten ziekten, behalve door hun genetische component, ook veroorzaakt worden door milieu- en voedingsfactoren. Zo kunnen tekorten aan mineralen en vitamine A in de voeding van de moeder invloed hebben op de ontwikkeling en vorming van gehemeltestructuren bij pups.
De mate van deze pathologieën varieert sterk van patiënt tot patiënt. Afhankelijk van de ernst ervan kunnen puppy’s minimale of ernstige gevolgen voor hun levenskwaliteit hebben. Helaas sterven de meeste van de getroffene dieren of worden ze door fokkers gedood.
Gespleten gehemelte en andere aandoeningen veroorzaken problemen met het zuigen van voedsel door de pup. Daarom is de overlevingskans heel gering.
Wat is een gespleten gehemelte bij honden?
Het gehemelte is de structuur die de neus- en mondholte scheidt. Omdat het een groot deel van de mond bedekt, worden er minstens 2 secties onderscheiden:
- Primair gehemelte: Bestaat uit de lip en de premaxilla (het uiteinde van de kaak).
- Secundair gehemelte: De structuur die het harde en zachte gehemelte omvat.
Anders bekeken is het primaire gehemelte beperkt tot de ingang van de mond, terwijl het secundaire gehemelte het bovenste inwendige deel van de mondholte vormt. Als we deze structuren van buiten naar binnen in volgorde zetten, is de conformatie als volgt: lip, premaxilla, hard gehemelte, en zacht gehemelte.
Wat de laatste secties betreft, moet opgemerkt worden dat het harde gehemelte bestaat uit beenderen en slijmvlies, terwijl het zachte slechts de voortzetting van de structuur is, maar zonder rekening te houden met het been. Daarom wordt onderscheid gemaakt tussen hard gehemelte (met bot) en zacht gehemelte (zonder bot).
Als we het over aantastingen van de mondholte hebben, moeten we onderscheid maken tussen de aangetaste regio. Daarom worden aangeboren misvormingen van het gehemelte ingedeeld als primair of secundair gespleten gehemelte. Hierna vertellen we je de eigenaardigheden van elke aandoening.
Primaire gespleten gehemelte of gespleten lip
Een gespleten lip is het gevolg van een mislukking in het samengaan van de gezichtsmembranen, waardoor de bovenlip onvolledig versmelt. Dit veroorzaakt een spleet in de lip – eenzijdig of tweezijdig – die een opening laat en een deel van de voorkaak blootlegt. Bovendien kan de misvorming, afhankelijk van het geval, de neus aantasten.
De gevolgen van deze pathologie zijn in de meeste gevallen mild. Ze veroorzaakt nauwelijks enkele mondinfecties of gebitsveranderingen, hoewel niet bij alle getroffenen. De ernstigste gevallen zijn het gevolg van het toevoegen van de gespleten lip aan de palatoschisis of het gespleten gehemelte.
Secundair gespleten gehemelte of palatoschisis
De aanwezigheid van een opening in het midden van het gehemelte wordt secundair gespleten gehemelte of palatoschisis genoemd.
Dit komt voort uit een fout tijdens de embryonale ontwikkeling, die de vereniging van de palatale platen verhindert. Met andere woorden, het is een “gat” langs de bovenkant van de mond, dat het harde gehemelte, het zachte gehemelte, of beide kan aantasten.
Symptomen van palatoschisis bij honden
De symptomen van gespleten gehemelte bij honden spitsen zich toe op ademhalingsmoeilijkheden en voedingsproblemen. Dit is een direct gevolg van de extra communicatie die tussen de mond en de neus bestaat, door de inkeping die er is. De misvorming maakt het onmogelijk om zuiging uit te voeren en veroorzaakt vochtlekkage in de neusholte.
In het algemeen is het aan te raden een dierenarts te raadplegen als je een van de volgende klinische verschijnselen ontdekt:
- Nasale afscheiding: Lopende neus door overtollig vocht in de neus.
- Moeite met borstvoeding: Problemen met het voeden met de melk van de moeder.
- Nasale regurgitatie van vocht of voedsel: Lekken van ingeslikt voedsel of vloeistof in de neusholte.
- Groeiachterstand: Veroorzaakt door moeilijkheden met voeden.
- Aspiratiepneumonie: Deze vorm van longontsteking wordt veroorzaakt door het lekken van vloeistof of voedsel in de luchtwegen. De aanwezigheid van vreemde stoffen in de luchtwegen veroorzaakt een infectie in de longen.
De aanwezigheid van deze symptomen betekent niet noodzakelijk dat de diagnose gespleten gehemelte gesteld wordt. Ze kunnen ons er echter wel op attent maken dat we een dierenarts moeten raadplegen, zodat we andere ziekten kunnen uitsluiten.
Uiteindelijk is alleen deze vakman bevoegd om het lichamelijk onderzoek van de mondholte uit te voeren en de diagnose te bevestigen of te verwerpen.
Gevolgen van gespleten gehemelte bij honden
De gevolgen van deze pathologie kunnen de levenskwaliteit van de hond ernstig aantasten. Dit is een gevolg van de moeilijke voedselopname, want de dieren vermageren en hun groei wordt vertraagd. Bovendien verschijnen bij deze patiënten steeds terugkerende infecties van de bovenste luchtwegen, door het lekken van voedsel en vloeistoffen in het neusgebied.
Het is nodig op de symptomen te letten, want zelfs in de beste gevallen zal de hond wat voedingstekort hebben. In de meeste gevallen sterven de patiënten echter als ze nog puppy zijn, omdat ze zich onmogelijk kunnen voeden.
Oorzaken
Deze ziekte is van erfelijke oorsprong, want de klinische verschijnselen worden van de ouders op de kinderen overgedragen. Er is echter ook een verband gevonden met omgevingsfactoren, waaronder blootstelling van de moeder aan röntgenstraling en voedingsproblemen tijdens de ontwikkeling.
Wil een van deze factoren een gespleten lip veroorzaken, dan moet dat gebeuren tussen de vierde en de zevende week van de dracht. Wat het gespleten gehemelte betreft, zou de aanleiding tussen de zevende en twaalfde week moeten optreden.
Behandeling van een gespleten gehemelte bij honden
De belangrijkste behandeling bestaat uit een chirurgische ingreep, waarbij het de bedoeling is de neusbodem (gehemelte) te reconstrueren. Door deze ingreep sluiten dierenartsen de spleet en corrigeren de misvorming, zowel van het zachte als van het harde gehemelte. Na de ingreep is de genezings- en hersteltijd meestal ongeveer een maand.
Omdat deze aandoening bij puppy’s fataal kan zijn, is het aan te bevelen dat de patiënt minstens 8 tot 12 weken oud is om de operatie uit te voeren. Als het dier niet efficiënt kan eten, zal het nodig zijn een gastrostomiebuis of een prothese voor het gehemelte (Engelse link) te gebruiken, om de voedingstoestand op peil te houden en groeiachterstand te voorkomen.
De prognose van de operatie is meestal goed, zolang het gehemelte goed geneest. Zo niet, dan kunnen nieuwe operaties nodig zijn, wat de hersteltijd verlengt. Hierna is het ook aan te bevelen castratie uit te voeren. Omdat het een erfelijke aandoening is, voorkomt dit dat de ziekte in volgende generaties de overhand krijgt.
Vergeet niet je dierenarts te raadplegen als je twijfels hebt die kunnen opkomen, want alleen een deskundige kan je voldoende informatie geven over je specifieke geval. Neem de nodige voorzorgsmaatregelen en let goed op je huisdier, en ga bij alarmerende tekenen naar een professional. Geef je hond de aandacht die hij verdient.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Sánchez, J. M. F., pedraja Marqués, M., & de la Morena Cabanillas, M. (2011). Tratamiento quirúrgico del paladar hendido secundario congénito en perro. Argos: Informativo Veterinario, (129), 32-34.
- Rebeca, S. H. (1986). Asociación de agenesia de paladar, anotia y polidactilia en una familia de perros de la raza san bernardo.
- Wijdeveld, M. G. M. M., Maltha, J. C., Grupping, E. M., De Jonge, J., & Kuijpers-Jagtman, A. M. (1991). A histological study of tissue response to simulated cleft palate surgery at different ages in beagle dogs. Archives of oral biology, 36(11), 837-843.
- Wolf, Z. T., Brand, H. A., Shaffer, J. R., Leslie, E. J., Arzi, B., Willet, C. E., … & Bannasch, D. L. (2015). Genome-wide association studies in dogs and humans identify ADAMTS20 as a risk variant for cleft lip and palate. PLoS Genet, 11(3), e1005059.
- Martínez-Sanz, E., Casado-Gómez, I., Martín, C., López-Gordillo, Y., González, P., Rodríguez-Bobada, C., … & Martínez-Álvarez, C. (2011). A new technique for feeding dogs with a congenital cleft palate for surgical research. Laboratory animals, 45(2), 70-80.
- García Arnas, F., Llorens, M. P., Prandi Chevalier, D., San Román Ascaso, F., & Peña Giménez, M. (1991). Palatosquisis en la especie canina. Clínica veterinaria de pequeños animales, 11(1), 0046-53.
- Sánchez, J. M. F., pedraja Marqués, M., & de la Morena Cabanillas, M. (2011). Tratamiento quirúrgico del paladar hendido secundario congénito en perro. Argos: Informativo Veterinario, (129), 32-34.