Medullaire aplasie bij honden: symptomen en behandeling

Medullaire aplasie bij honden is een complexe ziekte die de aanmaak van bloedcellen beïnvloedt. Leer er hier over in een taal die iedereen kan begrijpen.
Medullaire aplasie bij honden: symptomen en behandeling

Laatste update: 20 december, 2021

De term aplasie komt uit het Grieks en verwijst naar de gebrekkige of niet bestaande vorming van cellen. In dit artikel gaan we het hebben over een specifiek vakgebied, hematologie, en de ziekte die technisch bekend staat als medullaire aplasie bij honden.

Het is een zeldzame ziekte bij honden en de oorsprong ervan is vaak onduidelijk. Bovendien varieert deze medische aandoening afhankelijk van de bloedcellen die aangetast zijn. Als je geïnteresseerd bent in meer informatie over medullaire aplasie, staat hier alle basisinformatie over de aandoening in eenvoudige taal uitgelegd. Lees verder!

Wat is medullaire aplasie?

Bij medullaire aplasie is er een tekort aan of afwezigheid van de vorming van voorlopercellen van de erythroïde, myeloïde en megakaryocytaire lijnen. Deze voorlopercellen zijn stamcellen waaruit rode bloedcellen, verschillende soorten witte bloedcellen, en bloedplaatjes ontstaan.

Niet altijd is het hele merg aangetast bij deze aandoening (die dan totale aplasie genoemd zou worden), maar soms wordt een gedeeltelijk aplasiescenario gevonden. Naarmate het merg achteruit gaat, wordt de overtollige ruimte vervangen door slecht functionerend vetweefsel (adipose).

Rode bloedcellen zijn essentieel voor zuurstoftransport, witte bloedcellen houden de immuunfunctie in stand, en bloedplaatjes maken stolling mogelijk. Tekorten kunnen dodelijk zijn.

Hond wordt onderzocht

Oorzaken van ruggenmerg aplasie

Hoewel het vaak onmogelijk is de oorzaak van aplasie vast te stellen, zijn er toch bepaalde factoren die het kunnen uitlokken. De belangrijkste daarvan zijn de volgende:

  • Geneesmiddelen. Een hond kan beenmergasplasie ontwikkelen als hij blootgesteld wordt aan chemotherapie, oestrogenen, cefalosporines, azathioprine, trimethoprim/sulfadiazine, azathioprine, of fenylbutazon. Bespreek met een dierenarts de mogelijke bijwerkingen van alle medicijnen die je je hond geeft en volg de aanwijzingen op.
  • Milieugiffen. Vernis, verf, insecticide, en andere huishoudchemicaliën zijn maar een paar voorbeelden van giftige stoffen die deze aandoening bevorderen.
  • Micro-organismen. De bacterie Ehrlichia canis (de oorzaak van ehrlichiose), overgedragen door tekenbeten, kan medullaire aplasie veroorzaken. Hetzelfde geldt voor het canine parvovirus.
  • Hematopoietische neoplasie. Deze term verwijst naar abnormale gezwellen in hematopoietische cellen (de eerder genoemde voorlopers van bloedcellen). Ze worden als kankerachtig beschouwd, hoewel ze zich niet als tumoren manifesteren.
  • Chronisch nierfalen. De nieren produceren een hormoon, erytropoëtine, dat de aanmaak van rode bloedcellen stimuleert. Als dit hormoon door de degeneratie van het nierweefsel niet meer vrijkomt, worden er minder rode bloedcellen aangemaakt dan nodig is en dit veroorzaakt bloedarmoede.

Symptomen van medullaire aplasie bij honden

Afhankelijk van welk percentage van het merg aangetast is, zullen de symptomen van deze ziekte variëren tussen de typische klinische verschijnselen van bloedarmoede, leukopenie of trombocytopenie. Deze worden hieronder gedetailleerd opgesomd:

  • Symptomen van bloedarmoede. Deze treden op als er vooral een tekort aan rode bloedcellen is. Je kunt bij de zieke hond bleke slijmvliezen, zwakte en onverdraagzaamheid bij inspanning, een geagiteerde ademhaling, en een verhoogde hartslag waarnemen. Sommige van deze verschijnselen vloeien voort uit het gebrek aan zuurstof in verschillende lichaamsweefsels.
  • Verschijnselen van leukopenie. Deze treden op bij afwezigheid of tekort aan witte bloedcellen, zodat de hond veel vatbaarder zal zijn voor het ontstaan van secundaire infecties. Hij zal ook vatbaarder zijn voor bacteriëmie (wanneer bacteriën in het bloed terechtkomen).
  • Symptomen van trombocytopenie. In dit geval worden de bloedplaatjes niet in voldoende hoeveelheden aangemaakt, en dus zul je merken dat de wonden van je hond niet in de normale tijd genezen. Het is ook mogelijk dat er kleine bloedingen, zoals neusbloedingen, of ernstiger bloedingen, zoals bloedingen in de organen, optreden.

Hoe de ziekte te diagnosticeren

Er zijn twee belangrijke tests om een vermoeden van medullaire aplasie bij honden te bevestigen: een bloedonderzoek en een biopsie. De dierenarts zal ook moeten nagaan of de hond acute leukemie heeft.

Met het bloedonderzoek zal de dierenarts willen nagaan hoeveel erythrocyten, leukocyten en bloedplaatjes er zijn en bovendien in welke verhouding ze in het plasma van de hond voorkomen. Als de vermindering van het aantal bloedcellen bevestigd is, zal de dierenarts een beenmergmonster genomen.

Dit monster kan genomen worden door aspiratie of door middel van een biopsie. Het eerste is nuttig om de morfologie van de cellen te beoordelen (die veranderd is als ze proberen het geringe aantal cellen dat in het bloed overblijft te compenseren). De biopsie daarentegen toont de structuur van het beenmerg zelf en maakt het mogelijk waar te nemen welk deel van het vetweefsel onlangs is aangemaakt.

Biopsie is de beste techniek als bij het bloedonderzoek heel weinig bloedcellen worden gezien.

Behandeling

De behandeling van deze ziekte varieert naargelang welke cellijn is aangetast. Het is echter zeldzaam dat slechts één cellijn verminderd is, en dus bestrijkt de aanpak meestal het hele spectrum van symptomen. Dierenartsen zullen de volgende opties overwegen, afhankelijk van de mate van ernst van het huisdier:

  • Antibiotica. Deze worden voorgeschreven om infecties te voorkomen of om reeds aanwezige infecties te bestrijden door een gebrek aan witte bloedcellen. Open wonden moeten grondig en vaak ontsmet worden, om dit te voorkomen.
  • Stamcelinjectie. Deze cellichamen moduleren de aanmaak van afweerstoffen, zijn ontstekingsremmend, en helpen daarnaast het beenmerg opnieuw te bevolken. Om afstoting te voorkomen krijgt de hond antilymfocytisch of antithymocytisch globuline toegediend als aanvulling.
  • Hematopoëtische groeifactoren. Dit zijn hormoonachtige stoffen die het beenmerg stimuleren tot de aanmaak van bloedcellen.
  • Immunoglobulinen of antilichamen. De injectie van specifieke antilichamen kan het lichaam van de hond helpen om sommige virussen en bacteriën af te weren.
  • Corticosteroïden. Deze reguleren het immuunsysteem en verminderen bovendien de intensiteit van ontstekingsprocessen.
  • Beenmergtransplantatie. Dit wordt aanbevolen bij jonge honden met ernstige medullaire aplasie. Cyclosporine A wordt toegediend om afstoting van het transplantaat te voorkomen.
Dierenarts met hond

Medullaire aplasie heeft een middelmatige tot ernstige diagnose, want de reactie op behandeling is meestal slecht. Een goede diagnose die opspoort wat de ziekte veroorzaakt (als dat mogelijk is) zal de sleutel zijn om enige hoop te geven dat de hond goed zal herstellen.

Aarzel niet om naar je vertrouwde dierenkliniek te gaan als je een van de ziekteverschijnselen opmerkt die we in dit artikel genoemd hebben.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Méndez Castillo, C. M. y Robledo Varela, C. A. (2018). Aplasia medular por ehrlichia canis en hembra canina en la ciudad de Villavicencio- Meta, Colombia (Tesis de pregrado). Universidad cooperativa de Colombia, Villavicencio. Recuperado de http://repository.ucc.edu.co/handle/ucc/12513
  • Aceña, M. C. y Gascón, F. M. Las alteraciones de la médula ósea en el perro y el gato. Disponible en: https://ddd.uab.cat/pub/clivetpeqani/11307064v21n3/11307064v21n3p232.pdf
  • Varela Balcells, F. (1994). Toxicidad sobre médula ósea provocada por estrógenos en la especie canina. Clínica veterinaria de pequeños animales14(4), 0199-214.
  • Fabián, M. A., Burillo, F. L., & Pérez, F. M. G. (1992). Biopsia de médula ósea en perro: técnica y utilidad diagnóstica. Clínica veterinaria de pequeños animales: revista oficial de AVEPA, Asociación Veterinaria Española de Especialistas en Pequeños Animales12(2), 107-116.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.