Omgekeerd niezen bij katten: symptomen en behandeling

De omgekeerde nies bij katten ziet er nogal verontrustend uit. In feite lijkt het alsof het dier geen adem kan halen. Als je niet weet wat het is, ontdek het dan hier.
Omgekeerd niezen bij katten: symptomen en behandeling

Laatste update: 23 december, 2021

Niezen is geen ongewone reflex, want de meeste dieren hebben het. Maar toch, wist je dat er zoiets bestaat als omgekeerd niezen bij katten? Dit proces komt veel minder vaak voor dan andere natuurlijke handelingen en wordt vaak verward met astma-aanvallen, hoesten, of zelfs kokhalzen.

In dit artikel onderzoeken we wat omgekeerd niezen bij katten is, welke functie het in hun lichaam vervult, en wat je moet doen als het zich voordoet. Of het nu is omdat je het bij je kat hebt waargenomen, of omdat je gewoon nieuwsgierig bent, lees verder om er meer over te weten te komen.

Wat is omgekeerd niezen bij katten?

Een normale nies (Engelse link) is een reflex van de neusholte om ziekteverwekkers en vreemde voorwerpen te verdrijven die anders in het ademhalingsstelsel terecht zouden kunnen komen. Een omgekeerde nies is een reflex om lucht de andere kant op te sturen, d.w.z. het lichaam in.

Een omgekeerde nies bij katten wordt veroorzaakt door een verkramping van de spieren die verantwoordelijk zijn voor het naar binnen trekken van lucht in het lichaam: het middenrif, de tussenribspieren en de buikspieren. Het kenmerkende geluid dat deze handeling voortbrengt, vergelijkbaar met een snelle snurk, is het gevolg van het trillen van het zachte gehemelte en de passage van lucht door de luchtpijp.

De functie van deze reflex is om slijm en irriterende deeltjes naar de orofarynx te laten circuleren, zodat ze daarna door hoesten (of via het spijsverteringskanaal) kunnen worden weggewerkt. Om je een idee te geven, het lijkt een beetje op het ophoesten van snot, maar dan abrupter.

Een niezende kat

Oorzaken

Deze reflex wordt opgewekt als een of andere vreemde of irriterende materie de nasofaryngeale doorgangen dreigt te blokkeren en te diep in de neusgaten terechtkomt. De meestvoorkomende triggers voor omgekeerd niezen staan hieronder opgesomd:

  • Allergenen zoals stof, pollen, en stofmijt
  • Huishoudchemicaliën zoals schoonmaakmiddelen, luchtverfrissers, en parfums
  • Stress
  • Te strakke kragen
  • Astma
  • Opwinding
  • Onverdraagzaamheid voor lichaamsbeweging
  • Plotselinge temperatuursveranderingen
  • Pathologieën van de luchtwegen en de neus
  • Neustumoren of nasofaryngeale poliepen
  • Aandoeningen van het gebit
  • Verhoogde nasale afscheiding
  • Longontsteking
  • Gespleten gehemelte

Symptomen

Meestal duren episodes van omgekeerd niezen een paar seconden en houden dan vanzelf op. In die periode merk je de volgende symptomen op:

  • Orthopneïsche houding: Dit is de houding die een dier aanneemt om de doorgang van lucht te vergemakkelijken. In dit geval strekt de kat zijn nek uit en lijnt zijn lichaam uit met zijn kop, waarbij hij dicht bij de grond blijft.
  • Af en toe kokhalzen.
  • Hoesten.
  • Ademhalingsgeluiden: deze zijn het product van naar binnen bewegende neusafscheiding.
  • Gebrek aan energie.

Tijdens een omgekeerde nies is er geen verlies van bewustzijn en geen verlies van spierspanning. Als je deze symptomen na verloop van tijd waarneemt, ga dan dringend naar de dierenarts. Dit is een ernstige aandoening die onmiddellijke aandacht vereist.

Is deze reflex verontrustend?

Het is waar dat als je niet weet hoe je omgekeerd niezen bij katten kunt herkennen, het een reden tot ongerustheid kan zijn. Het is echter een volkomen normale reflex die (in bijna alle gevallen) vanzelf ophoudt en heel af en toe voorkomt.

Maar zoals alles in het leven kan het, als het te vaak herhaald wordt of gepaard gaat met andere symptomen (die we hierboven getoond hebben), wel eens een teken zijn dat er iets mis is. In dat geval kun je het beste naar een dierenarts gaan, want aandoeningen van de luchtwegen kunnen ernstig (en zelfs dodelijk) worden als ze niet op tijd behandeld worden.

Wat moet ik doen als mijn kat een episode van omgekeerd niezen heeft?

Bedenk dat omgekeerd niezen bij katten op zichzelf het leven van het dier niet in gevaar brengt. Je hoeft dus niet in paniek te raken. Als de kat een halsband draagt, maak die dan los om de kat rustig te laten verstoren. Als de episode te lang duurt naar je zin, is een goede optie om de slikreflex uit te lokken, die onverenigbaar is met de omgekeerde nies.

Om de kat te laten slikken en het omgekeerd niezen te stoppen, kun je proberen zijn neus vast te houden of zijn keel zachtjes te masseren.

Sommige katten zijn niet gemakkelijk te hanteren, dus je zult geen andere keus hebben dan te wachten tot het niezen ophoudt. Het spreekt vanzelf dat als de episodes zich herhalen of steeds in dezelfde omstandigheden optreden, er een onderliggend probleem kan zijn dat veterinaire aandacht nodig heeft.

Behandeling van omgekeerd niezen bij katten

Zoals je misschien al geraden hebt, bestaat de behandeling die in deze gevallen toegepast wordt niet uit het stoppen van het niezen zelf, maar uit het oplossen van de pathologie die het veroorzaakt (als die er is). Hiervoor is een diergeneeskundige diagnose nodig die alleen in een kliniek of door een dierenarts kan worden uitgevoerd.

Je zult omgekeerd niezen bij katten echter nooit helemaal kunnen voorkomen, want het is een natuurlijk afweermechanisme van het lichaam. Alle dieren niezen en hoesten van tijd tot tijd, ook als ze niet ziek zijn. Dat is ook zo in de wereld van katten en honden.

Een zieke kat

Preventie kan echter nooit kwaad. Zorg dat je huis zo vrij mogelijk is van stof en vuil. Houd chemicaliën buiten bereik van de kat en verwijder ze uit de kamer waar je ze gaat gebruiken. En sla natuurlijk nooit de regelmatige gezondheidscontroles van je kat over. Alleen dan weet je zeker of ze in goede gezondheid verkeren of niet.


Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.


  • Aprea, A. N., Giordano, A., & Bonzo, E. B. (2010). Enfermedad rinofaríngea en el gato: hallazgos endoscópicos. Veterinaria Cuyana5.
  • Bruzzone, E. R. (2006). Síndrome obstructivo en vías respiratorias superiores. REDVET. Revista Electrónica de Veterinaria7(2), 1-7.
  • Wallois, F., Macron, J. M., & Duron, B. (1995). Activities of vagal receptors in the different phases of sneeze in cats. Respiration physiology101(3), 239-255.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.