Mijn hond is geen kind, maar ik ben wel zijn ouder
Specialisten waarschuwen mensen voor het gevaar van het humaniseren — het vermenselijken — van onze huisdieren. Je hond is geen kind van je. Hieronder bekijken we de redenen hiervoor.
De oorsprong van het gevoel
Sommige experts constateren dat het concept van dierlijke gevoeligheid stamt uit de Romantiek. Dit zou gerelateerd zijn aan de acceptatie van de zich ontwikkelende rechten en het leggen van een fundering voor een minder exclusieve vorm van ethiek.
Anderen beweren dat het vermenselijken van huisdieren een helder teken is van de transformatie van de term ‘familie.’ Aan de ene kant benadrukt dit het hedendaagse individualisme, waar een huisdier als een gezamenlijk verbindingspunt van de familie.
Aan de andere kant laat dit zien dat mensen moeite hebben met communiceren en het uitdrukken van gevoelens. In de context van ethische crises laat de analyse van het vertrouwen ons zien dat we honden als puurdere wezens zien dan andere mensen.
Voor veel enthousiaste hondenbaasjes zal dit poëtisch klinken. Maar niet herkennen van het moment om te zeggen “deze hond is niet mijn kind” kan leiden tot dierenmishandeling.
Mijn hond is geen kind: waarom moet ik dat begrijpen?
Ten eerste moet erkend worden dat het vermenselijken van een hond niet gelijk staat aan het respecteren van zijn karaktertrekjes. Elke soort heeft zijn eigen behoeftes. Zijn lichaam is immers niet hetzelfde als dat van mensen. Niet alleen kunnen slechte gewoontes gevormd worden door dit vermenselijken van de hond, maar ook gezondheidsproblemen.
Eten is een goed voorbeeld. Veel eigenaren zien het als ‘lief’ om hun eten met dieren te delen. De realiteit is echter dat het tot zich nemen van gekookt, gekruid en/of verwerkt eten ervoor kan zorgen dat het dier maagklachten krijgt.
Kleren en dierenaccesoires
Nog een voorbeeld is het steeds meer voorkomende gebruik van kleren en schoenen voor huisdieren. Het ziet er misschien leuk uit maar het is niet aan te raden voor een dierenlichaam. Door schoenen aan de voeten van je honden te doen kunnen ze niet goed zweten en komen ze niet in aanraking met de grond. Deze aangeboren manier van communicatie met zijn omgeving wordt zo voorkomen. Zo kan de natuur niet zijn gang gaan.
Overmatig vermenselijken leidt ook snel tot gedragsproblemen en veranderingen in het temperament. Verlegenheid, agressie, overmatig blaffen, hyperactiviteit en ‘manipulatief’ gedrag: dit zijn allemaal voorbeelden van ongewenst gedrag omdat de hond vermenselijkt wordt.
Aan de andere kant is het ook zo dat een tekort aan grenzen tussen de mens en het dier het psychologische functioneren van de mens in disbalans kan brengen.
Training en discipline
Goede training en discipline leren een hond om beter met mensen en andere dieren te leven. Het proces van socialisatie vermindert de kans op agressie, vooral in het geval van een territoriumdispuut.
Omgekeerd is het zo dat humaniseren en onverantwoordelijke opvoeding juist bezitterigheid stimuleren. Hierdoor kunnen ongelukken in het huis met uitgenodigde mensen en/of andere dieren gebeuren. Een slechte gesocialiseerde hond heeft de neiging zichzelf en zijn baasje te isoleren om zo controle uit te oefenen over zijn territorium.
Ook is een tekort aan samenleven met soortgenoten niet goed voor zowel de hond als zijn baasje. Al is het mogelijk om een interactie tussen mens en dier te bewerkstelligen, dit vervangt niet de dialoog en rationeel leren tussen dieren onderling.
Gezonde relaties met honden
Ten eerste moet je het volgende begrijpen en blijven herhalen voor jezelf: ‘Mijn hond is geen kind van me.’ Dat betekent niet dat je minder van hem houdt of dat hij genegenheid tekort komt. Het stelt echter wel grenzen tussen jouw ruimte en de zijne.
De hond moet worden geïntegreerd in het “roedel” van je familie, maar nooit als zijn leider. Anders zal hij alles doen om zijn wil door te voeren. Dit houdt soms ook de vernieling van je huishoudelijke objecten of ander agressief gedrag in.
Vroegtijdige training
Hierom is het belangrijk om ‘nee’ te leren zeggen, ook al kijkt hij je aan met zijn schattige puppy oogjes. Weigering is nodig voor zijn training. Idealiter begint zijn scholing en socialisatie tussen op een leeftijd van tussen de 4 en de 20 weken. Puppy’s hebben het kneedbaarste karakter en zijn makkelijk te trainen.
Het is belangrijk om je hond de basiscommando’s van zitten, blijven, wachten, en bedtijd aan te leren. Leer hem hierbij ook zijn naam te herkennen. Je kunt hem ook nog eens verscheidene trucjes leren of hem professioneel laten trainen.
Aan de andere kant is het niet aan te raden om je hond te leren om op je bed te kruipen of om hem te laten bedelen aan tafel. Het dier moet respect opbrengen voor ruimtes die exclusief voor mensen zijn. Het onderhouden van privacy is essentieel in veel verschillende soorten relaties, waaronder die met dieren.
Positieve bekrachtiging is van groot belang om goed gedrag aan te sporen. Geweld daarentegen werkt het leerproces juist tegen — want je hond is geen kind, maar wel jouw verantwoordelijkheid.