11 faktów o kleszczach

Kleszcze mogą czasem powodować poważne problemy zdrowotne. Oto kilka przydatnych faktów na ich temat.
11 faktów o kleszczach

Ostatnia aktualizacja: 27 czerwca, 2022

Rzadko zdarza się osoba, która lubi te zwierzęta. W rzeczywistości gustuje się w nich najczęściej na papierze, czyli badając gatunek z perspektywy akademickiej. Dlatego z pewnością ucieszą Cię ciekawostki o kleszczach, które znajdziesz w tym tekście.

Chociaż nikt nie chciałby się z nimi zaprzyjaźnić, są to fascynujące stworzenia, które warto poznać. Śledź więc uważnie to, co poniżej, bo nie tylko dowiesz się ciekawych informacji, ale także nauczysz się skuteczniej z nimi postępować. Przejdźmy do rzeczy.

Fakty o kleszczach

Każdy, kto kiedykolwiek znalazł kleszcza w sierści swojego zwierzęcia lub na własnej skórze, prawdopodobnie przeżył chwilę paniki. Nie można tego ocenić, ponieważ zwierzęta te mogą przysparzać gospodarzom wielu problemów.

Dlatego warto je lepiej poznać i nauczyć się, jak trzymać je z dala od domów i ogrodów. Pomożemy Ci w tym poniżej, czytaj dalej.

1. Są pajęczakami

Kleszcze należą do nadrodziny roztoczy Ixodoidea i są największymi żyjącymi roztoczami. Jeśli kiedykolwiek słyszałeś, że ktoś nazywa kleszcza “owadem”, powiedz mu, że się myli. Kleszcze mają 8 odnóży, dlatego należą do klasy pajęczaków.

Pies u weterynarza, lekarz wyjmuje mu kleszcza

2. Przenoszą choroby

Wiadomo, że kleszcze przenoszą choroby zarówno na ludzi, jak i na zwierzęta inne niż ludzie. Chociaż nie jest to normą (tzn. nie za każdym razem, gdy ugryzie Cię kleszcz, zapadasz na jakąś chorobę), jest to wystarczający powód, aby odwiedzić lekarza lub weterynarza. Choroby, które przenoszą, są następujące:

  • Tularemia.
  • Riketsje.
  • Gorączka Boutonneuse.
  • Borelioza.
  • Tyfus
  • Erlichioza.
  • Gorączka plamista.
  • Choroba skokowa owiec.
  • Zapalenie mózgu
  • Gorączka krwotoczna krymsko-kongijska.
  • Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
  • Hepatozoonoza u psów.
  • Choroba lasu Kyasanur.
  • Gorączka Kleszczowa Kolorado.
  • Babeszje.
  • Księgosusz lub pomór bydła.
  • Dur powrotny.

3. Żywią się krwią

Kleszcze są hematofagami, tzn. ich pożywienie składa się wyłącznie z krwi żywicieli. W tym celu wstrzykują w skórę substancję znieczulającą i zanurzają pod nią głowę. Samce wchłaniają niewielką ilość krwi i odczepiają się, ale samice, które muszą się odżywiać, aby złożyć jaja, mogą napęcznieć do 10-krotnej objętości ciała.

4. Czają się na czubkach liści

Jedną z mniej znanych ciekawostek o kleszczach jest ich zwyczaj wyczekiwania na czubkach liści lub wierzchołkach źdźbeł trawy. W tym miejscu cierpliwie czekają na odpowiedniego gospodarza i wspinają się na niego, aby się pożywić.

5. Mogą pojawiać się również zimą

Chociaż szczyt aktywności kleszczy przypada na okres wiosenno-letni, prawdą jest, że zmiany klimatyczne i środowiska, w których zimą dominuje ciepło (np. ogrzewane domy), zachęcają te pajęczaki do pozostania aktywnymi. Dlatego bardzo ważne jest, aby szczepienia i odrobaczanie zwierząt domowych były aktualne.

6. Mogą czekać miesiącami

Kleszcze mogą przeżyć nawet rok bez jedzenia. Dlatego zazwyczaj nie spieszą się na żer i są w stanie pozostać w jednym miejscu do czasu znalezienia optymalnego żywiciela, nawet jeśli oznacza to spędzenie miesięcy w tym samym miejscu.

7. Samice mogą złożyć do 180 000 jaj

Kolejną ciekawostką dotyczącą kleszczy jest ich cykl życiowy i rozmnażanie. Samice, po zapłodnieniu, pozostają na żywicielu i żerują tak długo, jak mogą, po czym odpadają i składają jaja na ziemi. W zależności od gatunku, liczba jaj waha się od 10 000 do 180 000.

8. Wstrzykuje toksyny paraliżujące przed opuszczeniem żywiciela

Przed upadkiem na ziemię samice kleszczy zaszczepiają w swoich żywicielach toksynę paraliżującą. Gdy toksyna ta przedostanie się do krwiobiegu, powoduje paraliż wstępujący, który stanowi zagrożenie dla małych zwierząt, takich jak psy lub koty, jeśli miejsce przyczepienia znajduje się bardzo blisko układu nerwowego.

9. Samce giną zimą

Zimę przeżywają tylko samice, które zapadają w letarg. Z kolei samce giną, gdy nadejdzie zimna pogoda. Samice zajmują się wysiadywaniem jaj i ich składaniem, dlatego ich odporność fizyczna jest większa.

10. Zachowaj ostrożność przy usuwaniu kleszczy

Usunięcie kleszcza nie polega tylko na wyrwaniu go. Po pierwsze, zgniecenie kleszcza spowoduje, że wszystkie jego soki żołądkowe zostaną zaszczepione zwierzęciu (lub Tobie), co stanowi potencjalne niebezpieczeństwo zakażenia i przeniesienia choroby.

Po drugie, jeśli go wyrwiesz, pozostawisz główkę pod skórą. Jeśli więc znajdziesz glistę przyczepioną do skóry swojej lub swojego zwierzęcia, zachowaj spokój i udaj się do ośrodka zdrowia lub lekarza weterynarii, aby usunąć ją za pomocą odpowiedniego sprzętu.

Kleszcz na skórze psa, kilka faktów o kleszczach

11. Nie lubią czystych ogrodów

Podsumowując, warto znać ostatni fakt o kleszczach. Najlepszym sposobem na ich zatrzymanie jest utrzymanie zielonego otoczenia w dobrym stanie. Pajęczaki te zwykle czają się w zaniedbanych chaszczach, gdzie nikt nie przechodzi i mogą spokojnie czekać. Dlatego najlepszym sposobem, aby trzymać je z dala od domu, jest pokazanie im, że ktoś w nim mieszka.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • López López, J. (1994). Tres enfermedades transmitidas por garrapatas. Clínica veterinaria de pequeños animales14(2), 0119-128.
  • DE, E. Y. C. V. D. GARRAPATAS: CARACTERÍSTICAS ANATÓMICAS, EPIDEMIOLÓGICAS Y CICLO VITAL. DETALLES DE LA INFLUENCIA DE LAS GARRAPATAS SOBRE LA PRODUCCIÓN Y SANIDAD ANIMAL.
  • ARACHNIDA, C. Orden Ixodida: Las garrapatas.
  • Márquez-Jiménez, F. J., Hidalgo-Pontiveros, A., Contreras-Chova, F., Rodríguez-Liébana, J. J., & Muniain-Ezcurra, M. Á. (2005). Las garrapatas (Acarina: Ixodida) como transmisores y reservorios de microorganismos patógenos en España. Enfermedades infecciosas y microbiología clínica23(2), 94-102.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.