Poczucie humoru – czy występuje u zwierząt?
Obecnie nadal nie rozumiemy uczuć i emocji świata zwierząt. Próba porównania złożonego świata ludzkich emocji z emocjami innych zwierząt jest co najmniej trudna. A co z pytaniem, czy zwierzęta mają poczucie humoru?
Cała ta kwestia dotyczy stanowiska antropocentrycznego i sposobu, w jaki przekładamy nasze uczucia na inne zwierzęta.
Nie możemy oczekiwać, że zwierzęta będą miały poczucie humoru porównywalne z poczuciem humoru ludzi. Jest tak, ponieważ abstrakcyjne myślenie i złożoność naszego języka na to nie pozwalają.
Istnieją dowody naukowe i obserwacje, które pokazują nam, że zwierzęta mają uczucia, a także złożone emocje. Posiadają bowiem wszystkie kompleksy hormonalne i neuroprzekaźnikowe, które wytwarzają emocje.
Humor i uczucia
Poczucie humoru to zdolność istoty ludzkiej do wyrażania lub odczuwania tego, co jest „zabawne”. Lub też przekształcania trudnych emocjonalnie sytuacji w celu uniknięcia porażki.
Kiedy coś nas rozśmiesza lub bawi, nasz mózg uruchamia mechanizmy, które sprawiają, że czujemy się dobrze. Dzieje się tak również u innych zwierząt, szczególnie tych z dobrze rozwiniętym mózgiem.
Zabawa i podobne zachowania, bardziej obecne u młodych osobników, są częścią tego, co możemy nazwać poczuciem humoru u zwierząt. Są to walki lub zmagania, które odbywają się w nieagresywnym środowisku.
Sprzyjają tworzeniu więzi między jednostkami w grupie społecznej, tak jak w przypadku ludzi.
Śmiejące się delfiny
Na YouTube znaleźć można popularny film, w którym widzimy dziewczynę wykonującą salta i inne sztuczki przed szkłem oddzielającym ludzi od basenu z delfinami.
Wydaje się, że jeden z nich przygląda się pokazowi dziewczyny i robi miny, które można uznać za śmiech. Czy to może świadczyć o tym, że delfiny mają poczucie humoru?
Grupa naukowców z Uniwersytetu w Linköping w Szwecji odkryła, że niektóre delfiny emitują bardzo specyficzne dźwięki podczas nieagresywnych walk. Innymi słowy, gdy wydawało się, że się bawią.
Następnie przeprowadzili eksperyment, którego wyniki potwierdziły hipotezę.
Kiedy młode delfiny i dorosłe osobniki bawią się lub toczą te nieagresywne walki, emitują serię impulsów ultradźwiękowych z końcowym sygnałem dźwiękowym. Są one niezwykle charakterystyczne i nie występują w prawdziwych walkach między dorosłymi.
Naukowcy doszli do wniosku, że delfiny emitują ten dźwięk, który możemy określić jako śmiech. Dlaczego? Aby zakomunikować, że sytuacja nie jest agresywna i to tylko zabawa,
Aby lepiej to zrozumieć, możemy spojrzeć na to z ludzkiego punktu widzenia. Na przykład, pewne wyrażenia lub słowa mogą być obraźliwe w pewnych okolicznościach. Ale w innym kontekście nie powodują już obrazy.
Poczucie humoru u szczurów
W późnych latach 90. Jaak Panksepp i jego koledzy z Uniwersytetu Waszyngtońskiego poświęcili się badaniu radości szczurów i stopnia, w jakim ją demonstrowały.
Odkryli, że podczas kopulacji szczury emitują dźwięki z częstotliwością 50 kHz (ultradźwięki niesłyszalne dla ludzi, ale słyszalne dla maszyn).
Jednocześnie zauważyli, że w mózgu szczura aktywowane są obszary związane z radością, dobrym samopoczuciem i przyjemnością.
Ponadto zaobserwowali, że szczury śmiały się, gdy bawiły się ze swoimi towarzyszami. Tak samo zaobserwowali coś podobnego między szczurami i ludźmi, którym ufały. Na przykład, gdy badacz nawiązał pewną więź ze zwierzęciem, jeśli je połaskotał, szczur „śmiał się”.
Nowsze badania pokazują, że te łaskotki, gdy szczur jest w dobrym nastroju, aktywują obszary mózgu związane z przyjemnością (tak jak u ludzi). Dzieje się tak, o ile szczur ufa łaskoczącemu.
W świetle tych badań i demonstracji poczucia humoru u zwierząt, rozumiemy, że jest jeszcze wiele do zrobienia. Są to jednak wyraźne oznaki, że zwierzęta mają złożone uczucia, tak jak ludzie.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Amundin, M. An Acoustic Play-Fight Signal in Bottlenose Dolphins (Tursiops truncatus) in Human Care.
- Panksepp, J., & Burgdorf, J. (1999). Laughing rats? Playful tickling arouses high frequency ultrasonic chirping in young rodents. Toward a science of consciousness III, 231-244.
- Panksepp, J. (2007). Neuroevolutionary sources of laughter and social joy: Modeling primal human laughter in laboratory rats. Behavioural brain research, 182(2), 231-244.