Jane Goodall - niezwykła kobieta w świecie nauki
Jane Goodall to bez wątpienia jedna z najbardziej wpływowych kobiet w historii i jedna z największych działaczek na rzecz ochrony praw zwierząt. Jednak jej historia jest mniej znana niż wielka praca, którą wykonała.
Jane Goodall, kobieta dżungli
Jane urodziła się daleko od Afryki, w tętniącym życiem Londynie. Jednak w dzieciństwie rozwinęła głęboką miłość do zwierząt i wielką fascynację Afryką. Doprowadziło ją to do rozpoczęcia przygody swojego życia.
Młoda Jane, nie mając za sobą żadnych specjalistycznych badań nad zwierzętami, znalazła się w Afryce, pomagając paleontologowi, Louisowi Leakeyowi. Leakey szybko zorientował się, że Goodall ma wielki potencjał do badań nad dzikimi zwierzętami, więc wysłał ją i jej matkę do Tanzanii.
Prymatolog z powołania
Jane Goodall zaczęła obserwować szympansy bez uprzednich studiów. Oznaczało to, że mogła je obserwować bez uprzedzeń jakichkolwiek konsensusów naukowych, które obowiązywały w tamtych czasach. Wtedy naukowcy uważali, że zwierzęta to istoty, które nie odczuwają emocji.
Jej mentor, Louis Leakey, wysłał ją na studia doktoranckie z dziedziny etologii bez wcześniejszego ukończenia studiów uniwersyteckich. Goodall przez pięć lat pracowała nad swoją tezą, obserwując szympansy w Parku Narodowym Gombe. Badania te wciąż trwają, pięćdziesiąt pięć lat od ich rozpoczęcia.
Zespół tak zwanych Aniołów Leakeya (Galdikas, Goodall i Fossey) wspólnie dokonał ważnych odkryć w dziedzinach: orangutanów, szympansów i goryli. Nadało to badaniom prymatologii bardziej empatyczną, rygorystyczną i feministyczną perspektywę.
Jane stała się jednym z pierwszych badaczy w tej dziedzinie, żyjących w nieprzyjaznym miejscu, gdzie kobiety naukowcy były rzadkością. Raz po raz jej potencjał potwierdzał jej umiejętności wśród badaczy i lokalnej społeczności.
Rewolucja behawioralna zwierząt
Badania Jane nie zakończyły się jednak wraz z doktoratem, w którym obaliła wiele teorii bronionych przez społeczność naukową w tamtych czasach. Na przykład udowodniła, że szympansy stosują jedne z najbardziej niesamowitych technik łowieckich w królestwie zwierząt. Pokazała również, że nie są wyłącznie wegetarianami.
Jane Goddall zmieniła nasze zdanie na temat istot ludzkich. Do czasu badań Jane Goodall naukowcy uważali, że ludzie są jedynymi istotami, które umieją tworzyć narzędzia. Jedynie ludziom przypisywano te zdolności i twierdzono zdecydowanie, że żadne inne zwierzę nie potrafi tego zrobić.
Jednak Jane odkryła szympansa używającego gałęzi, by dostać się do mrowiska. To utorowało drogę do zupełnie nowego pola w etologii zwierząt. Dzięki Jane Goodall dziś wiemy, że stosowanie narzędzi jest wśród zwierząt znacznie bardziej powszechne.
Badania Jane wykazały, że szympansy mają różne osobowości. Odkrycie to zyskało wówczas dużą uwagę w świecie nauki. Była przekonana, że zwierzęta odczuwają emocje. Ona sama dowiodła istnienia emocji u psów, przeprowadzając badania na własnym czworonogu.
Jane Goodall, aktywistka
Jane zaczęła zwracać uwagę na dewastację lasów w rezerwatach przyrody. Zaczęła zdawać sobie sprawę, że szympansy i inne zwierzęta cierpią z rąk człowieka, a ich naturalne środowisko obecnie bardzo różni się od idyllicznego miejsca, w którym kiedyś prowadziła nad nimi badania.
To skłoniło ją do rozpoczęcia wizyt w laboratoriach przeprowadzających eksperymenty na naczelnych, odwiedzała cyrki i parki przyrody. Przy okazji tych wizyt, Jane zdała sobie sprawę jak naczelne, które tak bardzo kochała, są traktowane przez ludzi.
Jak wyłapywano je i zabierano z ich naturalnych środowisk, widziała, że traktowane były jak zwierzęta domowe, sprzedawane do cyrków lub wykorzystywane do przeprowadzania okrutnych eksperymentów. Uznała, że nie można tolerować takich praktyk i tak stała się aktywistką, którą jest dziś.
Jane zaniechała wtedy swoich badań w Gombe i zostawiła je w rękach swojego zespołu. Zaczęła podróżować po świecie, aby nagłaśniać i położyć kres okrucieństwu wobec zwierząt oraz wspierać ochronę rezerwatów przyrody. Obecnie Jane spędza większość czasu na organizowaniu konferencji i podróżowaniu po świecie w tej sprawie.
Założyła także Instytut Jane Goodall, aby wspierać swoją działalność. Stworzyła także projekt Roots and Shoots, który pozwala dzieciom na całym świecie zasugerować pomysły i działania, które pomogą w obronie zwierząt. Dziś Jane pokłada nadzieję w kolejnych generacjach, aby uniknąć globalnych katastrof ekologicznych.
ht=”333″ />