Co jedzą jeżowce?

Jeżowce są mieszkańcami raf koralowych, gdzie pozbywają się rosnących na nich glonów. Choć wydaje się to pozytywne, ich silne szczęki obgryzają i zużywają koralowce, powodując proces zwany bioerozją.
Co jedzą jeżowce?
Cesar Paul Gonzalez Gonzalez

Napisane i zweryfikowane przez biologa Cesar Paul Gonzalez Gonzalez.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Jeżowce zamieszkują morza całego świata i są łatwe do zauważenia blisko brzegu lub na bardzo płytkich głębokościach. Wygląd tych stworzeń jest uderzająco podobny do “jeżozwierza”, jako że mają otaczające je dzioby, które są ich główną metodą obrony. Ze względu na ich niezwykły kształt, naturalne jest zastanawianie się, jak i co jedzą jeżowce.

Te morskie bezkręgowce należą do klasy Echinoidea, w której występuje ponad 1000 zarejestrowanych gatunków. Ponieważ nie mają możliwości ciągłego pływania, ograniczają się do kolonizowania podłoża i raczej poruszają się powoli. Z tego powodu, mają poważne ograniczenia w zakresie żywności, którą mogą spożywać. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o tym, co jedzą te ciekawe jeżowce.

Jakie są jeżowce?

Te bezkręgowce mają okrągły kształt przypominający „kulkę” pokrytą skorupą. Ciało dzieli się na dwie części: część aboralną *brzuszną) (gdzie znajdują się wszystkie kolce) i oralną, czyli część, w której znajdują się jama gębowa. Innymi słowy, kształt jeżowca to tusza z tylko jednym otworem, zwrócona ku ziemi i stanowi jego pysk.

Z drugiej strony, wewnętrzna część tego zwierzęcia zawiera wszystkie jego organy i wykorzystuje wodę jako swój układ naczyniowy. To ostatnie nie oznacza, że woda bezpośrednio odżywia jeżowca, ale że ma mechanizm kanałowy, dzięki któremu udaje mu się sprawić, że płyn przepływa jak krew.

Innymi słowy, woda pomaga jeżowi rozprowadzać składniki odżywcze przez wszystkie jego narządy, co nazywa się „ wodnym systemem naczyniowym”.

Jeżowiec na rafie koralowej, czym odżywiają się jeżowce?

Ten sam system jest odpowiedzialny za ruch tych szkarłupni, ponieważ dzięki wytworzonemu ciśnieniu hydraulicznemu mogą poruszać nóżkami ambulakralnymi. Choć brzmi to dziwnie, kończyny te wyglądają jak wydłużony balon, który “nadmuchuje się” lub “opróżnia” w zależności od potrzeb. W ten sposób są w stanie poruszać się po ziemi, a nawet zdobywać pożywienie.

Poza tym, otwór gębowy jeżowców składa się z 5 silnych szczęk, i jest zaopatrzony w specjalny narząd gębowy opatrzony ruchomi zębami (tzw. latarnię Arystotelesa). Ten złożony system jest bezpośrednio związany z jelitami, dlatego musi być w stanie zniszczyć cały pokarm przed jego przyswojeniem. Co więcej, niektóre gatunki potrafią „wysuwać” swoje uzębienie, co jest przydatne do kopania, wspinania się i gryzienia.

Co jedzą jeżowce?

Dieta jeżowców jest bardzo zróżnicowana i zależy wyłącznie od danego gatunku. Niektórzy skupiają swoją strategię na byciu roślinożercami, inni na jedzeniu odpadków, a jeszcze inne żywią się składnikami odżywczymi zawieszonymi w wodzie. Mimo to, większość z tych organizmów woli korzystać z więcej niż jednej adaptacji żywieniowej, dlatego formalnie nazywa się je Euryfagami.

Jeżowce, które jedzą algi

Te bezkręgowce mają tendencję do pożerania roślinności morskiej, ponieważ są istotami osiadłymi i licznie występującymi. Najbardziej dotknięte ich strategią są algi, które znikają w ciągu kilku dni z powodu żarłoczności zwierzęcia. Morskie lasy wodorostów, jeden z najbardziej złożonych ekosystemów sieci pokarmowej, może zostać zredukowany do skał przez kilka jeżowców.

W przypadku grzebiących, budowane przez nich nory sprzyjają rozwojowi glonów na ich ścianach. Dzięki temu mogą z łatwością „zbierać” swoje pożywienie, a nawet umożliwiać usuwanie z gleby innych resztek organicznych.

Doskonałym tego przykładem jest Echinometra oblonga, okaz rafy koralowej, który w ogromnym stopniu wykorzystuje użyteczność swojej nory.

Jeżowce, które jedzą inne zwierzęta

Chociaż nie są one tak powszechne, niektóre jeżowce mogą żywić się innymi zwierzętami. Ponieważ jednak nie są w stanie poruszać się szybko, muszą skupić swoją uwagę na gatunkach nieruchomych, takich jak gąbki, koralowce i małże. Nie oznacza to, że jedzą tylko zwierzęta, ale że je preferują, chociaż mogą również żywić się roślinnością.

Według artykułu opublikowanego w Bulletin of Marine Science, jeżowce wybierają pokarm nie tylko ze względu na składniki odżywcze, ale według własnego wyboru. Badanie to wykazało, że Eucidaris tribuloides, Lytechinus variegatus i Echinometria lucunter wykazują silną preferencję dla żywności pochodzenia zwierzęcego.

Najsmaczniejsze nie zawsze jest najbardziej pożywne

W ten sam sposób, jak u ludzi, wydaje się, że niektóre szkarłupnie rezygnują z najbardziej soczystego pokarmu, na rzecz tego, który ma najlepsze składniki odżywcze. Łatwo to zweryfikować, ponieważ w kilku badaniach dotyczących najlepszego pokarmu dla jeżowców wykazano, że wodorosty są najbardziej odżywczym pokarmem dla nich.

Wymienione gatunki wybierają pokarm pochodzenia zwierzęcego zamiast alg. W niektórych przypadkach (o ile w pobliżu nie ma drapieżników) oddają się szukaniu gąbek lub innych organizmów, którymi będą się żywić. Z tego powodu, chociaż są w stanie jeść wiele różnych rzeczy, mają ściśle określone gusta.

Jak widać, niektóre bezkręgowce są bardziej złożone niż się wydaje na pierwszy rzut oka. Choć z wyglądu stanowią jedną z najprostszych grup, jeżowce potrafią zaskoczyć swoimi zachowaniami. Bez wątpienia natura nigdy nie przestanie nas zadziwiać.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Kroh, A.; Mooi, R. (2021). World Echinoidea Database. http://www.marinespecies.org/echinoidea. doi:10.14284/355
  • Tuya, F., Ortega-Borges, L., Del Rosario-Pinilla, A. B., & Haroun, R. J. (2006). Spatio-temporal variability in a key herbivore, the long-spined black sea urchin (Diadema antillarum, Echinodermata: Echinoidea) in the Canary Islands. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom, 86(4), 791-797.
  • Fernandez, C., & Boudouresque, C. F. (2000). Nutrition of the sea urchin Paracentrotus lividus (Echinodermata: Echinoidea) fed different artificial food. Marine Ecology Progress Series, 204, 131-141.
  • Calva, L. G. (2002). Hábitos alimenticios de algunos equinodermos. Parte 2. Erizos de Mar y Pepinos de Mar. ContactoS, 47, 54-63.
  • Cárcamo, P. F. (2015). Effects of food type and feeding frequency on the performance of early juveniles of the sea urchin Loxechinus albus (Echinodermata: Echinoidea): Implications for aquaculture and restocking. Aquaculture, 436, 172-178.
  • Klinger, T. S., Lawrence, J. M., & Lawrence, A. L. (1994). Digestive characteristics of the sea‐urchin Lytechinus variegatus (Lamarck)(Echinodermata: Echinoidea) fed prepared feeds. Journal of the World Aquaculture Society, 25(4), 489-496.
  • Spirlet, C., Grosjean, P., & Jangoux, M. (1998). Optimizing food distribution in closed-circuit cultivation of edible sea urchins (Paracentrotus lividus: Echinoidea). Aquatic living resources, 11(4), 273-277.
  • McClanahan, T. R., & Shafir, S. H. (1990). Causes and consequences of sea urchin abundance and diversity in Kenyan coral reef lagoons. Oecologia, 83(3), 362-370.
  • McClintock, J. B., Klinger, T. S., & Lawrence, J. M. (1982). Feeding preferences of echinoids for plant and animal food models. Bulletin of Marine Science, 32(1), 365-369.
  • Obonaga, L. D., Zucconi, M. G., & Londoño-Cruz, E. (2017). Bioerosión por ramoneo en los arrecifes coralinos del Pacífico colombiano: el caso de Diadema mexicanum (Echinoidea: Diadematidae). Bull Mar Coast Res, 46, 41-54.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.