Fruczak gołąbek i jego rola w zapylaniu

Fruczak gołąbek jest zapalonym zapylaczem. Dzięki charakterystycznemu lotowi ta aktywny za dnia motyl odgrywa kluczową rolę w zapylaniu małych kwiatów.
Fruczak gołąbek i jego rola w zapylaniu
Miguel Mata Gallego

Napisane i zweryfikowane przez biologa Miguel Mata Gallego.

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Fruczak gołąbek, znany też jako dłużniec gwiaździk (Macroglossum stellatarum), to piękna ćma, która prowadzi dzienny tryb życia. Dzięki doskonałej kontroli lotu i żywieniu odgrywa kluczową rolę w zapylaniu wielu dzikich roślin i sadów.

Chociaż ta cecha może być anegdotyczna, niezwykle istotne jest podkreślenie podstawowego znaczenia flory w naszych ekosystemach.

Jest to podstawa łańcucha pokarmowego, który łączy wszystkie żywe istoty, dlatego obecność w środowisku zapylaczy, które zachęcają do ich rozmnażania się, ma fundamentalne znaczenie.

Fruczak gołąbek – ćma inna niż wszystkie

Fruczak gołąbek  jest niewątpliwie osobliwym owadem. Należy do rodziny zawisakowatych, grupy motyli charakteryzujących się szczególnym zaokrąglonym kształtem oraz wąskimi i dużymi skrzydłami.

Angielska nazwa – sfinks – pochodzi od nietypowego kształtu jego larw, z uniesionymi głowami przypominającymi tę mitologiczną postać.

fruczak gołąbek i oset
Wielu uważa, że ten owad jest motylem, ponieważ w przeciwieństwie do innych ciem wykazuje nawyki dzienne. Często można go zobaczyć na polach południowej Europy i usłyszeć jego charakterystyczny brzęczący dźwięk.

Fruczak gołąbek to jeden z najbardziej okazałych owadów skrzydlatych, jakie może nam zaoferować fauna.

Ptak czy ćma?

Chociaż nawet rodzina, do której należy fruczak, jest szczególna, gatunek ten ma wiele charakterystycznych cech. Najbardziej uderzający jest ciekawy sposób latania, przypominający lot kolibra.

Jego długi sprint i prędkość, z jaką trzepocze skrzydłami, są bardzo podobne do zachowania kolibrów. Wiele osób pomyliło tego ciekawego motyla z ptakiem ze względu na jego szczególny sposób picia z kwiatów.

Zapalony zapylacz

Fruczak gołąbek jest doskonałym zapylaczem, bardzo cenionym przez ogrodników. Jego duża zdolność transportowa polega na szybkości i kontroli lotu, co pozwala na zbieranie pyłku z wielu kwiatów jednocześnie. Często zdarza się, że szaleńczo przechodzi z kwiatka na kwiatek w poszukiwaniu słodkiego nektaru.

Podobnie, ćmy te są w stanie zapamiętać, które kwiaty odwiedzały i gdzie znajdują się grupy kwiatów. Z tego powodu dość często zdarza się, że ten sam fruczak odwiedza ten sam kwiat przez pewien okres.

Owady te są w stanie zapamiętać znaczne odległości, w których występują kwiaty z nektarem.

Wspaniały sojusznik dzikich roślin

Fruczaka gołąbka można spotkać praktycznie w całej Eurazji, ale okazy z najbardziej wysuniętych na północ obszarów są wędrowne, ponieważ nie są w stanie wytrzymać mroźnych zim.

Według niektórych publikacji wydaje się, że owad ten ma upodobanie do kwiatów szałwii, rozmarynu, ostu i werbeny, które są typowe dla gór i zarośli obszaru śródziemnomorskiego.

To właśnie na tym obszarze częściej można spotkać tego owada, na obszarach, na których występuje trawa i niskie zarośla oraz na których nie ma lasów.

Ogromna inwestycja energetyczna, którą wydaje fruczak gołąbek, jest kolejnym czynnikiem, który wyjaśnia jego potrzebę zapylania wielu kwiatów.

Oczywiście te możliwości sprawiają, że ćma ta jest kluczowym czynnikiem w wielu ekosystemach. W rzeczywistości owady są na ogół niezwykle ważne dla dobrego zdrowia każdego ogrodu.

Fruczak gołąbek, jak go przyciągnąć do swojego ogrodu

Duża zdolność i szybkość zapylania tej ćmy sprawia, że jej wykorzystanie do zapylania kwiatów w każdym ogrodzie lub sadzie jest interesujące.

owad zapylający kwiaty
Oto niektóre rzeczy, które możesz zrobić, aby przyciągnąć fruczaka gołąbka:
  • Miej szeroką gamę kolorowych i przyciągających wzrok gatunków roślin, które owady chcą zapylać.
  • Miej rośliny wypełnione nektarem, którego szukają owady. Niektóre z tych kwiatów to tulipan lub szałwia, gatunki, które można znaleźć w każdym sklepie rolnym.
  • Sadzenie kwiatów razem ułatwia zapylanie. Oczywiście unikanie stosowania pestycydów może być kluczowym czynnikiem.

Znaczenie zapylaczy

W poprzednich akapitach widzieliśmy olbrzymią zdolność zapylania fruczaka gołąbka. Znane jest również znaczenie zapylaczy dla prawidłowego funkcjonowania ekosystemów.

Niestety, wielu z nich jest zagrożonych ludzkimi działaniami. Jest to, na przykład, niszczenie i fragmentacja siedlisk oraz stosowanie pestycydów i środków agrochemicznych w przemyśle.

Dlatego też, jeśli chcemy chronić nasze środowisko naturalne, niezwykle ważne jest, abyśmy unikali uszkodzenia jednej z najważniejszych części łańcucha pokarmowego.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Kelber, A. L. M. U. T. (1997). Innate preferences for flower features in the hawkmoth Macroglossum stellatarum. Journal of Experimental Biology200(4), 827-836.
  • Kelber, A., & Henique, U. (1999). Trichromatic colour vision in the hummingbird hawkmoth, Macroglossum stellatarum L. Journal of Comparative Physiology A184(5), 535-541.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.