Konkurencja między gatunkami niemięsożernymi
Konkurencja między gatunkami jest normalną częścią natury.
Zawsze wyobrażamy sobie dwa lwy walczące o utrzymanie się w stadzie lub hienę i sępa walczącego o kawałek mięsa. Ale jak wygląda konkurencja między gatunkami niemięsożernymi?
Konkurencja między gatunkami niemięsożernymi
Pojęcie „konkurencja” jest szeroko stosowane przez biologów w odniesieniu do faktu, że w naturze istnieje duch rywalizacji. Występuje między gatunkami i między osobnikami tego samego gatunku.
Na przykład w Kolorado zbiegają się trzy różne gatunki geomidów – Geomys, Cratogeomys i Thomomys spp. – które konkurują o wykorzystanie przestrzeni.
Dobrym wskaźnikiem konkurencji między dwoma gatunkami jest zdolność jednego do zajmowania przestrzeni geograficznej drugiego, gdy tego nie ma.
Dzieje się tak z pręgowcami: Eutamias dorsalis i Eutamias umbrinus. Chociaż ten pierwszy jest uważana za dominujący, drugi może z nim konkurować, jeśli drzewa w okolicy znajdują się wystarczająco blisko siebie.
W Kenii dwa zające – Lepus capensis i Lepus crawshayi – żyją obok siebie w pobliżu Great Rift Valley. Na tym obszarze regularnie występują pożary, które zmieniają siedlisko obu gatunków. To sprzyja dominacji L. capensis, która lepiej porusza się na oczyszczonych obszarach.
Ale kiedy zarośla odrastają, silniejszym gatunkiem jest L. crawshayi.
Konkurencja między gatunkami niemięsożernymi: króliki vs zające
Przed interwencją człowieka zając europejski (Lepus europaeus) nie przekroczył Pirenejów. A królik europejski (Oryctolagus cuniculus) żył na Półwyspie Iberyjskim tylko z zającem iberyjskim (Lepus granatensis).
Ale z biegiem lat zając europejski i króliki nałożyły się na siebie i rozprzestrzeniły się w prawie całej Europie, Ameryce Południowej i Oceanii. A na wszystkich kontynentach zające zajmują znacznie więcej terytorium niż króliki, z wyjątkiem Australii.
W jakiś sposób istnieje alopatyczna specjacja między tymi dwoma gatunkami. Każdy z nich preferuje inny rodzaj siedliska. Z jednej strony królik preferuje gleby piaszczyste i gliniaste, lasy iglaste i łąki. Z drugiej strony zając preferuje grunty uprawne, pola zbożowe, wydmy i polany leśne.
Wśród mieszkańców obszarów wiejskich zawsze uważano, że zające i króliki się unikają. Może to być spowodowane faktem, że króliki, które przewyższają liczebnie zające, ścigają je i nękają, aż te osłabną.
Jest to jeden z powodów, dla których uważa się, że w Australii liczba królików przewyższa ilość zajęcy. Jednak wbrew plotkom na pozostałych kontynentach można doskonale zobaczyć oba gatunki pasące się na tym samym terenie.
Dlaczego więc im więcej królików, tym mniej zajęcy i odwrotnie?
Myksomatoza
Śmierć wielu królików z powodu tej choroby w Europie w latach pięćdziesiątych była prawdziwym eksperymentem.
Do tego stopnia, że pokazało to, że wraz ze spadkiem liczby królików w kilku krajach wzrosła liczba zajęcy. A to może się zdarzyć tylko wtedy, gdy oba gatunki naturalnie konkurują ze sobą.
Zachowanie
Antagonizm między zającami i królikami zawsze był szeroko komentowany, zarówno w niewoli, jak i na wolności. Na przestrzeni wieków odnotowano liczne przypadki ataków królików na zające.
Jednak widziano ich również, jak dzielą się ziemią i jedzą, nie przeszkadzając sobie nawzajem.
Badania pokazują, że zwykle nie dochodzi między nimi do agresywnego zachowania. Zające zwykle nie uciekają przed atakiem królików. Nie omijają też zajętych przez siebie terytoriów ani w ogóle królików.
Oznacza to, że nie musi istnieć bezpośrednia konkurencja. Po prostu króliki żywią się w jednej części terytorium, a zające w innej.
Pospolite choroby
Opisano przypadki chorób, które chociaż występują wyłącznie u królików, są śmiertelne u zajęcy. I wzajemnie. Na przykład pasożyt Graphidium strigosum pierwotnie powodował choroby królików. Ale okazało się, że kiedy zając wszedł na terytorium zajmowane przez zarażone króliki, również został zarażony.
Konkurencja między gatunkami niemięsożernymi: wniosek
Europejski zając i królik stały się gatunkami sympatrycznymi stosunkowo niedawno. Jednym z wyjaśnień ich pierwotnego zachowania konkurencyjnego jest to, że zostały zmuszone do procesu adaptacji do współistnienia.
Ponieważ ich dieta jest podobna – doświadczenie podpowiada nam, że mogą doskonale współistnieć, o ile żywią się na różnych obszarach. Ale w przypadku braku jednego gatunku, drugi skutecznie zajmie jego miejsce.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Alves P, Ferrand N, Hackländer K. Lagomorph biology. Berlin: Springer; 2008.