Szpak balijski: piękny, lecz krytycznie zagrożony ptak

Szpak balijski to piękny ptak o wyjątkowych cechach. Niestety jego dzika populacja jest bliska wyginięcia.
Szpak balijski: piękny, lecz krytycznie zagrożony ptak
Samuel Sanchez

Napisane i zweryfikowane przez biologa Samuel Sanchez.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Szpak balijski (Leucopsar rothschildi) to fascynujący i delikatny ptak. Niestety jego populacja jest krytycznie zagrożona. Od 1995 roku dzika populacja tego gatunku stale się zmniejsza. Obecnie eksperci szacują, że na wolności żyje mniej niż 100 dorosłych osobników.

Nielegalny handel tym gatunkiem doprowadził go na skraj wyginięcia w latach osiemdziesiątych. Istnieje jednak wiele organizacji, które promowały programy hodowli w niewoli, aby ten niesamowity ptak nie zniknął z powierzchni naszej Planety. Chcesz dowiedzieć się więcej o tym gatunku? Czytaj dalej!

Szpak balijski: cechy fizyczne

Szpak balijski to ptak z rzędu Passeriformes, czyli wróblowych. Obejmuje on ptaki śpiewające. To największy rząd ptaków na świecie. Jak sama nazwa wskazuje, szpak pochodzi z wyspy Bali (Indonezja). W rzeczywistości to jedyny endemiczny gatunek kręgowców w całym regionie.

Szpak balijski i jego okazała grzywa

Poniżej przedstawiamy niektóre z jego najbardziej uderzających cech, które postanowiliśmy podkreślić:

  • to ptak średniej wielkości, o całkowitej długości około 25 cm;
  • jest prawie całkowicie biały, choć ma niebieską nagą skórę wokół oczu i nóg;
  • gatunek ten ma uderzająco zwisający grzebień wykonany z piór, które podnosi, by komunikować się z innymi okazami;
  • to ptak wszystkożerny, co oznacza, że ​​żywi się owocami, nasionami, owadami i robakami.

Krytyczna sytuacja

Niestety najbardziej uderzającą sprawą, jeśli chodzi o szpaka balijskiego, jak fakt bliskiej perspektywy jego wyginięcia. Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) gatunek ten znajduje się na czerwonej liście krytycznie zagrożonych (CR), ponieważ na wolności żyje mniej niż 100 dorosłych osobników. Ten ptak jest na skraju wyginięcia z czterech głównych powodów:

  • pierwszy to niepokojąco niska liczebność jego populacji;
  • po drugie populacja jest ograniczona do bardzo wąskiego obszaru;
  • trzecim powodem są nielegalne polowania. Handel na czarnym rynku doprowadził niemal do zniknięcia gatunku w latach osiemdziesiątych. W 1990 roku na wolności było tylko około 12–18 osobników;
  • czwarty powód to kurczenie się ich potencjalnego siedliska, na co wpływ mają zmiany klimatu i działalność antropogeniczna.

Nielegalny handel to powód, który najłatwiej rozwiązać. Dlatego szpak balijski znajduje się w załączniku I do Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES).

Oznacza to, że handel okazami tego gatunku jest całkowicie zabroniony. Ponadto zakazane jest posiadanie wyhodowanych w niewoli szpaków balijskich, chyba że zostanie przedstawione zezwolenie na hodowlę zwierząt i prawnie uzasadniony zamiar hodowlany.

Promień nadziei dla gatunku

To nie wszystkie złe wieści. Eksperci szacują, że obecnie istnieje około 700–1000 okazów szpaka balijskiego wyhodowanych w niewoli. Mimo to prawdziwym wyzwaniem jest skuteczne wypuszczanie ich do naturalnego środowiska.

Różne fundacje organizują programy pielęgnacyjne dla tego gatunku. W ich akcje włącza się wielu ornitologów i biologów, którzy dobrze znają sytuację tego ptaka.

W 2014 roku Fundacja Begawan wypuściła na wolność kilka okazów. To wydarzenie było relacjonowane przez media, ponieważ w wypuszczeniu dwóch ptaków uczestniczyła słynna prymatolog Jane Goodall.

Szpak balijski na gałęzi

Chociaż te symboliczne akty budują nadzieję na przyszłość szpaka balijskiego, wciąż pozostaje wiele do zrobienia. Eksperci szacują, że na czarnym rynku sprzedaje się dwa razy więcej okazów wyhodowanych w niewoli niż tych znalezionych w rezerwatach przyrody.

Dopóki nie będzie powszechnej świadomości o niepewnej sytuacji tego zwierzęcia, gatunek pozostanie zagrożony.

Niepewna przyszłość

Krótko mówiąc, sytuacja szpaka balijskiego jest dość delikatna. Chociaż eksperci szacują, że istnieje około 1000 osobników wyhodowanych w niewoli, dzika populacja tego gatunku zmniejsza się, a nielegalny handel trwa.

Niestety jest to wyraźny przykład gatunku, który został zdziesiątkowany przez nielegalny handel. Rząd i odpowiednie podmioty powinny zadbać o to, aby tak się nie stało. Ponadto każdy z nas musi mieć świadomość sytuacji zwierząt, aby nasze pupile pochodziły ze sprawdzonej hodowli w niewoli, bez wyjątków.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Leucopsar rothschildi, IUCN. Recogido a 9 de diciembre en https://www.iucnredlist.org/species/22710912/129874226
  • Van Balen, S. B., Dirgayusa, I. W. A., Adi Putra, I. M. W., & Prins, H. H. (2000). Status and distribution of the endemic Bali starling Leucopsar rothschildi. Oryx34(3), 188-197.
  • Jepson, P. R. (2016). Saving a species threatened by trade: a network study of Bali starling Leucopsar rothschildi conservation. Oryx50(3), 480-488.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.