Szóste masowe wymieranie w holocenie

Napisane i zweryfikowane przez biologa Miguel Mata Gallego.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Obecnie Ziemia znajduje się w okresie uznawanym przez niektórych za szóste masowe wymieranie. Należy poznać jego przyczyny, aby postarać się uchronić przed wymarciem kolejnych gatunków.

Z powierzchni Ziemi znikają ogromne ilości gatunków zwierząt. Co więcej, szacuje się, że co 24 godziny wymiera około 150 gatunków. Niektórzy uznają to za dowód na to, że szóste masowe wymieranie w holocenie trwa i nic go nie zatrzyma. Istnieje wiele przyczyn, które doprowadziły do tego stanu, i praktycznie wszystkie z nich mają związek z działalnością człowieka.

Co wywołuje szóste masowe wymieranie w holocenie? Jakie gatunki dotyka? Czy ludzie mogą mu zapobiec? Przeczytaj dzisiejszy artykuł, aby poznać odpowiedzi na te i inne pytania.

Szóste masowe wymieranie

Dane naukowe przemawiają za tym, że na Ziemi trwa właśnie szóste masowe wymieranie w historii. To nie pierwsza katastrofa pod względem utraty różnorodności. W historii naszej planety dochodziło do licznych masowych wymierań.

Podczas masowego wymierania, które miało miejsce w permie i triasie (250 milionów lat temu), wyginęło 95% gatunków morskich, w tym trylobity. Następnie 65 milionów lat temu, pod koniec okresu kredowego, wyginęły dinozaury.

Każde z tych masowych wymierań na zawsze zmieniło życie na naszej plancie. Ale skąd wiemy, że przechodzimy teraz przez masowe wymieranie w holocenie?

Szóste masowe wymieranie w holocenie

Holoceńskie masowe wymieranie bierze swoją nazwę od okresu geologicznego, w którym do niego doszło, około 12 000 lat temu.

• Masowe polowania na duże zwierzęta prowadzą do ich wyginięcia. Wraz ze swoim nadejściem ludzie zaczęli polować na pożywienie, co doprowadziło do zmniejszenia się populacji wielu zwierząt. Koniec końców– z tego powodu z powierzchni Ziemi zniknęły takie gatunki jak mamut czy tur.
• Działania człowieka doprowadziły do zniknięcia wielu środowisk naturalnych. Takie działania jak rolnictwo, górnictwo, budownictwo, czy wycinanie lasów – są szkodliwe dla światowych ekosystemów.
• Od XIX wieku postępuje zmiana klimatu wywołana przez emisję gazów cieplarnianych do ziemskiej atmosfery.

Widzisz więc, że wszystkie ze wspomnianych wyżej kwestii wiążą się w ten czy w inny sposób z ludzką interwencją w działanie planety. Nasz gatunek rozprzestrzenił się i od wielu wieków włada planetą, niszcząc w znaczący sposób różne naturalne ekosystemy.

Tysiące zagrożonych gatunków

Liczne badania wykazują, że obecnie wymieranie jest o 100 do 1000 razy szybsze niż naturalna średnia. To pokazuje jak dramatyczna może być utrata różnych gatunków.

Zdecydowanie mamy się czym martwić. Na przykład według jednego z artykułów Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) raportuje, że obecnie wiele gatunków jest zagrożonych wyginięciem, a dokładniej jeden na osiem gatunków ptaków, jeden na cztery ssaki i jeden na trzy płazy.

Wielu z tych gatunków zagrażają skutki zmian klimatycznych. Dzieje się tak, ponieważ ocieplenie klimatu prowadzi do drastycznych zmian wzorców temperatur i opadów deszczu, na co wiele zwierząt nie jest przygotowanych.

Na przykład niedźwiedzie polarne tracą swoje naturalne środowisko życia z powodu roztapiającej się arktycznej pokrywy lodowej.

Widać wyraźnie, że zmiany klimatu i utrata naturalnego środowiska życia to główne wyzwania, z którymi muszą mierzyć się wszystkie zwierzęta. Wycinanie lasów deszczowych, najbardziej zróżnicowanego ekosystemy, prowadzi do wyginięcia tysięcy gatunków, między innymi orangutanów.

Masowe wymieranie w holocenie to pradawny proces

Gdy mówimy o szóstym masowym wymieraniu, ludzie często myślą o dość niedawnej działalności człowieka. Tak było w przypadku dodo, który wyginął w XVII w., czy delfina chińskiego z rzeki Jangcy, który został uznany za gatunek wymarły w 2008 r.

Jednak nie należy zapominać, że masowe wymierania mają miejsce już od tysięcy lat. Z powodu zmian klimatycznych podczas prehistorycznego wymierania amerykańskiego wyginęły 33 rodzaje dużych ssaków z 45 żyjących wówczas na Ziemi.

Czy ludzie mogą temu zapobiec?

Biorąc pod uwagę dramatyczną naturę niektórych wyliczeń, całkowicie normalne staje się odczuwanie frustracji i przekonanie, że nie jesteśmy w stanie nic zrobić w obliczu masowego wymierania na tak dużą skalę. Jednak to nieprawda. Nadal mamy czas, aby ochronić różne gatunki przed masowym wymieraniem.

Przede wszystkim musimy zmienić niektóre wzorce społeczno-ekonomiczne, chociaż taki proces wcale nie jest prosty. Możemy podjąć następujące działania:

• Stawiać na pierwszym miejscu zrównoważone zarządzanie środowiskiem naturalnym unikając nadmiernego wykorzystywania jego zasobów. Musimy przestać niszczyć ekosystemy, ponieważ wszyscy na nich polegamy.
• Walczyć ze zmianą klimatu zmniejszając stopniowo, aż do całkowitego wyeliminowania, emisji gazów cieplarnianych. To jedyny sposób, aby ochronić gatunki zamieszkujące naszą planetę przed szkodliwym wpływem ocieplenia klimatu.
• Zwiększyć ochronę środowiska naturalnego, w których natura może żyć własnym życiem bez jakiejkolwiek interwencji człowieka.