Jak rodzą się mrówki?

Mrówki, czyli Formicidae, nie wyglądają tak samo przez cały cykl życia. Kiedy się rodzą, są bardzo różne i przechodzą transformacje, aż osiągną typową postać dorosłego osobnika.

Napisane i zweryfikowane przez biologa Georgelin Espinoza Medina.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Mrówki są powszechnymi owadami na całym świecie. Określa się je jako pracowite, silne, odważne i zwykle widuje się je w grupach. Posiadają niezwykłą organizację, która pozwala im przetrwać, ponieważ ich sukces opiera się na podziale zadań. Jest bardzo prawdopodobne, że kiedyś się z nimi zetknąłeś, ale czy wiesz, jak rodzą się mrówki?

Istnieje ponad 10 000 gatunków mrówek (rodzina Formicidae), zaliczanych do rzędu Hymenoptera (podobnie jak pszczoły i osy). Wszystkie przechodzą przez różne etapy od narodzin do dorosłości. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak rodzą się mrówki, jak się rozmnażają i jaki jest ich cykl życia.

Jakie są mrówki?

Mrówki to małe owady (zwykle nie większe niż 2 centymetry), o ciele podzielonym na 3 części: duża głowa z parą skośnie ustawionych czułków i silnymi żuchwami, tułów z 3 parami odnóży i odwłok, który u niektórych gatunków może zawierać obronne żądło. Na tułowiu występują organizmy z błoniastymi skrzydłami.

Ich ubarwienie jest ciemne, najczęściej czarne lub brązowe, ale zdarzają się też mrówki o odcieniach czerwonych, zielonkawych lub żółtych. Mają one szeroki zasięg i występują prawie na całym świecie, z wyjątkiem Antarktydy.

Hierarchia społeczna

Jednym z ważnych aspektów zrozumienia, w jaki sposób mrówki przychodzą na świat, jest ich organizacja, która jest daleka od prostoty. W ramach tego samego społeczeństwa istnieją różne rodzaje mrówek lub kasty, z których każda ma ustaloną funkcję. Są one następujące:

• Królowe: może być jedna lub więcej na kolonię i istnieją takie o najwyższej hierarchii i wielkości. Są odpowiedzialni za składanie jaj. Są to mrówki ze skrzydłami we wczesnych stadiach rozwoju, ale usuwają je po założeniu gniazda. Mogą one żyć przez 10 lat lub dłużej.
• Robotnice: to samice bez skrzydeł, najliczniejsze i najmniejsze. Pełnią różne role w mrowisku (m.in. obronne, żerowe i budowlane). Żyją krótko, a każda kolonia liczy setki lub tysiące osobników.
• Samce: mają skrzydła i są odpowiedzialne za kojarzenie się z królową, dzięki czemu można rozmnażać nowe potomstwo. Żyją bardzo mało, zaledwie kilka dni.

Jak mrówki się rozmnażają?

Rozmnażanie mrówek jest dość osobliwe, ponieważ zapłodnienie jaja (lub jego brak) decyduje o płci owada. Kiedy królowa i samiec łączą się w pary, z zapłodnionych jaj powstają samice, a z niezapłodnionych samce.

W ten sposób samice mają pełny ładunek genetyczny (ponieważ pochodzą ze związku matki i ojca, królowej i samca). Ze swojej strony samce mają połowę chromosomów (które pochodzą tylko od matki królowej).

Jak wspomniano powyżej, mrówki są jajorodne, a ich rozmnażanie odbywa się w powietrzu, co nazywane jest lotem godowym. Samce naprowadzają samice na siebie za pomocą mechanizmów chemicznych lub odwrotnie (feromony). Po odbyciu godów królowe szukają odpowiedniego miejsca do złożenia jaj, które zazwyczaj znajduje się pod ziemią.

Jak rodzą się mrówki?

Owady te przechodzą przez kilka etapów lub faz, aby zakończyć swój cykl życiowy (jajo, larwa, poczwarka i osobnik dorosły lub imago). Po złożeniu jaj mrówek (i po zakończeniu ciąży) wylęgają się nowi członkowie kolonii, ale ci przybywają w postaci larw.

Nowo wyklute mrówki mają wygląd robaka, są zwykle jasno ubarwione i niewielkie. Na jego ciele można wyróżnić głowę i kilka segmentów ciała. Nowo wyklute mrówki są miękkie, ale później, podczas wzrostu i metamorfozy, nabierają twardości.

Jako przykład mamy gatunek Solenopsis picea lub mrówkę drapieżną. Badania wykazały, że nowo wyklute larwy są miękkie, mają główkę od 0,1 do 0,3 milimetra, podczas gdy ich całkowita długość wynosi od 0,1 do 1,44 centymetra (prawie półtora centymetra). Chociaż wielkość larwy wydaje się niewielka, ta proporcja jest wystarczająca do rozwoju mrówki.

Po stadium larwalnym następuje stadium poczwarki, w którym niektóre osobniki owijają się w kokony, aby przejść metamorfozę i rozwinąć się w typowego osobnika dorosłego. Całkowita długość cyklu życiowego jest różna u poszczególnych gatunków. Na przykład u drapieżnych mrówek wynosi on od 23 do 50 dni, ale obserwowano też dłuższe okresy.

Narodziny robotnic

Jak widzieliśmy, robotnice odpowiadają niepłodnym samicom. powstają po rozmnożeniu płciowym samca i królowej. Ma ona w swoim ciele rodzaj woreczka (spermateka), w którym przechowuje nasienie z tego krycia i używa jej przez całe życie do zapłodnienia jaj, z wyjątkiem jaj samców.

Po locie godowym królowa szuka optymalnego miejsca. Kiedy mu się to udaje, traci skrzydła i przejmuje swoje główne zadanie: składanie jaj. Będzie starała się o nie dbać i chronić je, gdy dojdą do etapu założycielskiego kolonii.

Z tych jaj wylęgają się pierwsze mrówki robotnice, początkowo w postaci larw (o takim samym wyglądzie, jak zostało opisane). Następnie przepoczwarzają się i w końcu stają się dorosłe, gotowe do opieki nad królową, pozostałymi jajami, karmienia larw i obrony kolonii. Pierwsze robotnice w mrowisku nazywane są pielęgniarkami.

Jak rodzą się królowe mrówek?

Podobnie jak robotnice, królowe pochodzą z zapłodnionych jaj królowej i samca. Pojawiają się jako larwy o tych samych cechach, ale są większe i otrzymują inną dietę, bardziej odpowiednią do ich wzrostu jako przyszłej podstawy kolonii. Dzieje się tak od czasu do czasu, gdy warunki są sprzyjające, a mrowisko jest dobrze rozwinięte.

Ogólnie rzecz biorąc, niezapłodnione królowe (księżniczki) rozwijają skrzydła, które pozwalają im na rozproszenie i kolonizację innych miejsc w celu zasiedlenia mrowiska, wypełniając cykl, o którym wspomnieliśmy. Większe królowe mają więcej możliwości tworzenia samodzielnych kolonii niż mniejsze.

U niektórych gatunków można wyprodukować bezskrzydłe królowe, które rozwijają swoje kolonie bez dalszego rozpraszania terytorium w pobliżu gniazda matki. Istnieją nawet pasożytnicze królowe, które są odpowiedzialne za inwazję kolonii. Są one w stanie zabić lub wydalić rezydenta, ale mogą również przyjąć robotnice i inne królowe, aby pracowały w ich imieniu.

Jak rodzą się samce mrówek?

Obecność plemników nie jest konieczna do powstania samców, ponieważ pochodzą one z niezapłodnionych jaj. Podobnie jak wszystkie inne gatunki mrówek, larwa wyłania się z jaja, następnie ulega poczęciu i w końcu staje się uskrzydlonym dorosłym osobnikiem gotowym do rozmnażania. Są one zazwyczaj krótkotrwałe, a samiec ginie po zapłodnieniu.

Wyjaśnienie, jak rodzą się mrówki, jest złożone. Chociaż mają fascynującą organizację, która pozwala im odnosić wielkie sukcesy na świecie, są delikatnymi i zależnymi od opieki owadami, kiedy dopiero wyklują się z jaja. Ponadto, larwy są nierozpoznawalne na pierwszy rzut oka i wyglądają zupełnie inaczej niż osobniki dorosłe. Niewiarygodne, prawda?