Poznaj bezczaszkowce, zwierzęta, które chciały być kręgowcami

We wcześniejszych latach uważano, że bezczaszkowce reprezentują przejście między bezkręgowcami a kręgowcami. Dziś ta teoria została odrzucona. Są one jednak najbliżej spokrewnionymi chordatami ze wspólnym przodkiem tej grupy.

Napisane i zweryfikowane przez biologa Georgelin Espinoza Medina.

Ostatnia aktualizacja: 21 listopada, 2022

Na wybrzeżach świata żyją małe, niepozorne stworzenia, częściowo zagrzebane w piasku, nieznane większości ludzi. Co więcej, nie mają one żadnej wartości handlowej. Są to jednak fascynujące stworzenia, jakby wyjęte z wyobraźni zoologa, który wyjaśnia ich zajęcia. Są to bezczaszkowce lub strunogłowe.

Należą do podtypu Cephalochordata i kategorii nadrzędnej Strunowców, mają tylko jedną rodzinę, trzy rodzaje i tylko 30 gatunków. Zwierzęta te mają prosty i bardzo istotny model ciała, ponieważ posiadają cechy charakterystyczne dla strunowców. Nie przegap więc poniższych tekstów o siedlisku, wyglądzie i znaczeniu tych ciekawych stworzeń.

Siedlisko bezczaskowców

Te bezkręgowce są zwierzętami morskimi i są szeroko rozpowszechnione w wodach tropikalnych i umiarkowanych na całym świecie. Zwykle znajdują się na dnie oceanów. Większość z nich znajduje się w pobliżu wybrzeża, ale są też okazy, które wolą żyć na pewnych głębokościach. Inne gatunki są częścią planktonu i pływają swobodnie.

Charakterystyka bezczaskowców

Bezczaszkowce to zwierzęta podobne do ryby, o niewielkich rozmiarach i przezroczyste. Zwykle ma od 3 do 7 centymetrów długości. Jest wydłużony, w kształcie lancy, z oboma końcami spiczastymi, co nadaje mu nazwę bezczaskowca.

Na ciele mają macki, które znajdują się w jamie gębowej z przodu. Mają także płetwę grzbietową, odbytową i ogonową.

W części brzusznej mają dwa fałdy, za którymi znajduje się otwór zwany atrioporem, który służy jako ujście dla prądu wodnego. W przedniej części mają także oczodół, który działa jak organ fotoreceptorowy, czyli jest wrażliwy na światło.

Żywienie

Bezczaszkowce są filtratorami. Większość gatunków pozostaje na dnie morza zakopana w piasku i może pozostawiać odkrytą przednią część ciała w celu filtrowania wody w poszukiwaniu pokarmu.

Wzór ciała jest prosty, woda wpływa do jamy gębowej napędzana przez cirri jamy, przechodzi przez szczeliny gardłowe, dzięki czemu cząstki pokarmu są zatrzymywane i przechodzą do jelita, a na koniec jest wydalana przez atriopor. Ten otwór służy również jako wyjście dla gamet.

Rozmnażanie bezczaszkowców

Bezczaskowce rozmnażają się płciowo. Mają odrębne płcie, ale nie ma widocznych różnic między osobnikami. Dlatego, aby odróżnić samca od samicy, należy dokładnie obejrzeć gonady osobników pod lupą.

Gamety są uwalniane na zewnątrz przez przedsionek w pierwszych godzinach nocy, aby mogło dojść do zapłodnienia. W ten sposób jest ona zewnętrzna w stosunku do ciała zwierzęcia.

Lancetnikokształtny przechodzi przez stadium larwalne. Larwa ma kształt cylindryczny i wydłużony, jest wolno żyjąca i planktoniczna, więc jest przenoszona przez prądy morskie podczas żerowania na glonach i innych małych cząstkach. Ponadto, kiedy larwa się wykluwa, jest asymetryczna, a po metamorfozie zyskuje symetrię dwustronną.

Znaczenie bezczaszkowców

Na początku, w 1774 roku, stworzenia te zostały błędnie zaklasyfikowane jako mięczaki. Dopiero w połowie XIX wieku opisano pokrewieństwo ciała ze strunowcami. Jednak znaczenie ich badań rozpoczęło się wraz z analizą ewolucji kręgowców.

Przez pewien czas uważano je za najbliższych krewnych kręgowców i chociaż obecnie ta rola została odrzucona, ich wysoka wartość w badaniach ewolucyjnych nie ulega wątpliwości. W rzeczywistości te małe, proste stworzenia są bardzo podobne do najwcześniejszych strunowców. Dlatego nazywa się je żywymi skamielinami.

Dzięki temu, że odżywiają się przez filtr, odgrywają ważną rolę w wymianie energii w ekosystemach morskich. Co więcej, w swoim prostym modelu ciała posiadają główne cechy charakterystyczne dla strunowców, podczas gdy u innych zwierząt są one tracone lub modyfikowane na pewnym etapie rozwoju embrionalnego. Są one następujące:

• Rdzeń nerwowy grzbietowy.
• Struna grzbietowa.
• Rozszczepienie gardła do karmienia.
• Umięśniony ogon znajdujący się za odbytem i służący do poruszania się.

Nowe odkrycia

Badania genomu bezczaszkowców dostarczają obecnie wskazówek pozwalających lepiej zrozumieć geny kręgowców, w tym ludzi. Wydaje się, że te bardziej złożone organizmy powielały i zmieniały funkcje genów już istniejących w DNA lancetowatych, dlatego ich genom określa się jako przedduplikacyjny.

Tak więc, chociaż bezczaszkowce są tak małymi, niebanalnymi i prostymi stworzeniami, mogą stanowić klucz do wyjaśnienia naszego pochodzenia i mechanizmów rozwoju wszystkich kręgowców. To odpowiednie zadanie dla tych żywych skamieniałości, które bez wątpienia będą nam dostarczać cennych informacji przez wiele lat.