Wybitny zmysł węchu u zwierząt - 14 przykładów

Niedawno grupa naukowców badała, w jaki sposób geny kodują zdolności węchowe, dzięki czemu wiedzą, które zwierzęta mają lepiej rozwinięty zmysł węchu.
Wybitny zmysł węchu u zwierząt - 14 przykładów
Ana Díaz Maqueda

Napisane i zweryfikowane przez biologa Ana Díaz Maqueda.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Zmysł węchu jest jednym z wielu zmysłów u zwierząt, a u wielu z nich jest bardzo dobrze rozwinięty. Dzięki temu zmysłowi ich ciała mogą wykrywać i analizować cząsteczki przenoszone drogą powietrzną.

Cząsteczki te przedostają się przez drogi nosowe do opuszki węchowej, gdzie znajdują białka, które odbierają zapach. Stamtąd informacja trafia do mózgu.

Każdy typ receptora może wykryć substancję. Ale połączenie różnych receptorów pozwala wyczuć nieskończoną liczbę substancji. Gdy zwierzęta mają wysoko rozwinięty zmysł węchu, dzieje się tak dzięki dużej liczbie genów, które kodują różne białka receptorów.

Niedawne badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu tokijskiego analizowało geny odpowiedzialne za wąchanie u 13 łożyskowców. Wyniki były zaskakujące.

Słoń afrykański

Słoń afrykański (Loxodonta africana) jest zwierzęciem o najlepiej rozwiniętym węchu. Ten ssak zamieszkuje co najmniej 37 krajów Afryki Subsaharyjskiej. Co więcej, ponieważ jest to zwierzę wędrowne, może żyć w wielu różnych siedliskach… od gęstych lasów po plaże.

Obecnie różne populacje tego gatunku są podzielone. Jednak dzięki pracy ekologów wydaje się, że ich liczba rośnie.

trąba słonia

Według wspomnianych badań, słoń afrykański posiada około 1948 różnych receptorów odpowiedzialnych za konfigurację receptorów węchu. Ten wysoko rozwinięty zmysł węchu może mieć związek z długą trąbą zwierzęcia, której używa jak dłoni. Receptory nie znajdują się w trąbie słonia, a w jego głowie.

Jednak zwierzę wykorzystuje swoją trąbę do poszukiwania pożywienia. A ponieważ czubek jest tak daleko od oczu zwierzęcia, słonie potrzebują doskonałego węchu. Jednocześnie ten silny węch może mieć również związek z ich dobrą pamięcią.

Świetny zmysł węchu u zwierząt – szczury i myszy

Szczury i myszy są nocnymi gryzoniami. Ogólnie rzecz biorąc, zwierzęta prowadzące nocny styl życia mają słaby wzrok i wysoko rozwinięty zmysł węchu. Może tak być, ponieważ w ciemności wzrok staje się mniej ważny. Nocne zwierzęta są raczej uzależnione od innych zmysłów, takich jak słuch, odbiór termiczny i węch.

Szczury mają 1207 receptorów  węchu, a myszy 1130. W rzeczywistości istnieje nawet gatunek szczurów, wielkoszczur gambijski, którego można wyszkolić do śledzenia i znajdowania min przeciwpiechotnych.

Krowy

Krowy, czyli kolejne zwierzęta na naszej liście zwierząt z wysoko rozwiniętym węchem, mają 1186 receptorów  węchowych. Ich zmysł węchu jest tak wspaniały, że potrafią wykryć zapachy znajdujące się w odległości ponad 9 kilometrów.

nos krowy

Ta cecha jest bardzo przydatna w przypadku zwierząt roślinożernych, które muszą wykrywać drapieżniki, nawet gdy są daleko.

Obecnie, z powodu udomowienia około 10 000 lat temu, począwszy od tura (Bos primigenius), krowy są chronione przez ludzi. Jednak w przeszłości potrzebowali tego typu strategii, aby uniknąć drapieżnictwa.

Świetny zmysł węchu u zwierząt – konie

Podobnie jak w przypadku krów, konie również potrzebują dobrego węchu, ponieważ one także są zdobyczami. Koniowate posiadają 1066 receptorów węchowych, a zmysł węchu pozwala im nawet znaleźć wodę znajdującą się pod powierzchnią.

Jest to bardzo przydatne dla koni żyjących na pustyni, ponieważ potrzebują dużo wody, aby przeżyć.

Co więcej, zwierzęta te wykorzystują zmysł węchu do nawiązywania przyjaźni i wykrywania klaczy w rui poprzez mocz i obornik.

Psy

Wszyscy słyszeliśmy, co mówi się o węchu u psów, więc nie powinno być zaskoczeniem, że znalazły się na naszej liście. Jednak możesz być zaskoczony odkryciem, że psy mają tylko 811 receptorów węchowych.

To może wydawać się niewiele w porównaniu ze słoniami. Ale jeśli weźmiesz pod uwagę fakt, że ludzie mają tylko 396, psy mają ich ponad dwa razy więcej.

psi nos

Cechą charakterystyczną psów jest to, że pomimo mniejszej liczby receptorów, są one niezwykle wrażliwe. Dlatego są w stanie dokładnie rozróżniać zapachy. W rzeczywistości mogą wykryć nawet najwcześniejsze stadia raka.

Świetny zmysł węchu u zwierząt – kawie domowe (świnki morskie)

Świnki morskie, które są gryzoniami, są popularnymi zwierzętami domowymi. Jednocześnie są powszechnie wykorzystywane jako modele zwierzęce w laboratoriach. Pochodzą z Peru, gdzie stanowią również część lokalnej gastronomii.

Świnki morskie posiadają 796 receptorów węchowych i wykorzystują zmysł węchu do rozpoznawania się nawzajem. W związku z tym, jeśli masz świnkę morską w domu, ważne jest, aby nie myć rąk tuż przed jej dotknięciem.

W przeciwnym razie nie będzie w stanie wykryć Twojego naturalnego zapachu.

Więcej zwierząt z wysoko rozwiniętym zmysłem węchu

Na koniec zostawimy Ci listę 7 innych zwierząt z wysoko rozwiniętym węchem, od najbardziej do najmniej rozwiniętego, abyś mógł poszukać o nich informacji:

  • Żółwiak chiński
  • Platana szponiasta
  • Ludzie
  • Szympansy
  • małpy Saimiri oerstedii
  • Króliki
  • Orangutany

Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Blanc, J. 2008. Loxodonta africana . The IUCN Red List of Threatened Species 2008: e.T12392A3339343.
  • Grossman, S. Y., & Sisson, S. (1982). Anatomía de los animales domésticos.
  • Kennerley, R. 2019. Cricetomys gambianus . The IUCN Red List of Threatened Species 2019: e.T112169507A50534302. 
  • Niimura, Y., Matsui, A., & Touhara, K. (2015). Corrigendum: Extreme expansion of the olfactory receptor gene repertoire in African elephants and evolutionary dynamics of orthologous gene groups in 13 placental mammals. Genome research, 25(6), 926.
  • OMalley, B. (2007). Anatomía y fisiología clínica de animales exóticos. Zaragoza: Servet.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.