Wytrzeszcz u ryb: wszystko, co musisz o nim wiedzieć
Choroby oczu są normalnym zjawiskiem w akwariach rybnych. Zanieczyszczona woda, brak natlenienia, słaba cyrkulacja lub obecność ostrych przedmiotów w akwarium mogą powodować uszkodzenia aparatu wzrokowego zwierząt żyjących w akwarium. Wytrzeszcz (Exophthalmus) u ryb, znany również jako popeye disease (Ang.), jest jedną z najczęstszych.
Należy jednak zaznaczyć, że u niektórych ryb ta osobliwość występuje jako cecha niepatologiczna. Jeśli chcesz dowiedzieć się wszystkiego o tym schorzeniu, czytaj dalej.
Czym jest wytrzeszcz u ryb?
Wzrok jest bardzo ważnym zmysłem dla wielu gatunków ryb. Oczy tych kręgowców są podobne do oczu ziemskich, ale różnią się od pozostałych tym, że mają soczewki koliste — a nie wypukłe, jak w przypadku ludzi. Mają również czopki i pręciki, komórki wyspecjalizowane w fotorecepcji i odpowiadające za widzenie barw.
Termin wytrzeszcz odnosi się do wysadzenia gałki ocznej ku przodowi, wskutek zmniejszenia pojemności oczodołu lub zwiększenia jego zawartości.
Ten stan może wystąpić u każdego kręgowca, który ma oczy o znacznych rozmiarach w jamie czaszki, takiego jak psy, koty i ludzie. U naszego gatunku zwykle występuje w wyniku choroby Gravesa-Basedowa, zmian pourazowych, guzów i ropni.
Z drugiej strony ryby mogą również mieć wytrzeszcz, ale może to być on wywołany z przyczyn patologicznych lub spowodowany przez człowieka. Poniżej zbadamy przyczynę tą nietypową dolegliwość narządu wzroku.
Objawy
Jak sama nazwa wskazuje, głównym objawem wytrzeszczu u ryb jest to, że zwierzę ma wybrzuszone, opuchnięte i dziwnie wyglądające oko. Wynika to z nadmiaru płynu w oczodołach, który wywiera nacisk i zmusza oko do większego wypuklenia niż zwykle. W tym stanie często występują jednoczesne infekcje bakteryjne.
Ponadto jest bardzo prawdopodobne, że ryba będzie miała również białawy kolor w gałce ocznej. Ten znak jest przejawem uszkodzenia rogówki spowodowanego nadciśnieniem w oku, naprężeniem mechanicznym i możliwymi patogenami w tkance oka. Jeśli przyczyną jest bezpośrednie obrażenia, obszar może również wyglądać na zakrwawiony.
Przyczyny wytrzeszczu u ryb
Bardzo ważne jest różnicowanie wytrzeszczu w jego 2 wariantach: jednostronnym i obustronnym. Poniżej przedstawiamy specyfikę każdego z nich.
Jednostronny wytrzeszcz
Jeśli tylko jedno z oczu jest uszkodzone, najprawdopodobniej ryba została zraniona przez coś w akwarium. Miejscowy obrzęk i uraz prowadzi do wytrzeszczu oczu, który może wystąpić również przy sporadycznym krwawieniu.
W takich przypadkach najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić, to tymczasowo lub na stałe usunąć wszelkie nienaturalne ozdoby z akwarium. Powinieneś także obserwować, czy ryby w twoim akwarium są kompatybilne, ponieważ okazy innego gatunku mogą atakować chorą rybę.
Obustronny wytrzeszcz
Obustronny wytrzeszcz zwykle występuje z powodu złych parametrów akwarium. W normalnej sytuacji ryby pozostają w idealnej równowadze ze swoim środowiskiem, tracąc i wchłaniając płyny w celu utrzymania równowagi środowiska wewnętrznego. Ten zespół procesów nazywany jest znany jako homeostaza.
Niestety, jeśli nerki, wątroba lub skrzela zwierzęcia nie działają prawidłowo, możliwe jest gromadzenie się płynów w organizmie zwierzęcia. Powoduje to nadmiaru płynu w oczodołach, a tym samym do wytrzeszczu w obu oczach jednocześnie.
Leczenie
Jak wskazują specjalistyczne portale poświęcone opiece nad rybami, wytrzeszcz oczu nie jest łatwy do zwalczenia, ponieważ jest to patologia wieloczynnikowa. Pierwszym krokiem zawsze będzie pomiar poziomu w akwarium – pH, temperatury, amoniaku. Jeśli nie mieszczą się w granicach normy, całe akwarium będzie musiało zostać wyczyszczone i należy dokonać częściowej wymiany wody.
Jeśli uszkodzenie rogówki nie jest zbyt poważne, powinno to wystarczyć, aby obrzęk zaczął ustępować. Podczas procesu gojenia niektórzy opiekunowie decydują się również na dodanie soli Epsom w małych dawkach do wody w akwarium. Może one pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego i zapobiegnie rozwojowi patogenów, jak wskazują badania.
Inni opiekunowie również stosują antybiotyki akwariowe o szerokim spektrum działania. Może to zapobiec zapaleniu się obszaru.
Jak możesz zapobiec chorobie?
Zapobieganie wytrzeszczowi oczu jest proste: wystarczy mierzyć parametry akwarium co tydzień i co 7 dni przeprowadzać podmianę 20% wody. Jeśli dno jest utrzymywane w czystości, a cykliczność jest odpowiednia, u zdrowych ryb nie powinna rozwinąć się ta patologia. Pamiętaj również, że znacznie lepiej jest obyć się bez ostrych przedmiotów do dekoracji zbiornika.
Z drugiej strony należy podkreślić, że niektóre ryby – takie jak złota rybka typu teleskopowego – ma wrodzony wytrzeszcz oczu, który został genetycznie wyselekcjonowany w celach estetycznych. W tych przypadkach, wypukłość oczu jest uważana za normalną i jest trwała.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Stephens, F. J., Cleary, J. J., Jenkins, G., Jones, B., Raidal, S. R., & Thomas, J. B. (2001). Pathogenesis and epidemiology of spontaneous exophthalmos in the West Australian dhufish, Glaucosoma hebraicum Richardson. Journal of Fish Diseases, 24(9), 515-522.
- Biology, NCEA subject resources. Recogido a 10 de junio en https://www.nzqa.govt.nz/assets/qualifications-and-standards/qualifications/ncea/NCEA-subject-resources/Biology/91604-A/91604-EXP-Student2-001.pdf
- St-Hilaire, S., Price, D., Taylor, S., & Groman, D. (2015). Treatment of diplomonad intestinal parasites with magnesium sulphate at a commercial rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) facility. The Canadian Veterinary Journal, 56(8), 876.
- CAÑADEL, J. M., & Barraquer, J. (1959). Enhancing effect of corticotrophin on thyrotrophin produced exophthalmos in fish. Endocrinology, 64(6), 1017-1022.
- Matty, A. J., Menzel, D., & Bardach, J. E. (1958). The production of exophthalmos by androgens in two species of teleost fish. Journal of Endocrinology, 17(3), 314-NP.