Dişi Aslanların Annelik İçgüdüsü
Günümüzde, büyük kedilerin hayatta kalması, habitat tahribatı, kaçak avlanma ve iklim değişikliği nedeniyle zorlu bir görevdir. Neyse ki doğa, dişi aslanlara yavrularını korumaları için gereken stratejileri oluşturmalarını sağlayacak gerekli zeka, çok yönlülük ve annelik içgüdüsünü sağlamıştır.
Yavrularına dişi aslanlardan daha fazla bağlı olan çok az hayvan vardır. Doğuştan bir yırtıcı olan bu canlı, alışılmadık bir sebatla adanmış, cesur bir memelidir. Vahşi doğadaki dişi aslanların davranışları hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız, yazımızı okumaya devam edin.
Dişi aslanların annelik içgüdüsü ve koruma stratejisi
Vahşi doğada, kızgın bir dişi aslan, gururundan farklı erkeklerle çiftleşebilir. Göründüğü kadar şaşırtıcı olarak, ortalama olarak 20 ila 40 kez çoğalması yaygındır. Bu, yavrularını korumaya yönelik en eski stratejilerden biri olabilir: birden fazla erkekle çiftleşme.
Farklı erkeklerle çiftleşme, yavruların genetik çeşitliliğini sağlar. Bu önemlidir çünkü, örneğin, baskın olan erkeğin değiştiği durumlarda, aslan sürüsünde yeni doğan bebeğin öldürülmesi yaygındır. Bu durumda, yavruların genetik çeşitliliği, sürü içinde hayatta kalmaları için faydalıdır.
Dişi aslanların ikinci stratejisi, hamileliklerini birlikte zamanlamaktır. Bu, yavruları birlikte büyütmeye yardımcı olur ve yavruların hayatta kalma şansını artırır.
Dişi aslanlar yavrularını ilk iki ay boyunca saklarlar
Dişi aslanlar, doğum zamanı yaklaşınca, yavrularını saklamak için sürüden ayrı uzak bir sığınak ararlar. Genellikle 4’e kadar yavru doğabilir.
Yavruların hayatın ilk günlerinde ne kadar çaresiz oldukları dikkat çekicidir: 3-11 günlük olana kadar kördürler. Zeki annelik içgüdüsü sayesinde, dişi aslanlar onları ancak yaklaşık 8 haftalık olduklarında sürüyle tanıştırır. Dişi aslanlar saklanırken her iki haftada bir dişlerini değiştirirler.
Bu dönemde en çok yavruyu öldüren avcılar sırtlanlar, çakallar, filler ve bufalolardır.
Dişi aslanlar kendilerini sadece yavrularını büyütmeye adamışlardır.
Dişi aslanın ortalama gebelik süresi 105 ile 110 gün arasındadır. Doğum sonrası dönemde, dişiler yavruları büyüyüp bağımsız hale gelene kadar genellikle çiftleşmeye istekli olmazlar.
Bu nedenle dişi aslanların doğal ortamlarında yaşadıkları doğumlar arasındaki süre 3 yıla kadar uzayabilmektedir. Esaret altında ise süre 1 yıla indirilebilir. Yavruları yaklaşık 8 ay boyunca emzirirler.
Yavruları emzirme, çalışan dişi aslan için anahtardır
Yukarıda bahsedildiği gibi, aynı sürüye ait dişiler yaklaşık olarak aynı zamanda yavrularını doğururlar. Bu, yavruların bakımı, korunması ve beslenmesi için ortak bir ağın oluşturulmasını teşvik eder.
Aslında, bu düzenleme sayesinde, aynı sürüden olan dişi aslanlar genellikle diğerlerinin yavrularını emzirecektir. Bununla birlikte, yavrular arasındaki yaş farkı 3 ayı geçerse, emziren dişi aslan daha genç yavruları kabul etmeyecektir.
Davranışsal araştırmacılar, bunun emzirmenin toplulukçu doğasından kaynaklandığına inanırlar. Yaşça daha büyük, daha güçlü yavrular daha fazla süt tüketecek ve genç yavruların açlıktan ölmelerine sebep olacaktır.
Çoğu yavru hayatta kalamadığı için dişi aslanların bağlılığı değersiz olabilir
Vahşi doğanın zorlu koşulları, yavruların % 40 ila % 80’inin yaşamlarının ilk yılında ölmesine neden olabilir. İki ana neden yiyecek kıtlığı ve işgalcilerin saldırılarıdır.
İstilacılar, genelikle, başka bir sürüden kovulmuş dişileri arayan erkek aslanlardır. Bir sürü bulduklarında, önce mevcut erkeklerle savaşmaları gerekir. Kazanırlarsa, işgalcilerden oluşan koalisyon yavruları öldürecektir.
Uzmanlara göre, yavruları öldürmek, dişileri daha hızlı ulaşılabilir kılmayı ve saldıran erkeklerin genlerinin aktarımını sağlamayı amaçlıyor. Dişi aslanlar ise yavrularını korumak için ölümüne savaşacaklar. Annelerin kendilerini gruplar halinde savunmaları yaygındır.
Dişi aslanların annelik içgüdüsü bebeklerin öldürülmesini engelliyor
Afrika aslanları arasında bebek öldürme, bir grup dişi üzerinde geçici ancak özel çiftleşme hakları elde etmek isteyen erkekleri istila ederek uygulanır.
Bununla birlikte, Hindistan’ın Gir ormanlarında yaşayan yetişkin Asya aslanları, esas olarak çiftleşme amacıyla etkileşimde bulunan tek cinsiyetli gruplar halinde yaşarlar. Son zamanlarda, 70 yetişkin Asya aslanı üzerinde yapılan bir takip çalışması, farklı bir organizasyon şeklini ortaya çıkardı:
- Kadın grupları — analiz edilen 9’u— münhasır bölgeleri kullanırken, erkekler—11 koalisyon — kadınların yoğun olarak kullanıldığı alanlarla örtüşüyordu.
- Gruplar çiftleşme olaylarında etkileşim halindedir (n = 76). Bu olaylarda, dişiler gebe kalmadan önce birden fazla rakip koalisyonla çiftleşir.
- Sonuç olarak, komşu erkek koalisyonları birbirlerine düşman olsalar da, babalık net olmadığı için yavrulara karşı hoşgörülü davrandılar. Bu sistem bebek öldürmeyi azaltıyor gibi görünüyor. Ek olarak, muhtemelen yavruların baba soyunu çeşitlendiriyor.
Bu çalışma, farklı kaynak mevcudiyetine sahip bölgelerde yaşayan aynı türlerdeki davranışsal plastisiteyi etolojik düzeyde vurgulamaktadır. Sonuçta amaç, genetik çeşitlilik ve bebek ölümleri arasında bir denge sağlamaktır.
Görüldüğü gibi dişi aslanlar, tüm hayvanlar alemindeki en adanmış annelerden bazılarıdır. Kuşkusuz, bazı davranışları insanlarınkinden daha karmaşık olduğu için doğa bizi şaşırtmayı asla bırakmaz.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Packer, C., Pusey, A. E., & Eberly, L. E. (2001). Egalitarianism in female African lions. Science, 293(5530), 690-693.
- Stotra Chakrabarti, Yadvendradev V Jhala, (2019). Battle of the sexes: a multi-male mating strategy helps lionesses win the gender war of fitness, Behavioral Ecology, Volume 30, Issue 4. 1050–1061,
- Grinnell, J., & McComb, K. (1996). Maternal grouping as a defense against infanticide by males: evidence from field playback experiments on African lions. Behavioral Ecology, 7(1), 55-59.
- Heinsohn, R., & Packer, C. (1995). Complex cooperative strategies in group-territorial African lions. Science, 269(5228), 1260-1262. https://science.sciencemag.org/content/269/5228/1260
- Mares, R., Young, A. J., & Clutton-Brock, T. H. (2012). Individual contributions to territory defence in a cooperative breeder: weighing up the benefits and costs. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 279(1744), 3989-3995.