Murabut Kuşu: Leşçil Bir Kuş

Murabut kuşu büyük, leşçil bir kuştur. Bugün size bu ayrıştırıcıların ekosistemdeki dengeye etkilerinin öneminden bahsedeceğiz.
Murabut Kuşu: Leşçil Bir Kuş
Luz Eduviges Thomas-Romero

Yazan ve doğrulayan biyokimya Luz Eduviges Thomas-Romero.

Son Güncelleme: 21 Aralık, 2022

Murabut kuşu, leylekgiller ailesinden leşçil bir kuştur. Bu ailenin boyut olarak en büyüğüdürler ve aynı zamanda uçan en büyük kuşlar arasına da girerler.

Murabut kuşu, tropikal Afrika’da; Senegal, Eritre, Etiyopya, Somali, Namibya ve Güney Afrika gibi yerlerde yaşamaktadır. Bilimsel adı ‘Leptoptilos’tur ve genellikle sucul bölgelerde ve açık, yarı kurak alanlarda görülen bir hayvandır.

Türü tehdit altında değildir ve araştırmacılar aslında popülasyonlarının artmakta olduğunu düşünmektedir. Bunun başlıca nedeni ana gıdaları olan atık ve leşlere ulaşımlarının kolay olmasıdır.

Murabut Kuşu Özellikleri ve Yeme Alışkanlıkları

Murabut kuşu, yaklaşık 3 metre genişliği ile dünyanın en büyük uçan kuşlarından biridir. Bu uçan devin ağırlığı 6-9 kilo arasında değişmektedir ve 1,5 metre uzunluğundadır. Bacakları tamamen düzken, bir insan kadar uzundurlar.

Çoğu leylek gibi, murabut kuşları da sosyaldir, fakat huysuzlukları daha ön plandadır. Çok sessiz olmaları açısından da diğer leyleklere benzerler. Sadece kur yapma ritüelleri sırasında çeşitli sesler çıkarırlar, bunun için de boğaz keselerini kullanırlar.

Bu leylek türü fırsatçıdır. Gagalarının cesetleri parçalamak için yetersizliği de göz önüne alındığında, akbaba gibi diğer yırtıcıların attığı şeyleri almayı beklerler.

Beslenmeleri çok çeşitlidir; kuşlardan, omurgasızlara, sıçanlara ve kertenkelelere kadar her şeyi yerler. Bunlara ek olarak, balık avlama konusunda uzmandırlar. Hafifçe açtıkları gagalarını hızlıca suya daldırarak gördükleri her şeyi yakalayabilirler.

Murabut Kuşu: Kötü Ünü

sudaki marabut kuşu

Bu leşçillerin adı oldukça kötüye çıkmıştır çünkü söylenene göre kokan şeyleri yerler ve kendi avını yakalamak için çok tembel veya beceriksizdirler.

Avlanmak, hayvanların besin sağlamak için kullandıkları yöntemlerden sadece birisidir. Aslında dünyada bir sürü farklı leşçil tür de yaşamaktadır. Örneğin aslanlar da bir fırsat görürlerse tereddüt etmeden bunu kullanırlar. Ne olursa olsun, leşçiller ekosistemin sürekliliği için benzersiz ve hayati hizmetler sunmaktadır.

Leşçilliğin ekosistem için birçok avantajı vardır, çünkü ölü hayvanların ortadan kalkması önemsiz bir mesele değildir. Aslında, ölü hayvanlar yaşayan hayvanların sağlığı için bir tehlikedir çünkü cesetler birçok hastalığın kaynağıdır.

Bu nedenle leşçiller çok önemlidir, ölü şeyler ile hızlı ve verimli bir şekilde başa çıkabilirler ve ekosistemimize büyük fayda sağlarlar. Birçok leşçil çeşidi vardır: kargalar, akbabalar, murabut kuşları vs.

Murabut Kuşu: Besin Ağı

murabut kuşu

Daha önce, çevrebilimciler ekolojik bir topluluktaki besin döngülerinin doğrusal bir süreç olduğunu düşünmekteydiler. Böyle bir şema altında, bitkilerin besinleri topraklardan ve güneş ışığından elde ettiklerini, daha sonra bunların otçullara gideceğini ve onlardan sonra da etoburlara gideceğini düşündüler. Bunun anlamı, bu besin zincirindeki her transferde önemli miktardaki enerji kaybıdır.

Şu an uzmanlar besin konusunda bir ağ döngüsü perspektifini kullanmaktadırlar. Bu şemada, leşçillerin ve ayrıştırıcıların çalışması çok önemlidir. Bunun nedeni, bu görüşün aynı ekosistemdeki tüm besin zincirlerini kapsamasıdır. Yani, besin ağı döngüsü, bir ekosistemde yaşayan her organizmanın birden fazla besin zincirine katıldığı gerçeğini kabul eder. Bu da enerji verimliliğini arttırmaktadır.

Buradaki olay, her besin zincirinin enerji ve besin maddelerinin ekosistemdeki akışı için olası bir yol olmasıdır. Bir ekosistemin besin ağı döngüsünde, tüm besin zincirleri birbiri ile bağlantılıdır ve çakışır.

Besin ağı döngülerindeki tüm organizmalar, trofik seviyeler olarak adlandırılan kategorilere uyan gruplardır. Genel olarak, bu seviyeler alt bölümlere ayrılır:

  • İlk seviye: üreticiler
  • Birincil, ikincil ve üçüncül seviye: tüketiciler
  • Son seviye: ayrıştırıcılar

Yani, biyolojik yaşam döngüsünü tamamlayanlar leşçiller ve ayrıştırıcılardır. Eylemleri sayesinde besinler toprağa veya okyanuslara geri döner, burada ototrof organizmalar tarafından kullanılır ve böylelikle geri dönüşüm olur. Sonra yeni bir yaşam döngüsü başlar.

Murabut Kuşunun Leşçil Olmasının Avantajları

uçan murabut kuşu

Murabut kuşları diğer leylekler gibi yedikleri şeyler konusunda esnektirler. Bu bir avantajdır çünkü onlar için yemek bulmak daha kolaydır.

Leşçillik, türlerin yeni çevrelere adapte olmasını sağlar. Bu durum, şu anda Aşağı Sahra bölgesine yayılmış murabut kuşları için kesinlikle doğrudur.

Çoğu yerleşik bir hayata sahipse de, göçebe olanları da vardır. Bazı insanlar bu kuşların üreme sonrasında Ekvator’a doğru ilerlediklerini fark etmişlerdir ve aynı zamanda bu türün Fas, İspanya ve İsrail’de var olduklarına dair raporlar da vardır.

Murabut kuşu genellikle insanlarla bağlantı kurar ve balıkçı köyleri ve çöplüklerin etrafında dolaşır. Çok çeşitli yiyecekleri yiyebilme yetenekleri, hayatta kalmalarında ve bunun bir sonucu olarak yaşadıkları bölgelerde yaşayan diğer türlerin başarısında da önemli bir faktördür.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • Elliott, A., Garcia, E. F. J., & Boesman, P. (2014). Marabou (Leptoptilos crumenifer). Handbook of the Birds of the World Alive. In: del Hoyo, J., Elliott, A. Lynx Edicions, Barcelona.
  • Bildstein, K. L., & Therrien, J. F. (2018). Urban birds of prey: a lengthy history of human-raptor cohabitation. In Urban Raptors (pp. 3-17). Island Press, Washington, DC.
  • Zhang, Z., Huang, Y., James, H. F., & Hou, L. (2012). A marabou (Ciconiidae: Leptoptilos) from the Middle Pleistocene of northeastern China

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.