Tüm Hayvanların Nesli Tükenecek mi?

Şu anda binlerce nesli tükenme riski altında olan tür var ... ama tüm hayvanların bir gün soyu tükenecek mi? Basit cevap şudur: Sadece belirli "gereksinimleri" yerine getirenler.

25.000’den fazla nesli tükenmekte olan tür olduğunu ve birçoğunun muhtemelen 2050’ye kadar yaşamını sürdüremeyeceğini biliyor muydunuz? Bu bilgi tüm hayvanların sonunda neslinin tükenme riski altında olup olmadığı ve gelecekte gezegende tek bir tane bile olmayacağı sorusunu size sorgulatabilir. Bugün bu soruyu cevaplamaya çalışacağız.

Nesli tükenmekte olan türler: büyük kaygı

Uluslararası Doğa Koruma Birliği‘ne (IUCN) göre, şu anda ciddi bir şekilde tükenme riski taşıyan 25.000’den fazla bitki ve hayvan bulunmaktadır.

En riskli türlerden biri de Java Gergadanı’dır ve hala bu hayvanlardan sadece 50 tanesi doğal ortamlarında yaşamaktadır (Endonezya). Sorunun büyük bir kısmı, insanların boynuzlarının büyülü özelliklere sahip olduğu inancı yüzünden yasa dışı olarak bu hayvanları avlamasından kaynaklanmaktadır.

Vaquita ise (bir çeşit domuz balığı), vahşi doğada yalnızca 60 tane kalan kritik olarak nesli tükenme riski olan bir türdür. Doğal ortamları Kaliforniya Körfezi’nin (Meksika) kuzey kesimidir. Bu hayvanlara yönelik asıl tehdit, sıklıkla balık ağlarına yakalanmalarından kaynaklanır.

Çoğu insan çekirgeleri bir haşere olarak görür. Fakat Crau Ova Çekirgesi adında bir alt tür bulunuyor, bu çekirge türü IUCN kırmızı listesinde de yer alıyor çünkü bu hayvanların Fransa’daki yaşam alanları her geçen gün yok ediliyor. Ortadan kaybolmaları durumunda ise bu çekirgeleri yiyen kerkenez gibi kuşlar için bazı ciddi sonuçlar doğacaktır.

Bütün hayvanlar için nesli tükenme riski var mı?

Eğer karamsar biriyseniz ve bazı şeyler bu şekilde devam ederse tüm hayvanların birkaç yıl içerisinde dünya üzerinden yok olacağını düşünebilirsiniz.

Dğer yandan ise listedeki türlerin miktarının her yıl arttığı doğru bir bilgi olacaktır. Öte yandan, listeyi yapan IUCN sadece hayvanların % 25’inin tamamen ortadan kalkma riski altında olduğunu söylüyor.

Her ne kadar modern insanların yaptığı zararlı etkinlikler hayvanların neslinin tükenmesine neden olmada (tek rol olmasa da) büyük bir rol oynamış olsa da, bu tehditlere karşı daha savunmasız olan bazı hayvan türleri de vardır. Bazı durumlarda, bu özelliklere sahip olmak onların kaçınılmaz kaderine yol açan şeyin bir parçasıdır. Ama tam olarak bunlar hangi türler?

1. Sınırlı bir bölgede yaşayan hayvanlar

Örneğin, bir ada gibi tek bir yerde yaşayan hayvanlar, özellikle başka bir yere gidemeyecekleri için risk altındadırlar. Ayrıca, etraflarında bulunan hayvanlar dışında hiçbir hayvanla temas halinde olmamak, yeni türlerin getirdiği hastalıklara karşı savunmasız oldukları anlamına gelir.

2. Göç eden hayvanlar

Sadece kuşlardan bahsetmiyoruz. Bu durum, sadece soğuktan veya sıcaktan kaçmak için değil aynı zamanda yıldan yıla uzun bir yolculuğa çıkan herhangi bir hayvan için geçerlidir. Bu hayvanlar yüksek risk altındalar çünkü belirli yaşam koşullarına sahip olmak için gittikleri her yere ihtiyaç duyarlar.

3. Çok fazla alana ihtiyaç duyan hayvanlar

Bu geniş alanlı hayvanların temel “zayıflığı” normal yaşam tarzlarını yaşamak için çok fazla bölgeye ihtiyaçları olmasıdır. Tek bir sezonda çiftleşmek, yemek aramak ya da herhangi bir nedenle yüzlerce km yol gidebilirler. Köpekler ve av kuşları bunlara bazı iyi örneklerdir.

4. Büyük hayvanlar

Kutup ayıları, filler ve gergedanlar en bilindik nesli tükenme riski taşıyan türlerden bazılarıdır. Kutup ayılarının maruz kaldığı sorun küresel ısınma ve buzulların erimesiyle ortaya çıkan iklim değişikliğidir. Diğer ikisinin sorunu ise yasa dışı avlanma ve yaşam alanlarının tahrip edilmesidir.

Fakat başka bir faktör daha var. Büyük hayvanların her gün (veya her sezonda) çok daha fazla yemek yemesi gerekir. Ekosistemleri değiştikçe normalden daha az besine sahip olabilmektedirler.

5. Yeterince üremeyen hayvanlar

Av ve ağaç eksikliği nedeniyle nesilleri tükenme riskiyle karşı karşıya geldiği için buna bir örnek gorillerdir. Anne goriller annesine birkaç yıl bağımlı olan çocuklarına çok fazla zaman ve enerji harcarlar. Dişi goril ise bu süre boyunca tekrar hamile kalmaz ve temel olarak da kendisini tamamen çocuğuna adayacaktır.

Nesli tükenme tehlikesi altındaki diğer türler, istikrarlı olan ortamlarda yaşayan türlerdir. İklim değişikliği nedeniyle bu istikrar ortadan kalkarsa, normal yaşam döngüleri ile (sürüngenlerde olduğu gibi) hayatta kalamazlar. Küçük gruplar oluşturan hayvanlar da risk altındadır, çünkü avcıların ve av hayvanlarının onları tespit etmesi daha kolaydır.