Köpeklerde Kan Pıhtılaşması ve Riski
Dolaşım sisteminin en temel işlevlerinden biri kanın pıhtılaşma özelliğidir. Pıhtılaşma, sıyrık ve kesik gibi deri üstündeki ve iç organlardaki yaraların iyileşme sürecinde kritik role sahiptir. Ancak yanlış yerde ve yanlış sebeplerle pıhtılaşma olursa hayvanın sağlığına ciddi bir tehdit oluşturabilir.
Kan pıhtılaşması neden risklidir?
Kanın pıhtılaşmasındaki başlıca risk, kan dolaşımını durdurarak dokulara oksijen gitmesini önlemesiyle oluşur. Pıhtılaşmanın kalp krizi ve diğer akut hayati risk içeren hastalıklara yol açabileceğini unutmayın.
Kan pıhtısının semptomları değişkendir ve köpeklerde ölümcül olabileceği için şüphelendiğiniz bir durum varsa, dostunuzda tromboz olma riskine karşı hemen veterinerinizle görüşün.
Kan pıhtılaşması ya da diğer adıyla trombozun risk faktörlerini bilmek potansiyel problemlerin erkenden tespitinde yardımcı olacağı için anında harekete geçmeniz mümkün olur.
Kan pıhtılaşması neden oluşur?
Tromboza yol açabilecek birçok farklı durum vardır. Örneğin, uzun bir süre aynı pozisyonda durmak buna zemin hazırlayan bir faktördür. Köpeklerde trombozun diğer olası nedenleri:
- Ameliyat sonrası iyileşme sürecinde çok hareket etmeden durmak ve genel olarak hareketsiz bir yaşam.
- Otoimmün hastalıklar: Kan dolaşımında meydana gelen bağışan-bağıştıran tümleşiği(bileşiği) pıhtı oluşturabilir.
- Hipotiroidizmin bazı formları.
- Kemik iliğini etkileyen herhangi bir hastalık; örneğin lösemi.
- Dolaşım bozuklukları.
Bunlar köpeklerde tromboz oluşturma riskini arttıran durumlardan sadece birkaçıdır.
Köpeklerde kan pıhtılaşmasının semptomları
Köpeklerdeki trombozun semptomlarını fark etmek genelde akut hale gelene kadar çok zordur. Son zamanlarda yapılan birçok laboratuvar testiyle köpeklerdeki trombozun riskini tespit etmek mümkündür. Şunu da vurgulamamız gerek; tromboz vücudun herhangi bir yerinde oluşabileceği için semptomları da farklılık gösterecektir.
Uzuvlardaki pıhtılaşma
Tromboz köpeğin bacakları ya da kuyruğunda oluşursa, sorunlu bölgenin ısısı düşer ve sonrasında felç meydana gelebilir. Köpek karıncalanma ile iğne batması hissi yaşayacağı için rahatlamak için o uzvunu sallayabilir. Eğer kan pıhtılaşması varsa bu şekilde sallaması pıhtıyı başka yerlere taşıyabilir ve bu çok kötü sonuçlar doğurabilir.
Kalp veya akciğerdeki pıhtılaşma
Kalp veya akciğerlerdeki pıhtılaşma ciddi boyutlarda çeşitli sistematik semptomlar gösterebilir: bayılma, nefes darlığı ve felç gibi. Ayrıca köpeğin diş etleri beyaz veya mavi renkte olabilir ve köpek uyumakta güçlük çekebilir ya da öksürürken kan gelebilir. Akciğer embolisi (pulmoner tromboembolizm) genelde ölümcüldür.
Beyindeki kan pıhtılaşması
Beyindeki pıhtılaşma damar sorunlarına ya da kalp krizine yol açabilir. Semptomlar pıhtının beynin neresinde olduğuna bağlı olarak değişir. Genelde hayvan reflekslerini kaybeder.
Örneğin, köpeğiniz ortada bir sebep yokken tuhaf davranışlar gösterebilir ve kafasını bir yerlere vurabilir. Gözleri bir garip bakar ve vestibüler-oküler göz hareketleri, titreme ve nöbet gözlemlenebilir.
Kan pıhtısının tedavisi
Köpeğinizde tromboz olduğundan şüpheleniyorsanız onu mümkün olduğunca sabit tutmaya çalışın ve derhal veterinerinize ulaşın. Muhtemelen veteriner size hayvanınızı en yakın kliniğe güvenli bir şekilde nasıl götüreceğinizi söyleyecektir; gittiğinizde de hemen antikoagülanlar ve sıvı terapisinden oluşan bir kombinasyon uygulanacaktır.
Trombozun tedavisi de risklidir. Buna ek olarak, kan pıhtılaşması birçok hastalıkla da ilişkilendirilebilir. Bu gibi hastalıklar söz konusuysa, hastalık tamamen iyileşmeden kanın pıhtılaşma sorunu tekrarlanmaya devam eder.
Kısacası kan pıhtılaşması ölüm riski taşır. Ne yazık ki bunun oluşumuna karşı bizi uyaracak spesifik bir semptom listesi çıkaramayız. Zamanında tespiti, ancak bu duruma zemin hazırlayan faktörlerin ve genel semptomların ne olduğunu bilmekle mümkün olabilir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- Johnson, L. R., Lappin, M. R., & Baker, D. C. (1999). Pulmonary thromboembolism in 29 dogs: 1985–1995. Journal of veterinary internal medicine, 13(4), 338-345.
- Williams, T. P., Shaw, S., Porter, A., & Berkwitt, L. (2017). Aortic thrombosis in dogs. Journal of veterinary emergency and critical care, 27(1), 9-22.
- Jeffery, U., Staber, J., & LeVine, D. (2016). Using the laboratory to predict thrombosis in dogs: An achievable goal?. The Veterinary Journal, 215, 10-20.
- Rodríguez, A. S., García-Sancho, M., Bertos, A. R., Rodríguez-Franco, A., & Fernández, A. V. (2010). Pulmonary thromboembolism in a dog with inflammatory bowel disease. Revista complutense de ciencias veterinarias, 4(2), 78-86.