Hoe kom je van bladluizen af die op je planten zitten?

Leren hoe je van bladluizen op planten af kunt komen kan een moeilijke opgave zijn. Hier staat hoe je het doet zonder de rest van het ecosysteem in gevaar te brengen.

Geschreven en geverifieerd door de bioloog Samuel Sanchez.

Laatste update: 22 december, 2022

Van bladluizen afkomen die op je planten zitten is een Herculestaak voor de boeren van de wereld. De hoge voortplantingssnelheid en de snelle verspreiding van deze insecten betekenen dat insecticiden weinig nut heeft, want een enkel onbehandeld hoekje of gaatje kan de populatie weer snel doen exploderen.

Van bladluizen afkomen vergt evenveel vindingrijkheid als deskundigheid. Bladluizen zijn biologisch erg interessant, maar we moeten erkennen dat ze een ernstig probleem zijn voor de landbouw. Als je wilt weten hoe je van bladluizen af kunt komen zonder het ecosysteem te beschadigen, ben je hier op de juiste plaats. Lees snel verder.

Wat zijn bladluizen?

De term “bladluis” verwijst niet naar een enkele soort, maar naar een taxon van sap-zuigende insecten die behoren tot de superfamilie Aphidoidea. Binnen deze groep zijn ongeveer 5.000 soorten geïdentificeerd, waarvan er 400 beschouwd worden als plagen van door de mens geproduceerde gewassen.

Bladluizen komen overal ter wereld voor, hoewel ze veel algemener zijn in warme en gematigde streken. Ze zijn schaars verspreid in de tropen, maar een indrukwekkende verscheidenheid vind je in gebieden met een mediterraan of mild klimaat. Ze bereiken hun piekactiviteit in het voorjaar.

De meeste bladluizen hebben een zacht lichaam met een bruinachtige, rode, groene, of half doorzichtige kleur. Op hun kop dragen ze hun zintuigen (antennes en samengestelde ogen) en hun gespecialiseerde zuigapparaat, dat de stilet genoemd wordt.

Deze ongewervelden vormen om verschillende redenen een ernstig probleem in de landbouw. Daarvan noemen we de volgende:

• Hun voortplanting verloopt uiterst snel. Bladluizen wisselen seksuele en aseksuele voortplantingscycli af, waardoor de populatie zich in zeer korte tijd kan uitbreiden.
• Bladluizen voeden zich passief met plantensap. Als de parasitaire belasting van de plant erg hoog is, kan hij niet al zijn weefsels voeden en zal hij uiteindelijk verrotten.
• Ze bevorderen de verspreiding van virussen. Bladluizen zijn virale vectoren en door van plant naar plant te springen kunnen ze heel snel een heel gewas besmetten met een ziekteverwekker.
• Ze bevorderen de groei van schimmels op beschadigde plekken.
• Ze bereiken de gewassen zonder enige moeite. Gevleugelde bladluizen worden passief door de wind meegevoerd en stijgen moeiteloos tot 600 meter boven de grond.

Kort gezegd verzwakken bladluizen de plant door het sap ervan op te zuigen, wat de aantasting van secundaire ziekteverwekkers in het gewas bevordert. Hun effecten kunnen rampzalig zijn als de populaties niet in een vroeg stadium onder controle gehouden worden.

Hoe bladluizen van planten te verwijderen

Nu we iets meer over deze insecten weten, zijn we klaar om je te laten zien hoe je bladluizen van planten kunt verwijderen. We tonen je de meest effectieve maatregelen die er zijn, dus lees verder.

1. Larven van syrphiden

Biologische bestrijders zijn meestal het meest effectief als het gaat om de behandeling van een plaag. Wat is er beter dan een levende soort om een andere levende soort te doden? De syrphiden zijn een familie van nectar-libbende Diptera die in hun larvenstadium bladluizen uitroeien.

Naar schatting kan één syrphidenlarve zich met wel 1.000 bladluizen voeden voor ze in een volwassen exemplaar metamorfoseert. De doeltreffendheid van deze methode spreekt dus voor zich.

Natuurlijk moet je nagaan welke soort je gaat aanschaffen om de bladluizen te bestrijden, en of deze behandeling in je land legaal is, want je kunt onbewust een mogelijk invasieve in je gewassen brengen.

2. Lieveheersbeestjeslarven

Het uitgangspunt is hetzelfde als in het vorige geval: gebruik een biologisch middel dat het milieu respecteert om een plaag op natuurlijke wijze te doden.

De larven van bepaalde lieveheersbeestjes (familie Coccinellidae) voeden zich met 80% van de bladluizen, hoewel ze, als die schaars zijn, hun toevlucht kunnen nemen tot het opnemen van stuifmeel of andere ongewervelde dieren. Het zijn uitstekende bio-controllers van dit soort ongedierte.

3. Water onder druk

Hoewel het misschien cru klinkt, kan het in een vroeg stadium van de plaag heel nuttig zijn om planten om de 3-4 dagen met een tuinslang met water onder druk te besproeien.

Bladluizen zitten niet stevig vast aan het plantoppervlak, en dus zullen ze met de waterstraal de lucht in schieten en bij de botsing met de grond sterven. Dit is geen onfeilbaar middel, maar het is doeltreffend als de bladluizen gering in aantal zijn.

4. Azijn en water

We beginnen nu met de meer “zelfgemaakte” methoden om bladluizen van planten te verdelgen. Hoewel we hun doeltreffendheid niet wantrouwen, is het nodig duidelijk te maken dat niet alle rapporten even vleiend zijn met sommige van deze procedures. Zonder twijfel zal de meest effectieve methode in alle gevallen de toepassing van biologische bestrijders zijn.

Als je azijn wilt proberen, verdun je gewoon 10 milliliter azijn in 90 milliliter water (1/10 verdunning) en spuit je het mengsel eenmaal per dag op de meest aangetaste plekken van de plant. Dit zal de pH van de omgeving van de bladluis verzuren, waardoor ze zich minder op haar gemak voelt, en ze zal ofwel sterven ofwel de plant verlaten.

5. Kaliumzeep

Zoals de naam al aangeeft, is kaliumzeep een product met kalium als essentieel bestanddeel. Het is in de landbouw bekend geworden om zijn pesticidale eigenschappen. Volgens deskundigen is het biologisch afbreekbaar. Het moet echter heel zorgvuldig bereid worden om te voorkomen dat een teveel aan chemicaliën in de bodem terechtkomt.

Als je kaliumzeep gekocht hebt om bladluizen van planten te verdrijven, volg dan de onderstaande stappen:

• Bereid de zeepoplossing in water en verdun het tot 1%. Dit betekent dat je slechts 1 milliliter van het middel hoeft toe te voegen aan elke 99 milliliter water.
• Meng het middel goed in een spuitfles en schud het telkens als je het gaat gebruiken.
• Bedek de hele plant met het verdunde middel, vooral de bladeren en stengels die een grotere lading bladluizen bevatten.
• Probeer het middel toe te passen als de zon niet schijnt, anders kun je de planten uiteindelijk verbranden.
• Breng het mengsel 15 dagen achter elkaar aan in perioden van 3-4 maanden.

Veel bladluizen worden door dit mengsel aangetast, maar andere (zoals Myzus persicae) zijn wat resistenter. Bedenk ook dat kaliumzeep ook lieveheersbeestjes en hun larven doodt, dus je kunt het niet samen met andere bestrijdingsmethoden gebruiken.

Dus, tot besluit, hebben we 5 methoden voorgesteld om van bladluizen op planten af te komen, maar het zijn beslist niet de enige. Vraag, voor je er een toepast, professioneel advies en ga na of het in je omgeving legaal of illegaal is. Je wilt immers geen nieuwe invasieve plaag creëren of de natuurlijke soorten in het ecosysteem doden.