Alles over het gedrag van duiven
Onder duiven (Columbidae) valt een reeks vogels, zoals de kroonduiven en tortelduiven, en vormen in totaal 308 soorten. Ze maken al sinds de oudheid deel uit van het menselijke leven. Van religieuze symbolen tot wetenschappelijke studies van het gedrag van duiven, deze gevleugelde dieren hebben ons sinds het begin van de cultuur vergezeld.
Ondanks dat je ze elke dag in stedelijke en landelijke omgevingen ziet, zou je hun grote intelligentie en leervermogen niet beseffen, tenzij je ze zorgvuldig observeert. Daarom hebben we dit artikel over het gedrag van duiven voor je geschreven, zodat je ze wat beter kunt leren kennen.
Sociaal gedrag van duiven
Duiven leven, zoals je misschien hebt gezien, in groepen die uit meerdere exemplaren bestaan. Binnen elke groep bepalen de duiven door middel van elkaar pikken een goed gestructureerde hiërarchie. We kunnen echter ook horizontale relaties tussen leden waarnemen. In feite is waargenomen dat de twee vormen van organisatie – hiërarchische en egalitaire – kunnen worden afgewisseld.
Daarnaast ziet men agonistisch gedrag bij duiven, vooral tijdens het voeren. Als een dominante vogel ziet dat een ander zijn voedsel probeert te pakken, zal hij zichzelf verdedigen. Hij kan dit doen door zijn nekveren op te zetten – als waarschuwing. Daarnaast kan hij verwikkeld raken in een gewelddadig gevecht, waarbij ze elkaars snavel vastgrijpen en elkaar met hun vleugels raken.
Territorialiteit is ook een veelvoorkomend gedrag, vooral onder mannetjes. Het territorium is afgebakend wat betreft de takken waarop elke duif ‘s nachts zal rusten.
Het gedrag van duiven bij de voortplanting
Het voortplantingsgedrag van duiven is voornamelijk monogaam. Soms treffen onderzoekers namelijk dezelfde leden van een koppel in verschillende reproductieperiodes aan. Bij de vorming van een binding kan men verschillende fasen waarnemen:
- Verovering. Het mannetje voert een paringsdans uit die bestaat uit het opblazen van zijn veren, het slepen van zijn staart en in cirkels rond het vrouwtje bewegen. Hij zendt een specifieke vocalisatie uit voor dit ritueel, vergelijkbaar met een slaapliedje.
- Acceptatie. Als het vrouwtje hem als partner accepteert, zal ze het mannetje naderen en haar staart opheffen terwijl ze haar hoofd laat zakken. Dit proces van acceptatie en copulatie kan gedurende een week vele malen plaatsvinden.
- Nestelen en broeden. Ouderlijke zorg is eerlijk verdeeld, aangezien zowel mannetjes als vrouwtjes broeden en voor de kuikens zorgen wanneer ze uitkomen.
De vlucht van de duiven
Hiërarchie – en egalitaire organisatie – worden ook weerspiegeld in de manier waarop deze vogels vliegen. Dankzij hun ongelooflijke oriëntatievermogen kunnen ze met elkaar communiceren. Ook kunnen ze de optimale routes bepalen (Engelse link) om bijvoorbeeld hulpbronnen te vinden en roofdieren te ontwijken.
Bij het opmerken van enige verstoring tijdens de vlucht, zullen de eerste duiven die het detecteren de anderen waarschuwen. Wanneer deze waarschuwing de leiders van de groep bereikt, zullen ze een nieuwe koers kiezen en zullen de anderen volgen. Op deze manier kunnen ze strategieën improviseren die hen helpen te overleven in vijandige omgevingen.
Duiventraining en intelligentie
Hoewel hun enorme leervermogen al in de oudheid werd erkend (je hoeft alleen maar naar postduiven te kijken), zijn deze vogels ook een terugkerend voorbeeld geweest in studies naar gedrag en leren. Vanwege hun goede gezichtsvermogen en het vermogen om kleuren te zien, zijn de meeste experimenten gebaseerd op kleurgecodeerde objectassociaties.
Bij dit soort experimenten werd ontdekt dat duiven niet alleen in staat zijn om een veelvoud aan items te onderscheiden. Ze zijn zelfs in staat om dit aan andere exemplaren te leren. Dat werd onderzocht met heel complexe prikkels: kunstwerken van onder meer Van Gogh en Chagall.
Bovendien zijn duiven in staat zichzelf in de spiegel te herkennen: ze zijn zelfbewust.
Het oplossen van problemen kunnen deze vogels ook. Bij experimenten (Engelse link) waarbij werd voorkomen dat ze voerplaatsen binnendringen, leerden duiven obstakels te verwijderen om ze toch te bereiken. Door de vorm en kleur van de obstakels te veranderen, pasten ze bovendien hun gedrag aan om de nieuwe aspecten van de test op te lossen.
Vogels die respect verdienen
Duiven lijden vaak onder het wijdverbreide stigma dat ze vuile en ziektedragende vogels zijn. Hoewel het waar is dat het gebruikelijk is om ze geparasiteerd of ziek te zien in stedelijke omgevingen, is dit eerder te wijten aan een ongezonde omgeving dan aan hun eigen aard.
Maar als we onze vooroordelen opzij zetten, blijft hun nieuwsgierige blik en de ongewone kleurenspeling van hun veren over. Deze vogels verdienen respect omdat ze veel intelligenter zijn dan dat men vaak denkt.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Watanabe, S. (2001). Van Gogh, Chagall and pigeons: picture discrimination in pigeons and humans. Animal Cognition, 4(3-4), 147-151.
- Cook, R. G., & Fowler, C. (2014). “Insight” in pigeons: absence of means–end processing in displacement tests. Animal cognition, 17(2), 207-220.
- Columba livia (common pigeon). (s. f.). Animal Diversity Web. Recuperado 26 de julio de 2021, de https://animaldiversity.org/accounts/Columba_livia/
- Pettit, B., Flack, A., Freeman, R., Guilford, T., & Biro, D. (2013). Not just passengers: pigeons, Columba livia, can learn homing routes while flying with a more experienced conspecific. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 280(1750), 20122160.
- Williams, C. D., & Biewener, A. A. (2015). Pigeons trade efficiency for stability in response to level of challenge during confined flight. Proceedings of the National Academy of Sciences, 112(11), 3392-3396.