De roze sprinkhaan: een fascinerende vondst

De roze sprinkhaan is een zeer zeldzaam exemplaar in de natuur, want zijn heldere kleur is het gevolg van een genetische mutatie die erythrisme heet.

Geschreven en geverifieerd door biochemie Luz Eduviges Thomas-Romero.

Laatste update: 21 december, 2022

De roze sprinkhaan is een zeldzaam insect dat nog maar heel zelden is waargenomen. Daniel Tate, pas 11 jaar oud, had de eer deze merkwaardige sprinkhaan tegen te komen in Devon, Engeland. Daniel was met zijn familie aanwezig bij een wildlife evenement in Seaton toen hij het insect spotte.

Sommige levende wezens trekken de aandacht door hun atypische kleur, zoals deze sprinkhaan zeker op een duidelijke manier opvalt voor elk roofdier. Is deze roze kleur een evolutionaire strategie? Wat is de reden voor zo’n opvallende tint? Ontdek het in de volgende regels.

De roze sprinkhaan: een ongelooflijke vondst

Volgens Daniëls eigen woorden zag de jongen een roze flits en dacht eerst dat het een bloem was. Later zag hij het bewegen, dus probeerde hij het te vangen. Toen het sprong, besefte Daniel dat het een sprinkhaan was.

Natuurlijk was de jongen dolblij toen plaatselijke entomologische deskundigen hem na inspectie vertelden dat niemand anders ooit zo’n sprinkhaan op die plek gevonden had.

Daniel ving de sprinkhaan en bracht hem naar plaatselijke biodiversiteitsdeskundigen, die verifieerden dat het een volwassen vrouwelijke sprinkhaan was. Dit insect dankt zijn kleur aan een ongewone genetische mutatie. Natuurlijk werd het dier – na onderzoek – teruggebracht naar het natuurreservaat.

De roze Devon sprinkhaan is eigenlijk een langhoornsprinkhaan, die behoort tot een vrij grote familie die Tettigoniidae (sabelsprinkhanen) heet. Hoewel de meeste exemplaren groen zijn, is de merkwaardige kleur van dit roze insect het product van een mutatie van de normale kenmerken van de soort.

Meer dan alleen een atypische kleuring

Volwassen mannelijke sprinkhanen zijn bijna altijd groen. De vrouwtjes kunnen echter in een regenboog van tinten verschijnen, meestal in kleuren die naar bruin of zelfs paars neigen. Meestal veranderen de vrouwtjes van kleur naarmate de tijd verstrijkt.

Fraser Rush, ambtenaar natuurreservaten van East Devon District Council, in Engeland, was aanwezig om de resultaten bekend te maken. Rush zei dat hij in al zijn jaren dat hij in het district woont nog nooit zo’n exemplaar had gezien.

Voor hem is er, ook al is het vaak mogelijk om een paars vrouwtje te spotten, een grote stap tussen paars en roze. Hoewel de roze tint bij sprinkhanen niet helemaal onbekend is, is het de intensiteit van het roze die de deskundigen zo verbaasde.

Gewoonlijk gaan, als sprinkhanen volwassen worden, de heldere kleuren van de jeugd over in doffe tinten in het bruin en groen bereik. Maar een sprinkhaan die als volwassene felroze blijft, geeft het “roze gen” waarschijnlijk door aan zijn nakomelingen.

Een andere reden waarom felroze sprinkhanen gewoonlijk de volwassenheid niet bereiken, is hoe kwetsbaar ze zijn. In de natuur is het bezitten van een zeer opvallende kleur die sterk contrasteert met de omgeving een zekere manier om door roofdieren opgemerkt te worden. Een roze sprinkhaan in groen gebladerte wordt een gemakkelijke prooi.

Wat is dan de verklaring voor hun kleur?

De reden achter de kleur van roze sprinkhanen is erythrisme, een ongewone en slecht begrepen genetische mutatie. Sprinkhaan erythrisme lijkt veroorzaakt te worden door een dominant gen, wat betekent dat ouders hun kleur gemakkelijk op nakomelingen kunnen overdragen. Het hoge sterftecijfer onder de exemplaren maakt het echter onwaarschijnlijk dat ze lang genoeg overleven om zich voort te planten.

Over roze sprinkhanen is weinig bekend, behalve dat deze mutatie tot gevolg heeft dat een of zelfs een combinatie van de twee voorkomt:

• Een vermindering of zelfs afwezigheid van normaal pigment, vooral van zwart pigment.
• Een overmatige productie van andere pigmenten, in dit geval rood.

Verminderd zwart pigment – gecombineerd met rode superpigmentatie – resulteert in exemplaren met deze prachtige roze kleur. Erythrisme bij sprinkhanen werd voor het eerst beschreven in 1887 bij een soort langoor-sprinkhanen.

Sinds die tijd hebben verzamelaars en ontdekkingsreizigers gemeld dat ze slechts sporadisch roze sprinkhanen gezien hebben. Deze mutatie bij insecten is uiterst zeldzaam en het zien van een roze sprinkhaan is ongetwijfeld een eens in je leven verschijnsel.