Auto-immuunziekten bij honden: wat moet je weten?

Als je geconfronteerd wordt met een van de vele auto-immuunziekten bij honden, kan het eng zijn om niet te weten wat er aan de hand is, vooral omdat ze vaak moeilijk te diagnosticeren en te behandelen zijn.

Geschreven en geverifieerd door biochemie Luz Eduviges Thomas-Romero.

Laatste update: 24 januari, 2023

Auto-immuunziekten kunnen zowel mensen als huisdieren treffen. Ook al hebben we allemaal een vaag idee van het immuunsysteem, het komt vaak voor dat we niet helemaal begrijpen hoe het werkt. We kunnen misschien niet de plaats van zijn organen beschrijven of zijn functie visualiseren.

Dit komt omdat de cellen van het immuunsysteem zich verspreiden door de lymfeklieren van het hele lichaam. Ze zitten ook in de milt, thymus, longen, darmen en elk ander orgaan in het lichaam. Deze cellen patrouilleren door het lichaam en circuleren in de bloedbaan.

Immuniteitsstoringen

Bij auto-immuunziekten valt het immuunsysteem ten onrechte de lichaamseigen weefsels aan. De immuuncellen zijn niet in staat de normale gezonde cellen in het lichaam te onderscheiden van vreemde cellen, en proberen ze daarom te vernietigen.

De oorzaak van deze “fout” wordt niet goed begrepen. De ziekte kan slechts één systeem of meerdere lichaamssystemen aantasten, zoals de huid, het bindweefsel, de zenuwen en de spieren. Ook het endocriene systeem (het systeem dat hormonen en andere chemicaliën regelt), de gewrichten, de rode bloedcellen en het spijsverteringsstelsel kunnen evenzeer worden aangetast.

Welke factoren worden in verband gebracht met auto-immuunziekten bij honden?

Momenteel kan de wetenschap niet volledig verklaren wat deze ziekten veroorzaakt. Maar in veel gevallen is de genetica van een hond de belangrijkste verdachte. In die zin komt dit soort ziekten vaker voor bij sommige rassen.

Bijvoorbeeld, lymfocytaire schildklierontsteking komt vaker voor bij Duitse doggen, golden retrievers, cocker spaniëls, old English sheepdogs en beagles, om er maar een paar te noemen.

Het is vermeldenswaard dat sommige van deze rassen gevoelig zijn voor meer dan één auto-immuunziekte, zoals de old English sheepdog, die ook gevoelig is voor auto-immuun hemolytische anemie.

Verder wijzen rapporten op andere triggers zoals blootstelling aan bepaalde medicijnen (antibiotica), chronische of door teken overgebrachte infecties, en kanker. Andere chronische infecties zoals hartklepaandoeningen en ruggenmerginfecties kunnen ook als triggers fungeren.

Gezien het verband tussen antibiotica en auto-immuunziekten wijzen veel onderzoeken op een verstoord darmmicrobieel evenwicht als waarschijnlijke oorzaak. Ten slotte zijn ook vaccins in verband gebracht met deze ziekten, ook al is een definitief verband niet vastgesteld.

Soorten auto-immuunziekten bij honden

Er is momenteel een breed spectrum aan aandoeningen van het immuunsysteem bij honden. In de veterinaire praktijk zijn de volgende echter de meest voorkomende:

• Artritis. Dit tast gewrichten aan, en veroorzaakt vaak pijn en mobiliteitsvermindering.
• Immuungemedieerde trombocytopenie. Veroorzaakt door de vernietiging van bloedplaatjes.
• Keratoconjunctivitis sicca. “Droge ogen”-aandoening.
• Ontstekingsziekte van de hersenen. Treft vooral honden van speelgoedrassen.
• Pemphigus foliaceus. De meest voorkomende van verschillende ziekten die geassocieerd worden met immuunstoornissen van de huid.
• Inflammatoire darmziekte. Veroorzaakt chronische ontsteking van het darmslijmvlies.

In alle gevallen is vroege herkenning uiterst belangrijk. Als ze onbehandeld blijven, zijn de complicaties van auto-immuunziekten ernstig, en de betrokkenheid van meerdere systemen komt vaak voor.

Welke symptomen kunnen waarschuwen voor een aandoening van het immuunsysteem?

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat de hond voortdurend controles moet ondergaan. Let op kleine bloedende plekken op de huid en het tandvlees, petechiën genoemd. Het is ook nodig om zweren op poten, huid, ogen en mond op te sporen. Je moet letten op het verschijnen van gebieden van alopecia en korsten op elk deel van het lichaam.

Het is vermeldenswaard dat een geweldige bondgenoot voor de vroege opsporing van laesies hondenverzorgers zijn. Zij ontdekken vaak gekneusde huid, bloedend tandvlees of bloederige diarree tijdens het scheren. Deze professionals hebben veel gevallen ontdekt.

Het is belangrijk om dagelijks te letten op de mogelijke aanwezigheid van bloed in urine en ontlasting, of een bloederige neus. Let ook op als ze rode, pijnlijke ogen hebben, en dikke slijmachtige oogafscheiding.

Natuurlijk zijn veranderingen in gewoonten zoals verlies van eetlust, lusteloosheid, vermoeidheid en koorts andere belangrijke waarschuwingssignalen. Belangrijke symptomen als toevallen, blindheid, verlies van evenwicht of coördinatie en tremoren kunnen ook voorkomen.

Hoe worden auto-immuunziekten gediagnosticeerd en behandeld?

Eerst is een gedetailleerde klinische anamnese nodig, analyse van bloed en urine, het nemen van weefselbiopten, en het uitvoeren van röntgenfoto’s, echo’s en MRI’s. Dit alles heeft tot doel een voorkeursdiagnose vast te stellen.

Ook zal de dierenarts waarschijnlijk medicijnen voorschrijven om de hond te helpen een infectie, virus of allergie te bestrijden die de symptomen kan veroorzaken. In het algemeen zijn steroïden zoals prednison de eerste lijn van behandeling.

Het geval van vaccinatie

We kunnen de controverse rond vaccinatieboosters bij het optreden van auto-immuunziekten bij honden niet uit het oog verliezen. Natuurlijk kunnen vaccins, doordat ze het immuunsysteem stimuleren, een negatief effect hebben op een hond met auto-immuunziekten.

Daarom raden deskundigen aan om vaccinaties tot een minimum te beperken of helemaal te stoppen. Het is gebruikelijk om het onderzoek naar antilichaamtiters uit te voeren. Deze test controleert of de niveaus van antilichamen voldoende zijn om zonder booster te beschermen tegen hondenziekten.

Gevallen die niet verbeteren

Het is belangrijk om te weten dat terwijl sommige auto-immuunziekten verdwijnen zonder ooit terug te keren, andere een leven lang kunnen duren. Voor deze ernstige ziekten die niet reageren op behandeling kan dus een methode gebruikt worden die therapeutische plasma-uitwisseling (TPE) heet.

Deze behandeling haalt het bloed van de patiënt eruit en filtert het om de antilichamen die schade veroorzaken te elimineren.

Daarnaast zijn er, gezien de rol van het darmmicrobioom, darmrestauratiesupplementen voor honden, die de nuttige bacteriën leveren die ontbreken in het microbioom van de hond (Engelse link). Deze capsules bevatten zorgvuldig geselecteerd fecaal materiaal -ja, ontlasting- van gezonde donorhonden. Deze procedure is fecale microbiota transplantatie.

Als bij een huisdier eenmaal een auto-immuunziekte is vastgesteld, is het noodzakelijk om te letten op terugvallen. Het is belangrijk om regelmatig en grondig gezondheidsonderzoek te doen, en ook om de dierenarts onmiddellijk te informeren over veranderingen in het activiteitenniveau of de lichamelijke conditie van je huisdier.

Voor eigenaren zou de belangrijkste aanbeveling zijn om te weten wat normaal is voor hun hond. Neem 10 minuten per dag om ze daadwerkelijk te onderzoeken, inclusief hun tandvlees. Als je iets verkeerds vindt, handel dan snel.