Wilki iberyjskie to gatunek zagrożony wyginięciem
Wilki iberyjskie, które żyją głównie w Hiszpanii i Portugalii, są obecnie poważnie zagrożone niebezpieczeństwem wyginięcia. Dyrektywa dotycząca naturalnych siedlisk wydana przez Unię Europejską ma na celu zapewnienie ochrony temu gatunkowi. Jednak w Hiszpanii inicjatywy ochronne nie są ani tak precyzyjnie znormalizowane, ani też jednolite.
Niestety, tego typu inicjatywy mają kluczowe znaczenie dla zrównoważenia ekosystemów i różnorodności biologicznej. Zatem w naszym dzisiejszym artykule przyjrzymy się problemom, jakim muszą stawić czoła wilki iberyjskie i możliwym rozwiązaniom, które będą w stanie uchronić ten cenny gatunek przed wyginięciem.
Wilki iberyjskie: naturalne siedliska i związki z ludźmi
Wilki iberyjskie (w systematyce oznaczane jako Canis lupus signatus) od dawna są bardzo popularnymi i dobrze znanymi drapieżnikami na Półwyspie Iberyjskim, zwłaszcza na jego północnym zachodzie. Żywią się one przede wszystkim dużymi zwierzętami roślinożernymi i są jednym z kluczowych ogniw w całym lokalnym ekosystemie. Powszechnie uważa się, że wilki iberyjskie są bezpośrednimi przodkami psów domowych.
Zwierzęta te żyją na obszarach o mniejszej gęstości populacji ludzi. Mają też tendencję do życia w miejscach cechującą się dużą ilością i łatwej do schwytania potencjalnej zdobyczy. Do tej grupy zwierząt zaliczają się między innymi jelenie, sarny i dziki.
Wilki iberyjskie mogą zmieniać bez problemu swoją zdobycz w zależności od miejsca zamieszkania. Na przykład kurczaki, bydło i króliki uzupełniają ich dietę w regionach, w których inne zwierzęta należą do rzadkości.
Powoduje to okazjonalnie spore problemy na obszarach typowo wiejskich, w których ludzie utrzymują się przede wszystkim z hodowli zwierząt gospodarskich w celu uzyskania stabilności gospodarczej. Najważniejszym czynnikiem jest jednak konieczność zrozumienia tego, że ludzie powinni nauczyć się lepiej współegzystować z wilkami. Obejmuje to mechanizmy ochrony i zapobiegania potencjalnym konfliktom.
Wilki iberyjskie są obecnie zagrożone wyginięciem
Najnowszy spis populacji tych wilków szacuje, że Hiszpania jest naturalnym siedliskiem dla ponad 30% wilków zamieszkujących teren całej Europy. W związku z tym Unia Europejska uznała ten gatunek za niezwykle ważny i zasługujący na ochronę na obszarze całej UE. Jak dotąd nie ma jednak jednolitych przepisów obowiązujących na terytoriach Hiszpanii i Portugalii, które objęłyby wilki iberyjskie pełną ochroną gatunkową.
Niestety, obecnie sytuacja wygląda wręcz przeciwnie. Intensywne kłusownictwo i umyślne trucie zwierząt pogarszają sytuację wilka iberyjskiego i zbliżają je do istotnego poziomu zagrożenia wymarciem.
Garść danych do przeanalizowania
Według szacunków z ostatniego spisu wilków iberyjskich (przeprowadzonego w latach 2012 – 2014), liczebność stad wzrosła z 250 do 297 względem poprzedniego badania przeprowadzonego w 2005 r. Jednak grupy środowiskowe i eksperci w tej dziedzinie twierdzą, że dane nie są dokładne. Uważają oni, że badacze nie uwzględnili ważnych aspektów, takich jak liczba osobników w każdym ze stad.
Ponadto nie wszystkie oficjalne spisy regionalne stosowały te same kryteria lub metodologię w tej dziedzinie. Dlatego też trudno jest obecnie określić prawdziwą liczebność populacji wilków iberyjskich na terenie Hiszpanii.
Naukowcy szacują jednak, że każdego roku ginie około 800 tych zwierząt. Ich tak wysoka śmiertelność jest przede wszystkim związana z kłusownictwem. Faktem jest, że wilki są gatunkiem, który całkowicie zaniknął w południowej połowie Półwyspu Iberyjskiego.
W 2015 r. stowarzyszenia zajmujące się ochroną środowiska uznały wilki iberyjskie za gatunek zagrożony w Andaluzji, na obszarze której regularnie przebywa zaledwie od 4 do 56 pojedynczych osobników.
Obecnie największa populacja wilków iberyjskich znajduje się w gminie Muelas de los Caballeros w Zamorze. Kolejne 50% wszystkich znanych osobników mieszka w północnej części Kastylii i León, a mniej niż 35% widuje się na terenie Galicji. Ponadto w Sierra Morena (Jaén i Cuenca) widywane są jeszcze pojedyncze, niezbyt liczne stada tych wspaniałych wilków.
Inicjatywy mające na celu uratowanie tego zagrożonego gatunku
Hiszpańskie Ministerstwo Rolnictwa wystosowało do odpowiednich instytucji Unii Europejskiej wniosek o rozważenie wilków iberyjskich jako gatunku łowieckiego na całym swoim terytorium.
Z zarówno sfery publicznej, jaki i prywatnej płyną zgłoszone przez grupy obywatelskie wnioski domagające się interwencji państwa w celu ochrony tego zagrożonego wyginięciem gatunku na terenie całej Hiszpanii.
Proszą one również, aby różne zaangażowane sektory lub osoby, które odczuły negatywny wpływ wilków iberyjskich w taki czy inny sposób, wypowiadały się na temat problemów, z którymi mają do czynienia.
Poniżej prezentujemy dwie konkretne inicjatywy realizowane już w Hiszpanii w związku z tą jakże istotną kwestią:
- Przedstawienie konkretnych propozycji grupom politycznym mające na celu wdrożenie rozwiązań chroniących wilki iberyjskie. ASCEL (Stowarzyszenie na rzecz Ochrony i Badań Wilków Iberyjskich, oryg. Asociación para la Conservación y Estudio del Lobo Ibérico), Ekolodzy w Akcji (oryg. Ecologists in Action), Wolf Marley i WWF opracowały już odpowiednie mechanizmy.
- Pozalegislacyjny wniosek zatwierdzony jednak już przez Komisję ds. Rolnictwa, Żywności i Środowiska rządu hiszpańskiego. Rozporządzenie to przyczyni się do zapewnienia ochrony wilkom iberyjskim i uzna je za gatunek chroniony na całym obszarze Hiszpanii.