Czym jest dymorfizm płciowy u zwierząt
Lew i lwica nie wyglądają tak samo; samiec jelenia ma poroże, którego samica nie ma; samiec pawia ma większe i bardziej kolorowe pióra niż samica tego samego gatunku. Wszystkie te „różnice” uważane są za dymorfizm płciowy. Więcej o nich opowiemy w następnym artykule.
Co to jest dymorfizm płciowy
W pierwszym kroku zdefiniujemy dymorfizm płciowy: jest to zespół różnic w fizjonomii zewnętrznej między samcem i samicą tego samego gatunku. U większości zwierząt, w tym u ludzi, różnice te występują w wielkości, kształcie, kolorach, futrze. . . I służą do identyfikacji płci.
Prawie wszystkie gatunki zwierząt wykazują dymorfizm płciowy. Jednak niektóre z tych zmian są bardziej subtelne niż inne. Warto też zwrócić uwagę, że w przypadku ptaków drapieżnych, gadów, płazów, pająków i owadów samice są większe od samców.
U ssaków i u niektórych ptaków ta różnica jest odwrotna: samiec jest większy i ma pewne cechy przeważające w stosunku do samicy, takie jak grzywa lwa czy grzebień koguta.
Ludzie należą również do grupy gatunków z dymorfizmem płciowym: mężczyźni i kobiety nie mają takiej samej szerokości bioder, ani takiej samej wielkości piersi. Ponadto, podobnie jak w przypadku innych ssaków, widoczne narządy rozrodcze różnią się w zależności od płci.
Do czego służy dymorfizm płciowy?
Dymorfizm płciowy wydaje się oferować różne narzędzia dla gatunku. Do najczęstszych zastosowań należą:
- Identyfikacja osobników: pewne cechy występują tylko u niektórych gatunków, więc mogą się nawzajem rozpoznać i uniknąć “pomyłki” przy wyborze partnera.
- Dobór płciowy: jest to konkurencja między kilkoma osobnikami mająca na celu wykazanie, że mają najbardziej odpowiednie cechy do reprodukcji. Zarówno samce, jak i samce mogą walczyć ze sobą, aby wybrać sobie partnerów.
- Cechy adaptacyjne: niektóre cechy dymorficzne są związane z adaptacją formalną, która daje im pewne korzyści w naturze. Na przykład: u niektórych gatunków jaszczurek, samice są większe od samców, ponieważ pozwala im to wydać więcej potomstwa.
Należy zauważyć, że cechy te mogą być korzystne w niektórych sytuacjach, ale szkodliwe w innych. Przykładem tego są kolorowe pióra ptaków, które pomagają im w znalezieniu partnera, ale jednocześnie czynią je bardziej widocznymi dla drapieżników.
Przykłady dymorfizmu płciowego
Rozmiar lub pewne cechy, które samce i samice mają są określane przez ich nawyki. Na przykład, w przypadku samców jeleni, mają one te typowe poroża do walki ze swoimi partnerami podczas sezonu godowego: ten, który wygra, dostaje samice stada.
U ptaków dymorfizm związany jest z kolorami upierzenia, ponieważ w ten sposób samce przyciągają uwagę samic. Ponadto, sensowne jest również to, że “mamy” nie rzucają się w oczy, gdy wysiadują jaja w swoich gniazdach, ponieważ mogą zostać zauważone przez drapieżniki.
Kilka przykładów dymorfizmu płciowego u zwierząt:
1. Lew
Jest to jeden z największych drapieżników w Afryce, który ma bardzo wyraźny dymorfizm. Grzywa u samców jest cechą charakterystyczną i unikatową wśród kotowatych.
Dzięki temu wydaje się większy od samic, gdy musi chronić stado lub nie pozwala innym na “podkradanie” mu jedzenia. Włosy te rosną dzięki działaniu męskiego hormonu – testosteronu.
2. Paw indyjski
Ptak ten jest bardzo podziwiany ze względu na swoje piękno, a znany jest z wielobarwnego “wachlarza” piór, który występuje tylko u samców. Samce pawia są większych rozmiarów.
Jego upierzenie jest niebieskie na piersi i głowie, szare na dziobie i zielone z żółtym na ogonie, który otwiera się podczas zalotów z samicą.
3. Tarantula
W tym przypadku dymorfizm płciowy jest odwrotny niż w poprzednich przykładach: samice są większe od samców. Te z kolei są bardziej osiadłe i potrzebują większego ciała, aby móc “przechowywać” jaja podczas ich rozwoju.
Samce są bardziej zwinne, żyją mniej i są potrzebne tylko do kopulacji.
4. Bojownik wspaniały
Samce tej słodkowodnej ryby z Azji – szczególnie z dorzecza rzeki Mekong – mają długi ogon zwany “welonem” w różnych kolorach, którego samice nie posiadają. Kiedy samiec widzi potencjalną partnerkę, tańczy wokół niej, machając płetwami i ogonem, aby przyciągnąć jej uwagę.
Ale ta cecha jest nie tylko zarezerwowana do „podboju”, ale służy również jako obrona w przypadku spotkania innego samca, który również walczy o samicę. Jedną z osobliwości wspaniałego wojownika jest to, że może być dość agresywny – stąd nazwa – w stosunku do swoich towarzyszy.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Cordero Rivera, A., & Santolamazza Carbone, S. (2009). Darwin y la selección sexual después de la cópula. Revista Digital Universitaria, 10(6), 1-13.
- de Jesús Jaime, S. E. J. (1994). Manual sobre la cría y explotación del pavo real.(Tesis de grado, Universidad de Guadalajara).