Erkek Köpekleri Etkileyen Üreme Hastalıkları
Erkek köpekleri etkileyen çeşitli üreme hastalıkları vardır. Fakat, genelde bunları hafife alırız çünkü dişilerin üreme hastalıkları daha çok dikkat çeker. Bu, anlaşılabilir bir durumdur, çünkü dişilerin üreme sistemleri daha komplekstir. Yine de erkek köpekler üreme hastalıklarından muaf değildir. Bugün, en yaygın olan üç hastalığa bakacağız.
Üreme Hastalıkları 1: Parafimoz
Parafimoz, köpeğin penisinin prepüsün iç tarafına, kendi normal pozisyonuna dönememesini ifade eder. Bu problemin çeşitli sebepleri vardır fakat aşağıdakiler en dikkat çekenlerdir:
- Prepüsyal açıklık çok küçüktür veya prepüs çok kısadır. Bunun sebebi genellikle doğum esnasında oluşan hatalardır.
- Tüyler veya deri, prepüsün doğal pozisyonuna dönmesine engel olur.
- Penisin geri çekilmesini engelleyen, nadir görülen nörolojik bir durum vardır.
Bu durumu erkenden çözmemek, hayvanı tehlikeye atar. Prepüs, penisi o kadar bastırır ki venöz dönüşünü engeller. Bu da peniste ödeme ve enflamasyona neden olur, ülser ve kangrene eğilimli bir mukus zarının oluşmasına yol açar.
Bu Rahatsızlığın Teşhisi ve Tedavisi
Bakacağınız şey prepüsün dışındaki penisin görüntüsüdür. Parafimoz durumu var ise, kırmızı ve şişmiş görünecektir ve köpeğiniz kesinlikle rahatsız olacaktır. Örneğin, sürekli o bölgeyi yalayacak ve o bölgede ağrı olduğuna dair işaretler verecektir. Bazı durumlarda, köpek kendine zarar verebilir.
Enflamasyonu azaltmak için bir kayganlaştırıcının yanı sıra bölgeye buz uygulamak, geri çekilim için yeterli olacaktır. Çoğu durumda, hayvan bu tip bir müdahaleye direnecektir ve bu yüzden hafif bir yatıştırıcı gerekebilir. Fakat, bu kötü bir şey değildir. Aslında, yatıştırıcı, kan damarlarını daralttığından, şişkinliği azaltmaya yardımcı olabilir.
Eğer altta yatan neden, prepüsün doğuştan eksikliği ise, açıklığı genişletmek için köpeğin ameliyat olması gerekebilir. Fakat organ zaten kangren olmuş ise, tek seçenek ampütasyon olacaktır.
Üreme Hastalıkları 2: Testis Torsiyonu
Testis torsiyonu erkek köpekleri etkileyen bir diğer üreme hastalığıdır. Bu durumda testislerden birinin aksı (spermatik kord) etrafında dönmesi oldukça ciddidir. Skrotal bağın yırtılmasına yol açan çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Aşağıdaki sonuçlar görülebilir:
- Testisi besleyen kan damarlarının tıkanması şişliğe ve daha sonra kangrene sebep olabilir.
- Sperm kanalının kapanması
- Testisi sinir sistemine bağlayan sinirlerin hasar görmesi
Testis torsiyonunun oldukça sık görüldüğü, neoplastik intraabdominal testisleri içeren bir patoloji vardır. Aşırı büyüdükleri için bağ dokuda sürtünmeye neden olur ve en sonunda yırtılır.
Nasıl Teşhis Edilir? Cerrahi Müdahale Şart Mıdır?
Eğer hayvanın acı içinde olduğunu fark ediyorsanız ve testisinin şiştiğini görüyorsanız, testis torsiyonundan şüphelenebilirsiniz. Dahası, köpeğiniz yürüme kabiliyetini kaybedebilir ve hatta o bölgeye kendisi zarar verebilir.
Bu semptomlar, sadece testisler doğru yerde ise faydalıdır. Diğer bir deyişle, bu bir kriptorşidizm (inmemiş testis) vakası değildir. Intraabdominal testislerin bükülmesi durumunda, genellikle köpeğin durumunda genel olarak daha büyük bir kötüleşme olur. Dahası, el ile muayene ederek hayvanın kaudalinde (karın) sert bir kitle fark edebilirsiniz.
Herhangi bir durumda, testis torsiyonu cerrahi müdahale gerektirir. Fakat, dolaşım sistemi bir süredir sıkıntılı ise, hayvanı stabilize etmek gerekebilir.
Üreme Hastalıkları 3: Bakteriyel Prostat
Prostat, köpeklerin idrar torbasının arka tarafında bulunan, üretra ile çevrili bir eşey bezidir. Bazı durumlarda, Escherichia coli, Staphylococcus spp. veya Streptococcus spp. gibi bakteriler bu bezi istila edebilir.
Genellikle sebep; prostat hiperplazisi veya skuamöz metaplazi gibi altta yatan diğer patolojilerin varlığıdır. Bu hastalıkların prostatik üretra içindeki bakteri sayısını artırarak enfeksiyona yol açması muhtemeldir.
Teşhis
Semptom olarak, diğer enfeksiyonlarda olduğu gibi ateş, kusma veya karın ağrısı görülebilir. Fakat, üretral açıklıkta görülen iltihap gibi, lokalize semptomlar da olabilir. Bu rahatsızlığın teşhisinde şunlar kullanılabilir:
- Veterinerin ağrılı bezi ve düzensiz şekli belirleyebileceği bir rektal muayene
- Enfeksiyon değerlerini gösterecek bir kan testi
- İdrar kültürü veya meni sitolojisi kültürü
Terapötik Seçenekler Nelerdir?
En azından prostat sıvısında bakteri görülmeyene kadar sürecek, oldukça uzun bir antimikrobik tedavi gerekecektir. Bu hastalığın kronik hale gelmesini önlemenin tek yolu budur. Eğer kronikleştiği bir durum oluşursa, cerrahi müdahale gerekecektir.
Prostat boyutunun küçültülmesi için hormonların kontrolü de faydalı olacaktır. Fakat dikkatli olun! Sürekli östrojen uygulanması, prostatik metaplazmi oluşmasına sebep olabilir. Daha önce gözlemlediğimiz gibi, bu, hayvanı yeni prostata yatkın hale getirir.
Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.
- King L, Boag A. BSAVA manual of canine and feline emergency and critical care. 2nd ed.