Steunbetuigingen bij het verlies van een huisdier

Steun bieden na het verlies van een huisdier gaat meer over weten hoe je je empathie kunt hanteren dan over het hebben van een repertoire aan zinnen voor de gelegenheid. Hier volgen enkele tips daarvoor.

Geschreven en geverifieerd door de psychologe Sara González Juárez.

Laatste update: 20 november, 2022

Steeds meer mensen accepteren dat in huis levende dieren deel uitmaken van het gezin. Hierdoor gaat de manier van steun bieden als iemand het verlies van een huisdier lijdt steeds meer lijken op die van onze menselijke familieleden.

Het erkennen van het verlies van huisdieren als noodzakelijk betekent echter niet dat je altijd de juiste persoon bent om troost te bieden aan je geliefde. In feite is een goede metgezel zijn in deze moeilijke tijden een taak die bepaalde vaardigheden vereist. Hier helpen we je te weten welke dat zijn.

Rouwondersteuning

Rouw is een natuurlijke reactie op het verlies van een dierbare. Het is voor elke persoon een andere ervaring, dus zijn er geen universele en effectieve steunboodschappen voor elke situatie. Veel factoren beïnvloeden de emotionele pijn. Denk daarbij onder andere aan hoe plotseling de dood van het dier was, de gevoeligheid van de eigenaar, zijn of haar copingvaardigheden.

Dus wat kunnen we doen om iemand te helpen over de dood van zijn huisdier heen te komen? Is het mogelijk om hun verdriet te verzachten? In de volgende hoofdstukken brengen we je enkele tips die je zullen helpen om in deze periode een goede metgezel te zijn.

Het rouwproces moet niet worden overgeslagen

Je kunt geen geliefde verliezen zonder pijn te ervaren. Rouwen is een natuurlijk proces. Een mens moet er doorheen. Het is normaal om tijd nodig te hebben om te genezen. Je verlangen om iemands lijden te verlichten is waarschijnlijk oprecht, maar je moet hun tijd en behoeften respecteren.

Het verdriet van de persoon is geldig

Iemand steunen die rouwt om het verlies van een huisdier mag niet betekenen dat je zijn gevoelens terzijde schuift. Zinnen als “het was maar een hond” of “de dood van een kanarie is niet zoals de dood van een kat” impliceren voor de nabestaanden alleen maar dat je hun emoties niet respecteert.

Stel de behoeften van die persoon voorop

Het is gebruikelijk om getuigenissen te vinden van mensen die weinig emotionele steun hebben ervaren tijdens hun rouwproces. Vooral als het de dood van een huisdier betreft. Mensen zeggen vaak dat mensen die hen proberen te helpen de pijn van het verdriet alleen maar proberen te verzachten of het belang ervan bagatelliseren.

Als je iemand die zijn dier verloren heeft echt wilt helpen, moet je zijn pijn nooit bagatelliseren. Het is waarschijnlijk dat je door je empathie zelf ook zult lijden. Bedenk echter dat degene die hulp nodig heeft de ander is.

Hoe help je een persoon in rouw

Bij het lezen van de bovenstaande aanbevelingen heb je er misschien wat nadelen in gevonden. Dat is normaal, want ieder mens beleeft de dood van een geliefde op zijn of haar eigen manier. Daarom volgen hier enkele meer specifieke aanbevelingen om een vriend of vriendin te helpen die het verlies van een huisdier heeft geleden.

Wat hebben ze nodig?

Als de rouwende een persoon is die dicht bij je staat, dan weet je wat ze op lage momenten nodig hebben. Ze kunnen er behoefte aan hebben om erover te praten. Het kan ook zijn dat ze behoefte hebben om hun gedachten af te leiden of aan een eenvoudige knuffel.

Het kan ook zo zijn dat ze het gewoon nodig hebben om even alleen te zijn. Vragen naar wat ze nodig hebben is ook een goede manier om er voor hen te zijn. Dit omdat ze dan tastbaar bewijs hebben van je bezorgdheid, zelfs als je al weet hoe je kunt helpen.

Geef alleen advies als ze erom vragen

Het is natuurlijk om advies te willen geven als een manier om iemand die je dierbaar is te steunen bij het verwerken van het verlies van een huisdier. In tijden van intens verdriet wordt dat misschien niet goed ontvangen. Vooral als het simplistisch advies is, zoals “je moet er gewoon even uit.” Het is aan de persoon zelf om met zijn verdriet om te gaan en stappen te ondernemen om zijn lijden te verlichten.

Oefen actief luisteren

Iemand die zijn verdriet tegenover anderen uit, stuurt meestal een boodschap die meer op hemzelf gericht is dan op zijn omgeving. Hardop zeggen wat je voelt maakt deel uit van het verwerken van de dood van het dier en het toewerken naar herstel.

Besteed aandacht aan wat je dierbare zegt, maar probeer zijn woorden niet te corrigeren of te “repareren.” Stel vragen, houd ze aan de praat door zelf stil te zijn, of blijf gewoon aan hun zijde terwijl ze zich afreageren.

Vermijd simplistische condoleances

Het is natuurlijk om een boodschap te willen vinden om de pijn te verzachten die iemand voelt als zijn of haar dierbare overlijdt. Woorden zijn in sommige scenario’s helend. Helaas is dat in het geval van overlijden niet altijd iets dat opgaat. Enkele boodschappen om te vermijden zijn de onderstaande.

• “Ik weet hoe je je voelt.” Tenzij je het net zo van nabij hebt meegemaakt als die persoon, kun je niet beweren dat je weet hoe hij of zij zich voelt. Het is een onschuldige zin vol goede bedoelingen, maar bij sommige mensen brengt het afwijzing teweeg.
• “Hij lijdt niet meer” of “hij rust nu uit.” Zinnen als deze kunnen behulpzaam zijn als de rouwende het tegen zichzelf zegt. Van buiten komend legt het de nadruk op het dier dat gestorven is, terwijl degene die je wilt troosten degene is die in deze wereld blijft.
• “Mijn hond is gestorven aan…” Het delen van je eigen ervaring met rouw kan heilzaam zijn in verder gevorderde stadia, hoewel het niets brengt als het dier net is overleden.
• “Hij is tenminste niet gestorven aan…” Het is geen troost om te denken dat het dier voor zijn dood meer had kunnen lijden dan in werkelijkheid het geval was.
• “Nu moet je sterk zijn.” Nog zo’n zin die vol goede bedoelingen zit. Vanuit het perspectief van de rouwende alleen maar druk uitoefent om te herstellen. Iemand die net een verlies heeft geleden, heeft het recht om kwetsbaar te zijn.

Een laatste tip

Het is natuurlijk om verdriet te voelen als een huisdier overlijdt, maar het is ook normaal om ervan te herstellen. Als je merkt dat iemand in je omgeving erg lang rouwt, en niet beter wordt, is het misschien een goed idee om naar een psycholoog te gaan.

Pathologische rouw herkennen is de taak van een deskundige. Steun bieden tijdens het verlies van een huisdier houdt echter niet op na het ritueel van het afscheid nemen.