Wiewiórka szara oraz jej rola w lasach

Te małe ssaki są kluczowym krokiem w regeneracji lasów w Stanach Zjednoczonych. Utrzymanie populacji wiewiórek w zdrowiu ma kluczowe znaczenie dla przyszłości ekosystemów.
Wiewiórka szara oraz jej rola w lasach
Ana Díaz Maqueda

Napisane i zweryfikowane przez biologa Ana Díaz Maqueda.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Wiewiórka szara od dawna uważana jest za jedno z najważniejszych zwierząt pod względem odnowy lasu. W rzeczywistości świat naukowy pokazał, że zwierzęta te są liderami w rozprzestrzenianiu nasion.

Wiewiórki szare zamieszkują lasy w całych Stanach Zjednoczonych, gdzie spotkać można trzy gatunki: wiewiórkę szarą wschodnią (Sciurus carolinensis), wiewiórkę szarą z Arizony (Sciurus arizonensis) i wiewiórkę szarą kalifornijską (Sciurus griseus).

Nawet, jeśli są różnymi gatunkami, ich zachowanie podczas zbierania jest praktycznie takie samo, więc wszystkie pomagają w regeneracji lasów, ale w jaki sposób to robią? Wyjaśnimy to w poniższym artykule.

Czynniki, które sprawiają, że wiewiórka szara świetnie sobie radzi z regeneracją lasu

Jest kilka czynników, które sprawiają, że wiewiórki szare zasługują na złoty medal dla najlepszych odnowicieli lasów. Wszystkie te czynniki są związane z ich zdolnością do zbierania nasion i tym, co potem z nimi robią.

Wiewiórka szara zakopuje nasiona

Głównym czynnikiem, który sprawia, że wiewiórka szara jest tak skuteczna, jest ogromna ilość nasion drzew, które jest w stanie zebrać. Badania nad tymi zwierzętami pokazują, że wiewiórki zakopują 97% zebranych nasion, a pozostałe 3% zjadają od razu.

wiewiórka szara na białym tle

Z tej dużej ilości nasion zakopanych przez szare wiewiórki 30% nigdy nie zostanie odzyskane. Te małe ssaki zakopują nasiona, aby je odkopać, gdy zimą brakuje pożywienia.

Te zakopane i nieodzyskane nasiona stanowią w większości początek regeneracji lasu. Zapomniane nasiona wykiełkują i dadzą początek nowym drzewom.

Wybór najzdrowszych nasion

Drugim najważniejszym czynnikiem świadczącym o wysokiej skuteczności wiewiórki szarej w regeneracji lasu jest rodzaj zbieranych nasion. Badania pokazują, że wiewiórki wolą od razu zjadać uszkodzone nasiona lub te z pasożytami, a zdrowsze zakopać.

W rezultacie zachowana zostaje różnorodność Zachowanie różnorodności biologicznej a gatunki zwierząt genetyczna drzew. Ponieważ przeważają najsilniejsze nasiona, mają one większe prawdopodobieństwo kiełkowania – jeśli zostaną zapomniane przez wiewiórki – i szybkiego wzrostu.

Wiewiórki są biologicznymi kontrolerami szkodników

Jeśli to, co dotychczas opisaliśmy, już pokazuje wspaniałą pracę tej wiewiórki, zdziwisz się, tym, co jeszcze potrafi  – wiewiórka szara powstrzymuje potencjalne szkodniki leśne!

Poza żerowaniem na nasionach wiewiórki szare świetnie sobie radzą z owadami i larwami. Te stawonogi są kluczowe w diecie tych ssaków, ponieważ dostarczają dużej ilości białka i niezbędnych kwasów tłuszczowych.

Wiewiórki atakują owady i larwy, które uszkadzają nasiona i drzewa. Poprzez kontrolę liczby tych owadów sprawiają, że las jest zdrowszy.

Regeneracja lasu i rola wiewiórki szarej

Jest oczywiste, że rola wiewiórki szarej w odnowieniu lasu jest bardzo ważna ze względu na gospodarkę nasienną. Jednak nie wszystkie gatunki wiewiórek zachowują się tak samo.

Na przykład wiewiórka pospolita (Tamiasciurus hudsonicus) zbiera również dużo nasion. Różnica polega na tym, że wiewiórka pospolita przechowuje nasiona w dziuplach drzew i zakopuje tylko 11% z nich.

Nasiona przechowywane na drzewach nie posłużą do regeneracji lasu, ponieważ nie wykiełkują.

dzika wiewiórka

Z drugiej strony naukowcy zwracają też uwagę na to, że te wiewiórki nie wybierają zdrowych nasion. Podsumowując, możemy nazwać wiewiórkę pospolitą drapieżnikiem nasiennym, a nie regeneratorem leśnym, jak wiewiórka szara.

Stan ochrony wiewiórki szarej

Na szczęście wiewiórka szara nie jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem. Z najnowszych danych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) wynika, że liczba tego gatunku rośnie.

Ponadto ich populacje nie są podzielone, a wiele z nich żyje na obszarach chronionych. Ekolodzy i naukowcy zajmujący się ochroną przyrody pokazują, że las regeneruje się lepiej i szybciej, gdy żyją w nim wiewiórki szare.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Cassola, F. 2016. Sciurus carolinensis. The IUCN Red List of Threatened Species 2016: e.T42462A22245728
  • Goheen, J. R., & Swihart, R. K. (2003). Food-hoarding behavior of gray squirrels and North American red squirrels in the central hardwoods region: implications for forest regeneration. Canadian Journal of Zoology, 81(9), 1636-1639.
  • Rosenblatt, D. L., Heske, E. J., Nelson, S. L., Barber, D. M., Miller, M. A., & MacALLISTER, B. R. U. C. E. (1999). Forest fragments in east-central Illinois: islands or habitat patches for mammals?. The American midland naturalist, 141(1), 115-123.
  • Steele, M. A., Wauters, L. A., & Larsen, K. W. (2005). Selection, predation and dispersal of seeds by tree squirrels in temperate and boreal forests: are tree squirrels keystone granivores. Seed fate: predation, dispersal and seedling establishment, 205-221.
  • Zollner, P. A. (2000). Comparing the landscape level perceptual abilities of forest sciurids in fragmented agricultural landscapes. Landscape ecology, 15(6), 523-533.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.