Harpegnathos venator: siedlisko i charakterystyka
Mrówki to grupa stawonogów, które są organizmami charakterystycznie towarzyskimi. Ta cecha jest jednak ewolucyjnym przystosowaniem, którego celem jest uczynienie ich bardziej efektywnymi w środowisku, w którym żyją. Jednak niektóre gatunki, takie jak Harpegnathos venator, nie zachowują tego wzorca i są bardziej samotnicze.
Ten styl zachowania jest ograniczony tylko do jednej grupy mrówkowatych, u których przypuszcza się, że zachował się on u przodków, zanim stały się one towarzyskie. Rodzina Ponerinae, do której należą te mrówki, jest identyfikowana na podstawie tych i innych osobliwych cech, czytaj dalej i dowiedz się więcej o tych ciekawych owadach.
Siedlisko i rozmieszczenie
Harpegnathos Venator jest gatunkiem endemicznym dla południowej i południowo-zachodniej Azji, więc jego rozmieszczenie obejmuje część Indii, Borneo, Malezji, Bangladeszu, Chin i Wietnamu. Siedlisko tego bezkręgowca jest ograniczone do wilgotnych, zalesionych i umiarkowanie zarośniętych obszarów. Takie środowiska są też niezbędne, gdyż buduje ona swoje gniazda w ziemi, a żeruje w ściółce liściowej.
Cechy fizyczne Harpegnathos Venator
Wygląd fizyczny tego owada różni się nieco od innych mrówek, gdyż jest bardziej wydłużony i ma na ciele kilka podpodziałów. Ogólnie rzecz biorąc, mrówkowate mają trzy części ciała: głowę, tułów i odwłok. Jednak w przypadku tego gatunku dwa ostatnie odcinki mają podział, który sprawia, że wydaje się, że jest ich cztery.
Jest to ważne, gdyż typowa dla błonkoskrzydłych “talia osy” jest bardziej uwydatniona u Harpegnathos Venator. Poza tym ma ogromne i potężne ząbkowane żuchwy, które nadają mu charakterystyczny wygląd. Wszystko to mieści się w rozmiarze od 10 do 20 milimetrów, co stanowi konkurencję dla całkiem dużych gatunków, takich jak myrmecia.
Jeśli chodzi o ubarwienie, te małe organizmy są czarne z jasnymi brzuszkami. Z drugiej strony, kończyny tego owada są ciemnobrązowe. Ponadto ich ciała pokryte są jedwabiem, co jest cechą taksonomiczną identyfikującą ten gatunek.
Zachowanie
Te mrówkojady tworzą kolonie z samotnych osobników, bo choć żyją razem, większość z nich decyduje się na samodzielne polowanie. W przeciwieństwie do innych mrówek, ten gatunek nie jest w stanie wysyłać sygnałów (feromonów) do komunikacji z innymi gatunkami. Z tego powodu nie mogą łączyć się w grupy w celu zbierania pokarmu, choć nadal mają potrzebę pielęgnowania gniazda.
Podobnie, nie mając żadnych chemicznych środków naprowadzających, organizmy te zdecydowały się rozwinąć wzrok. Dzięki temu są w stanie wykryć i upolować niektóre latające owady lub śledzić swoje drapieżniki, by przed nimi uciec. W rzeczywistości wyjaśnia to również, dlaczego ich oczy są tak duże i widoczne, przez co wyróżniają się na głowie.
Żądło Harpegnathos Venator
Ogólnie rzecz biorąc, wszystkie mrówki są uważane za fabryki chemiczne, ponieważ podobnie jak ich kuzyni pszczoły, produkują jad do obrony i polowania. Oznacza to, że osobniki Harpegnathos Venator nie są wyjątkiem, produkując związki paraliżujące, które obezwładniają ich ofiary.
Choć może się to nie wydawać, ta cecha jest ważna, ponieważ jako samotni łowcy tylko w ten sposób mogą odnosić sukcesy w pojedynkę. Mimo to jad ten nie jest toksyczny dla człowieka, a nawet gdyby go ukąsił, nie spowodowałby nic więcej niż opuchliznę podobną do tej po ukąszeniu komara.
Żerowanie
Mrówkowate należące do tego gatunku są pełzającymi łowcami, ponieważ potrzebują światła, by zlokalizować swoją ofiarę. Nie polują w ciągu dnia, ponieważ unikają intensywnego upału, a najlepszym czasem dla nich jest wieczór i noc. Podstawą diety tych drapieżników są owady, więc jedzą świerszcze, karaluchy, muchy, pająki, termity i cykady.
Podczas żerowania jama gębowa tych organizmów odgrywa podstawową rolę, ponieważ to dzięki nim i ich jadowi mogą chwytać i zabijać swoje ofiary. W rzeczywistości, według badań opublikowanych w Journal of Insect Physiology, odkryto, że ich szczęki wywierają siłę porównywalną do 500-krotności ich wagi. Ułatwia im to odrywanie kończyn i zabijanie ofiar jednym cięciem.
Reprodukcja
Aby się rozmnażać, wykorzystują mechanizm kastowy i lot godowy. W ramach mechanizmu kastowego istnieją cztery główne mechanizmy.
- Samce: pełnią jedynie funkcję reprodukcyjną, ponieważ są istotami krótko żyjącymi i haploidalnymi. Wylęgają się z niezapłodnionych jaj.
- Samice (robotnice): zajmują się opieką nad gniazdem, zdobywaniem pożywienia i opieką nad królową. Są one zdolne do składania jaj, ale królowa posiada mechanizm chemiczny, który sprawia, że nie muszą się one rozmnażać.
- Królowe dziewice (samice reprodukcyjne): ich zadaniem jest uczestniczenie w locie godowym, łączenie się w pary z samcami, a następnie założenie własnej kolonii. Główną różnicą w stosunku do robotnic jest obecność ich skrzydeł.
- Królowa: to osobnik, który kieruje i utrzymuje produkcję robotnic, by regulować aktywność kolonii. Średnia długość życia królowych wynosi dwa lata, więc umierają one bardzo szybko i opuszczają gniazdo osierocone.
Lot godowy
Mrowisko produkuje dziewicze samce i królowe tylko raz w roku, by odbyć lot godowy. Podczas tego wydarzenia samice lęgowe odlatują z gniazda, by kopulować z samcami. Po ich zakończeniu zapłodnione królowe nie wracają już do swojego gniazda, lecz wyruszają w poszukiwaniu nowego miejsca na założenie własnej kolonii.
Zakładanie kolonii
Choć brzmi to prosto, królowa ma trochę trudniej w ciągu pierwszych kilku dni, ponieważ będzie odpowiedzialna za znalezienie pożywienia i wychowanie swoich pierwszych jaj. Jednak gdy jej potomstwo się wykluje i stanie się dorosłe, działa jak ochronna świta, która w pełni opiekuje się matką. W ten sposób gniazdo nieco się powiększa i zaczyna się zakładać.
Ponadto kształt gniazda nie jest wcale skomplikowany, gdyż składa się z dziury przypominającej tunel, o głębokości pół metra. Co więcej, w jej wnętrzu nie ma podkopów. W przeciwieństwie do innych mrówek jej celem jest zbudowanie tylko jednej jamy, która będzie je chronić. Ta sytuacja utwierdza nas w przekonaniu, że gatunek jest prymitywny, gdyż jego zachowanie w niektórych przypadkach zachowuje bardzo proste cechy.
Śmierć królowej
Królowe tego gatunku mają bardzo krótką przewidywaną długość życia, dlatego umierają i pozostawiają swoje kolonie osierocone. Z tego powodu kasta robotnic tego gatunku utrzymuje swoje zdolności reprodukcyjne, rekompensując w ten sposób śmierć królowej. Dzięki temu mechanizmowi kilka samic zaczyna łączyć się w pary z samcami, by zapoczątkować produkcję jaj.
Ta ostatnia cecha jest unikalna dla niektórych prymitywnych mrówkojadów, gdyż u innych mrówek robotnice mają zanikły aparat rozrodczy. W rezultacie królowa zwykle żyje zbyt długo i jako jedyna jest w stanie się rozmnażać.
Status ochronny
Status ochrony tego gatunku nie został jeszcze oceniony przez międzynarodowe instytucje, więc nie wiadomo, czy jest on zagrożony. Ogólnie rzecz biorąc, wynika to z dwóch powodów. Pierwszy to brak badań nad tą mrówką, a drugi to trudność znalezienia jej w naturze.
Spotkania są tak przypadkowe, że niektóre z nich uważa się za “szczęśliwe”, ponieważ trzeba mieć bardzo wyostrzone oko, by je rozpoznać. Co więcej, jejmechanizmy obronne w obliczu niebezpieczeństwa czynią ją ekspertem w ukrywaniu się, ponieważ przestaje się poruszać przy najmniejszych oznakach czujności.
Jak widzisz, ten mały owad kryje w sobie fantastyczne tajemnice, mimo że uznaje się go za prosty i prymitywny. Choć może się tak nie wydawać, każda forma życia jest złożona i kryje w sobie wiele tajemnic, które czekają na odkrycie. Nie oznacza to, że łatwo jest je odkryć, ale z pewnością warto podjąć ten wysiłek, by dostrzec piękno ukryte wśród tak okazałych istot.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Haight, K. L. (2012). Patterns of venom production and temporal polyethism in workers of Jerdon’s jumping ant, Harpegnathos saltator. Journal of Insect Physiology, 58(12), 1568-1574.
- Crosland, M. W. (1994). Millipede myrmecophile, Glyphiulus granulatus, found with the primitive ant Harpegnathos venator. Journal of Entomological Science, 29(1), 141-142.
- Zhang, W., Li, M., Zheng, G., Guan, Z., Wu, J., & Wu, Z. (2020). Multifunctional mandibles of ants: Variation in gripping behavior facilitated by specific microstructures and kinematics. Journal of insect physiology, 120, 103993.
- Penick, C. A., Liebig, J., & Brent, C. S. (2011). Reproduction, dominance, and caste: endocrine profiles of queens and workers of the ant Harpegnathos saltator. Journal of Comparative Physiology A, 197(11), 1063.
- Opachaloemphan, C., Mancini, G., Konstantinides, N., Parikh, A., Mlejnek, J., Yan, H., … & Desplan, C. (2021). Early behavioral and molecular events leading to caste switching in the ant Harpegnathos. Genes & Development, 35(5-6), 410-424.
- Schmidt, C. A., & Shattuck, S. O. (2014). The higher classification of the ant subfamily Ponerinae (Hymenoptera: Formicidae), with a review of ponerine ecology and behavior. Zootaxa, 3817(1), 1-242.
- General, D. E. M. (2016). A review of the ant genus Harpegnathos Jerdon, 1851 (Hymenoptera: Formicidae) in the Philippines, with the description of two new species. Halteres, 7, 99-105.
- Zhang, W., He, Z., Sun, Y., Wu, J., & Wu, Z. (2020). A Mathematical Modeling Method Elucidating the Integrated Gripping Performance of Ant Mandibles and Bio-inspired Grippers. Journal of Bionic Engineering, 17(4), 732-746.
- Gronenberg, W., & Liebig, J. (1999). Smaller brains and optic lobes in reproductive workers of the ant Harpegnathos. Naturwissenschaften, 86(7), 343-345.
- Peeters, C., Liebig, J., & Hölldobler, B. (2000). Sexual reproduction by both queens and workers in the ponerine ant Harpegnathos saltator. Insectes Sociaux, 47(4), 325-332.