5 najbardziej jadowitych meduz

Wśród ogromów oceanów możemy znaleźć najbardziej trujące meduzy na świecie. Niektóre z nich mogą zabić wielu ludzi jednym ukłuciem.
5 najbardziej jadowitych meduz
Elsa M. de Arribas

Napisane i zweryfikowane przez biologa Elsa M. de Arribas.

Ostatnia aktualizacja: 02 sierpnia, 2022

Ocean jest jednym z najbardziej niezbadanych zakątków planety Ziemi i jest domem dla jednych z najbardziej jadowitych meduz. Ten ogromny podwodny ekosystem jest domem nie tylko dla meduz, ale także dla wielu innych gatunków zwierząt i roślin.

Nazwa meduza już sama w sobie budzi respekt, gdyż bezkręgowce te kojarzą się z bólem, z powodu użądlenia. Jednak nie wszystkie gatunki z tej grupy są jadowite. Aby każdy mógł prawidłowo dokonać tego rozróżnienia, poniżej przedstawione zostaną najbardziej jadowite meduzy oraz sposoby ich rozpoznawania.

Dlaczego meduzy są jadowite?

Choć meduzy to niegroźnie wyglądające zwierzęta, nic bardziej mylnego. Ewolucja pozwoliła im rozwinąć techniki obronne, takie jak produkcja wysoce toksycznego jadu.

Na poziomie ewolucyjnym, główna funkcja toksyczności meduz związana jest z rolą obronną. Kilka badań wykazało, że w składzie jadu znajdują się substancje niebezpieczne dla ludzi.

Jeśli człowiek jest narażony na działanie dużych dawek tych substancji, może ponieść duże szkody. Nawet niskie dawki są śmiertelne dla ich ofiar i szkodliwe dla naszego gatunku.

5 najbardziej jadowitych meduz

Poniżej wymieniono łącznie 5 meduz, sklasyfikowanych jako jadowite. Wiedza na ich temat pozwoli nam je zidentyfikować i podjąć działania, gdy je zauważymy. Zobaczmy o których mowa.

1. Meduza chrysaora fuscescens tzw. pokrzywa morska

Wśród istniejących gatunków meduz wyróżnia się meduza Chrysaora fuscescens lub nazywana pokrzywą morską. Okazy tego gatunku można łatwo zlokalizować ze względu na ich wielkość — 1,80 metra — i złotobrązowy odcień.

Jedną z jej najbardziej uderzających cech jest zdolność lokalizowania światła. Dzięki temu mogą wykryć zdobycz lub ewentualne zagrożenia. Ponadto są zdolne do uwalniania czerwonawego atramentu.

Gatunek meduzy

Ze względu na swoje mocne barwy i łatwość utrzymania dla człowieka, gatunek ten jest wystawiany w akwariach publicznych. Na szczęście jej użądlenie wywołuje tylko podrażnienie u człowieka, choć zdarzały się przypadki, w których były niebezpieczne.

2. Osa morska

Pomimo niewielkich rozmiarów, szacuje się, że już 1,4 mililitra jadu osy morskiej (Chironex fleckeri) może zabić człowieka w ciągu kilku minut. Z tego powodu zajmuje pierwsze miejsce na podium niebezpieczeństw, plasując się jako najbardziej jadowity gatunek na Ziemi.

Ma około 6 milimetrów średnicy, ale jej macki mogą osiągać do 3 metrów długości. Niebezpieczeństwo tego bezkręgowca polega na wielkości ich macek, gdyż człowiek może zostać przez nie poparzony i użądlony. Zwierzę to preferuje jednak wody z dala od brzegu australijskich plaż.

Osa morska, jedna z najbardziej jadowitych meduz na świecie.

Ciekawostką dotyczącą jej użądlenia jest fakt, że według badań opublikowanych na stronie Sciencedirect, im starszy osobnik, tym silniejszy jest jego jad. Ponadto inni naukowcy badają farmakologiczną użyteczność jadu meduzy w nadziei na opracowanie leków.

3. Meduza carukia barnesi (Irukandji)

Jej nazwa zwyczajowa pochodzi od mieszkańców północnej Australii, zwanych Irukandji. Wraz z osą morską należy do rzędu parzydełkowców i podobnie jak osa morska, meduza irunkandji (Carukia barnesi) znajduje się na szczycie listy toksyczności przez użądlenie.

Podobno jego jad jest 100 razy silniejszy niż jad kobry. Mimo, że jest to jeden z najmniejszych gatunków meduz, zaobserwowano, że im mniejszy rozmiar, tym większa toksyczność użądlenia.

Meduza znak uwaga na meduzy na plaży

Do najczęstszych objawów użądlenia należą skurcze mięśni, pieczenie, wymioty, ból głowy czy tachykardia. Zespół prowokowanych objawów otrzymał nazwę „Syndrom Irukandji”. Na szczęście użądlenie nie jest śmiertelne, jeśli ofiara zostanie w porę opatrzona.

4. Meduza bełtwa festonowa

Gatunek Cyanea capillata, znany jako meduza z lwią grzywą, został zidentyfikowany jako największa meduza. Jej dzwon może osiągnąć 2,5 metra, a macki około 30 metrów i ważą ćwierć tony.

Bełtwa festonowa

Występuje w zimnych wodach północnego Oceanu Atlantyckiego i w wodach australijskich. Spotykany także w Morzu Bałtyckim. W przybrzeżnej wodzie Bałtyku pojawia się najczęściej zimą, podczas dłuższych a niezbyt silnych wiatrów od lądu, powodujących wynurzanie się wody głębinowej. Podobnie jak u innych meduz, nawet martwe, ich nematocyty pozostają aktywne. Oznacza to, że mogą one powodować użądlenia jeszcze jakiś czas po śmierci.

5. Żeglarz portugalski

Choć żeglarz portugalski (Physalia physalis ) nie jest prawdziwą meduzą, musiał pojawić się na tej liście. Co roku ten bezkręgowiec pojawia się w wiadomościach, ponieważ na plażach leżą ich liczne okazy.

Niestety, po wyrzuceniu na brzeg zwierzęta te giną na brzegu morza, ale ich śmierć nie oznacza, że nie ma zagrożenia. Jego macki wydają się pozostawać aktywne, nawet jeśli są odłączone od ciała lub okaz jest martwy.

Jak już wspomniano, ta fałszywa meduza jest w rzeczywistości kolonią hydrozoanów, zwaną także organizmem kolonialnym. Jest łatwo rozpoznawalny dzięki różowemu kolorowi z niebieskawymi odcieniami. Ponieważ jego użądlenie może być śmiertelne dla człowieka, jego obecność na tej liście była konieczna.

Żeglarz portugalski jeden z najbardziej jadowitych meduz na świecie.

Krótko mówiąc, oceany, które tworzą duże zbiorniki wodne na Ziemi, są domem dla wielu różnych gatunków. Spośród nich wszystkich rozmawialiśmy o meduzach, a w szczególności o najbardziej jadowitych gatunkach.

Znając najistotniejsze fakty na temat tych jadowitych meduz, możesz podjąć działania, jeśli je napotkasz. Głównym założeniem jest oddalenie się jak najdalej od ich macek, w których znajdują się parzydełka pełne jadu.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Becerra-Amezcua, M. P., González-Márquez, H., Guzmán-Garcia, X., & Guerrero-Legarreta, I. (2016). Medusas como fuente de productos naturales y sustancias bioactivas. Revista Mexicana de Ciencias Farmacéuticas, 47(2), 7-21. https://www.redalyc.org/pdf/579/57956610002.pdf
  • Bengston, K., Nichols, M. M., Schnadig, V., & Ellis, M. D. (1991). Sudden death in a child following jellyfish envenomation by Chiropsalmus quadrumanus: case report and autopsy findings. JAMA, 266(10), 1404-1406. Disponible en: https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/391769
  • D’Ambra, I., & Lauritano, C. (2020). A Review of Toxins from Cnidaria. Marine Drugs, 18(10), 507. Disponible en: https://www.mdpi.com/1660-3397/18/10/507
  • Feng, J., Yu, H., Li, C., Xing, R., Liu, S., Wang, L., … & Li, P. (2010). Isolation and characterization of lethal proteins in nematocyst venom of the jellyfish Cyanea nozakii Kishinouye. Toxicon, 55(1), 118-125. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19619571/
  • Jouiaei, M., Yanagihara, A. A., Madio, B., Nevalainen, T. J., Alewood, P. F., & Fry, B. G. (2015). Ancient venom systems: a review on cnidaria toxins. Toxins, 7(6), 2251-2271. Recuperado de: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26094698/
  • Kimball, A. B., Arambula, K. Z., Stauffer, A. R., Levy, V., Davis, V. W., Liu, M., Wingfield, ;., Rehmus, E., Lotan, A., & Auerbach, P. S. (2004). Eficacia de un inhibidor de picadura de medusa en la prevención de picaduras de medusa en voluntarios normales. Safesea.Es. Disponible en: https://safesea.es/wp-content/uploads/2022/07/Wilderness-and-Environmental-Medicine-Eficacia-SafeSea.pdf
  • Ponce-Garcia, D. P. (2017). Transcriptomic, proteomic and biological analyses of venom proteins from two Chrysaora jellyfish (Doctoral dissertation, University of Melbourne).
  • Ramasamy, S., Isbister, G. K., Seymour, J. E., & Hodgson, W. C. (2005). The in vivo cardiovascular effects of the Irukandji jellyfish (Carukia barnesi) nematocyst venom and a tentacle extract in rats. Toxicology letters, 155(1), 135-141. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15585368/
  • Scott-Frías, J., & de Jorquera, E. M. (2020). La Fragata Portuguesa o Aguamala (Physalia physalis): Importancia en la salud pública. Revista bionatura, 5(4), 1418-1422. Disponible en: https://revistabionatura.com/files/2020.05.04.24.pdf
  • Underwood, A. H., & Seymour, J. E. (2007). Venom ontogeny, diet and morphology in Carukia barnesi, a species of Australian box jellyfish that causes Irukandji syndrome. Toxicon, 49(8), 1073-1082. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17395227/
  • Warrell, D. A. (2013). Animals hazardous to humans. Hunter’s Tropical Medicine and Emerging Infectious Disease, 938. DIsponible en: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7152310/
  • Winter, K. L., Isbister, G. K., Seymour, J. E., & Hodgson, W. C. (2007). An in vivo examination of the stability of venom from the Australian box jellyfish Chironex fleckeri. Toxicon, 49(6), 804-809. Disponible en: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0041010106004636
  • Winter, K. L., Fernando, R., Ramasamy, S., Seymour, J. E., Isbister, G. K., & Hodgson, W. C. (2007). The in vitro vascular effects of two chirodropid (Chironex fleckeri and Chiropsella bronzie) venoms. Toxicology letters, 168(1), 13-20. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17141433/
  • Winter, K. L., Isbister, G. K., McGowan, S., Konstantakopoulos, N., Seymour, J. E., & Hodgson, W. C. (2010). A pharmacological and biochemical examination of the geographical variation of Chironex fleckeri venom. Toxicology letters, 192(3), 419-424. Disponible en: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378427409015331
  • Xiao, L., He, Q., Guo, Y., Zhang, J., Nie, F., Li, Y., … & Zhang, L. (2009). Cyanea capillata tentacle-only extract as a potential alternative of nematocyst venom: Its cardiovascular toxicity and tolerance to isolation and purification procedures. Toxicon, 53(1), 146-152. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19026672/

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.