De 5 meest giftige kwallen
De oceaan is een van de meest onontdekte hoeken van de planeet Aarde en is de thuisbasis van de meest giftige kwallen. Dit enorme onderwater ecosysteem herbergt niet alleen kwallen, maar ook veel andere soorten dieren en planten.
De naam kwallen wekt op zich al respect op, want deze ongewervelden worden door hun steek met pijn geassocieerd. Niet alle soorten binnen deze groep zijn echter giftig. Opdat iedereen dit onderscheid goed kan maken, worden hieronder de meest giftige kwallen voorgesteld en hoe je ze kunt herkennen.
Waarom zijn kwallen giftig?
Hoewel kwallen ongevaarlijk uitziende dieren zijn, is niets minder waar. De evolutie heeft hen in staat gesteld verdedigingstechnieken te ontwikkelen, zoals de productie van een zeer giftig gif.
Op evolutionair niveau heeft de belangrijkste functie van de giftigheid van kwallen te maken met een defensieve rol. Verschillende studies hebben vastgesteld dat de samenstelling van het gif stoffen bevat die gevaarlijk zijn voor de mens.
Als mensen aan hoge doses van deze stoffen worden blootgesteld, kunnen ze grote schade oplopen. Zelfs reacties met lage doses zijn dodelijk voor hun prooi en schadelijk voor onze soort.
De 5 meest giftige kwallen
Hier zijn in totaal 5 kwallen, die als giftig geclassificeerd zijn. Als we er iets meer over weten, kunnen we ze identificeren en onze voeten op de grond zetten als we ze zien. Laten we aan de slag gaan.
1. De chrysaora fuscescens
Van de bestaande kwallensoorten valt de Chrysaora fuscescens op. Exemplaren van deze soort zijn gemakkelijk te herkennen aan hun grootte – 1,80 meter – en hun goudbruine tint.
Een van hun opvallendste kenmerken is hun vermogen om licht op te sporen. Dankzij dit vermogen kunnen ze prooi of mogelijke bedreigingen opmerken. Bovendien zijn ze in staat een roodachtig gekleurde inkt af te geven.
Vanwege hun krachtige schaduwen en gemakkelijke onderhoud voor de mens, wordt deze soort in openbare aquaria tentoongesteld. Gelukkig is zijn angel alleen irriterend voor de mens, hoewel er gevallen bekend zijn waarin hij gevaarlijk was.
2. De Australische zeewesp
Ondanks zijn geringe afmetingen kan naar schatting slechts 1,4 milliliter van het gif van de zeewesp (Chironex fleckeri) binnen enkele minuten een mens doden. Daarom bekleedt hij de eerste plaats op het podium van de gevaarlijkheid, en wordt hij geclassificeerd als de giftigste giftige soort op aarde.
Hij is ongeveer 6 millimeter in doorsnee, maar zijn tentakels kunnen wel 3 meter lang worden. Het gevaar van deze ongewervelde schuilt in de grootte van zijn tentakels, want mensen kunnen erdoor geschampt worden en een steek oplopen. Dit dier verkiest echter de wateren ver van de kust van de Australische stranden.
Een merkwaardig feit over zijn angel is dat, volgens een studie gepubliceerd op het portaal Sciencedirect (Engelse link)Hoe ouder het exemplaar, hoe krachtiger zijn gif. Bovendien bestuderen andere onderzoekers de farmacologische bruikbaarheid van kwallengif in de hoop medicijnen te kunnen ontwikkelen.
3. Irukandji-kwallen
De gewone naam komt van de in het noorden van Australië gelegen bewoners, die Irukandji heten. Samen met de zeewesp behoort ze tot de cubomedusae en net als deze staat de irukandji-kwal (Spaanse link) (Carukia barnesi) bovenaan de lijst wat giftigheid betreft.
Het gif ervan is naar verluidt 100 keer krachtiger dan dat van een cobra. Ondanks het feit dat het een van de kleinste kwallensoorten is, is waargenomen dat hoe kleiner ze is, hoe krachtiger de giftigheid van haar angel is.
De meestvoorkomende symptomen van haar steek zijn spierkrampen, branderig gevoel, braken, hoofdpijn of tachycardie. Het geheel van veroorzaakte verschijnselen wordt het “Irukandji-syndroom” genoemd. Gelukkig is de steek niet dodelijk als het slachtoffer op tijd de juiste behandeling krijgt.
4. Haarkwallen
De soort Cyanea capillata, bekend als haarkwallen, is geïdentificeerd als de grootste kwal. Haar bel kan 2,5 meter bereiken en haar tentakels 30 meter, met een gewicht van een kwart ton.
Typisch voor koude wateren, komt ze voor in de Noord-Atlantische Oceaan en in Australische wateren. Net als andere kwallen blijven zijn nematocyten actief, ook als ze dood zijn. Dit betekent dat ze nog enige tijd na hun dood steken kunnen veroorzaken.
5. Portugees oorlogsschip
Hoewel het Portugees oorlogsschip (Physalia physalis) geen echte kwal is, was het toch nodig dat hij op deze lijst voorkomt. Elk jaar komt deze ongewervelde in het nieuws, vanwege de talrijke exemplaren die op de stranden aanspoelen.
Jammer genoeg sterven deze dieren na het aanspoelen uiteindelijk op de zeekust. Hun dood betekent echter niet dat er geen gevaar meer is. Blijkbaar blijven hun tentakels actief, ook al zijn ze van het lichaam gescheiden of is het exemplaar dood.
Zoals reeds gezegd is deze valse kwal eigenlijk een kolonie hydrozoën, ook wel een koloniaal organisme genoemd. Ze is gemakkelijk te herkennen dankzij haar rozige kleur met blauwachtige tinten. Daarom was haar aanwezigheid hier nodig, want haar steek kan dodelijk zijn voor mensen.
Kortom, de oceanen die de grote watermassa’s van de Aarde vormen, herbergen veel verschillende soorten. Van al die soorten hebben we het over kwallen gehad en vooral over de meest giftige soorten.
Door de meest relevante gegevens over deze kwallen te kennen, kun je in actie komen als je ze vindt. Het belangrijkste uitgangspunt is dat je zo ver mogelijk uit de buurt van hun tentakels blijft, waar zich de netelcellen bevinden die geladen zijn met gif.
Alle aangehaalde bronnen zijn grondig gecontroleerd door ons team om hun kwaliteit, betrouwbaarheid, actualiteit en geldigheid te waarborgen. De bibliografie van dit artikel werd beschouwd als betrouwbaar en wetenschappelijk nauwkeurig.
- Becerra-Amezcua, M. P., González-Márquez, H., Guzmán-Garcia, X., & Guerrero-Legarreta, I. (2016). Medusas como fuente de productos naturales y sustancias bioactivas. Revista Mexicana de Ciencias Farmacéuticas, 47(2), 7-21. https://www.redalyc.org/pdf/579/57956610002.pdf
- Bengston, K., Nichols, M. M., Schnadig, V., & Ellis, M. D. (1991). Sudden death in a child following jellyfish envenomation by Chiropsalmus quadrumanus: case report and autopsy findings. JAMA, 266(10), 1404-1406. Disponible en: https://jamanetwork.com/journals/jama/article-abstract/391769
- D’Ambra, I., & Lauritano, C. (2020). A Review of Toxins from Cnidaria. Marine Drugs, 18(10), 507. Disponible en: https://www.mdpi.com/1660-3397/18/10/507
- Feng, J., Yu, H., Li, C., Xing, R., Liu, S., Wang, L., … & Li, P. (2010). Isolation and characterization of lethal proteins in nematocyst venom of the jellyfish Cyanea nozakii Kishinouye. Toxicon, 55(1), 118-125. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19619571/
- Jouiaei, M., Yanagihara, A. A., Madio, B., Nevalainen, T. J., Alewood, P. F., & Fry, B. G. (2015). Ancient venom systems: a review on cnidaria toxins. Toxins, 7(6), 2251-2271. Recuperado de: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26094698/
- Kimball, A. B., Arambula, K. Z., Stauffer, A. R., Levy, V., Davis, V. W., Liu, M., Wingfield, ;., Rehmus, E., Lotan, A., & Auerbach, P. S. (2004). Eficacia de un inhibidor de picadura de medusa en la prevención de picaduras de medusa en voluntarios normales. Safesea.Es. Disponible en: https://safesea.es/wp-content/uploads/2022/07/Wilderness-and-Environmental-Medicine-Eficacia-SafeSea.pdf
- Ponce-Garcia, D. P. (2017). Transcriptomic, proteomic and biological analyses of venom proteins from two Chrysaora jellyfish (Doctoral dissertation, University of Melbourne).
- Ramasamy, S., Isbister, G. K., Seymour, J. E., & Hodgson, W. C. (2005). The in vivo cardiovascular effects of the Irukandji jellyfish (Carukia barnesi) nematocyst venom and a tentacle extract in rats. Toxicology letters, 155(1), 135-141. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15585368/
- Scott-Frías, J., & de Jorquera, E. M. (2020). La Fragata Portuguesa o Aguamala (Physalia physalis): Importancia en la salud pública. Revista bionatura, 5(4), 1418-1422. Disponible en: https://revistabionatura.com/files/2020.05.04.24.pdf
- Underwood, A. H., & Seymour, J. E. (2007). Venom ontogeny, diet and morphology in Carukia barnesi, a species of Australian box jellyfish that causes Irukandji syndrome. Toxicon, 49(8), 1073-1082. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17395227/
- Warrell, D. A. (2013). Animals hazardous to humans. Hunter’s Tropical Medicine and Emerging Infectious Disease, 938. DIsponible en: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7152310/
- Winter, K. L., Isbister, G. K., Seymour, J. E., & Hodgson, W. C. (2007). An in vivo examination of the stability of venom from the Australian box jellyfish Chironex fleckeri. Toxicon, 49(6), 804-809. Disponible en: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0041010106004636
- Winter, K. L., Fernando, R., Ramasamy, S., Seymour, J. E., Isbister, G. K., & Hodgson, W. C. (2007). The in vitro vascular effects of two chirodropid (Chironex fleckeri and Chiropsella bronzie) venoms. Toxicology letters, 168(1), 13-20. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17141433/
- Winter, K. L., Isbister, G. K., McGowan, S., Konstantakopoulos, N., Seymour, J. E., & Hodgson, W. C. (2010). A pharmacological and biochemical examination of the geographical variation of Chironex fleckeri venom. Toxicology letters, 192(3), 419-424. Disponible en: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378427409015331
- Xiao, L., He, Q., Guo, Y., Zhang, J., Nie, F., Li, Y., … & Zhang, L. (2009). Cyanea capillata tentacle-only extract as a potential alternative of nematocyst venom: Its cardiovascular toxicity and tolerance to isolation and purification procedures. Toxicon, 53(1), 146-152. Disponible en: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19026672/