Manta - piękna i tajemnicza mieszkanka wód

Manta jest całkowicie niegroźną rybą chrzęstnoszkieletową żyjąca w wodach tropikalnych na całym świecie.

Napisane i zweryfikowane przez biochemiczkę Luz Eduviges Thomas-Romero.

Ostatnia aktualizacja: 21 grudnia, 2022

Manta to stworzenie przez wielu uważane za uosobienie podwodnej elegancji ze względu na swój wygląd. Ignoranci często boją się tego zwierzęcia, ponieważ jego płetwy przypominają “rogi diabła”, a kształt ciała przypomina płaszcz lub narzutę.

Jednak te giganty nie stanowią żadnego zagrożenia, ponieważ jedzą głównie plankton i są raczej pokojowymi stworzeniami. Ich wdzięk przypomina tancerzy, którzy interpretują podwodny pokaz, gdy wydają się latać nad morzem, wykonując niesamowite piruety, salta i skoki w powietrzu.

Ryba ta ma wiele imion na całym świecie. Naukowe nazewnictwo manty jest dość zawiłe i użyto kilku nazw zarówno dla rodzaju (Ceratoptera, Brachioptilon Daemomanta i Diabolicthys), jak i dla gatunków, (takich jak vampyrus, americana, johnii i hamiltoni).

Dziś chcielibyśmy opowiedzieć o niesamowitych cechach tego typu ryb.

Klasyfikacja płaszczek

• Manta należy do klasy ryb chrzęstnoszkieletowych, czyli ryb chrzęstnych, charakteryzujących się szkieletem złożonym w całości z chrząstki. Grupa obejmuje różne gatunki rekinów i płaszczek.
• Ryby chrzęstne nie mają pęcherzyków płuc. Oddychają przez pięć do siedmiu par skrzeli otwartych na zewnątrz.
• Ta grupa ryb nie ma operculum (wieczka) – jest to płetwa kostna, która przykrywa i chroni skrzela ryb kostnoszkieletowych. Z tego powodu nie mają mechanizmu kontrolującego dopływ i wypływ wody przez skrzela.

• Z tego względu ryby chrzęstnoszkieletowe muszą pozostawać w ciągłym ruchu, aby zmusić wodę do penetracji skrzeli. Oznacza to, że manta jest zwierzęciem, które nigdy nie przestaje się poruszać, od momentu narodzin aż do śmierci.
• Ryby chrzęstne lub spodouste istnieją od co najmniej 400 milionów lat.
• Nauka rozpoznaje dwa gatunki płaszczek: mantę rafową (Manta alfredi) i gigantyczną mantę oceaniczną (Manta birostris).

Manta: charakterystyka

• Manty i mobule mają płetwy piersiowe w postaci skrzydeł. Machają nimi, aby pływać, tak jak robią to ptaki podczas lotu.
• Ich skrzela znajdują się z przodu brzucha. Głowa obu gatunków jest szeroka, a oczy umieszczone są po obu stronach ciała. Długi otwór gębowy znajduje się z przodu i ma kilka rzędów małych zębów, których nie używają do żucia. Zamiast tego samce używają ich do przytrzymywania samicy podczas krycia.
• Nad otworem gębowym znajdują się dwie struktury zwane płatami głowowymi. Rozszerzają one i kierują przepływ wody do jamy ustnej oraz optymalizują proces karmienia, filtrując wodę razem z planktonem, który manty zjadają w dużych ilościach.

• Oba gatunki mają ogon w kształcie bata. Jednak w przeciwieństwie do innych gatunków tego samego rzędu, te dwa gatunki płaszczek nie mają kolców jadowych w ogonie.

Ryby te żyją w tropikalnych szerokościach geograficznych na całym świecie. Co ciekawe, manty odwiedzają „stacje konserwacyjne” wzdłuż raf. Na miejscu usługi sprzątania zapewniają im „czyściciele ryb” lub oportunistyczne wiosłonosy.

Jak duża jest manta?

Duży spłaszczony korpus ma środek zwany „dyskiem”. W przypadku manty rafowej podane wymiary dysku mają szerokość od 3 do 3,6 metrów. U gigantycznej mancie oceanicznej, dysk może mierzyć do 3 metrów szerokości i ważyć prawie 1360 kilogramów.

Najczęściej spotykane mają około 4,5 metra szerokości i mogą żyć do 25 lat.

Ciało płaszczki ma ochronną błonę śluzową. Ten śluz ma dwie podstawowe funkcje:

• Działa jako bariera przed infekcjami.
• Zmniejsza tarcie, aby ułatwić ruchy zwierzęcia podczas pływania.

Ta błona może zostać uszkodzona przez kontakt z człowiekiem, więc jeśli jesteś w pobliżu płaszczki, nie dotykaj jej.

Inną niezwykłą cechą wszystkich ryb chrzęstnoszkieletowych jest to, że mają skomplikowany system pęcherzy w skórze wrażliwych na bodźce elektryczne o niskiej częstotliwości.

Te elektroreceptory, znane jako „ampułki Lorenziniego”, decydują o ich orientacji w kierunku nieożywionych pól elektrycznych, wywołanych przez ziemski geomagnetyzm i pływy.

Elektroreceptory systemowe pozwalają im również wykrywać pola elektromagnetyczne generowane przez ich potencjalną ofiarę lub drapieżniki i osobniki z ich gatunków podczas interakcji społecznych oraz godów.

Zagrożenia dla manty

Ludzie polują na nie albo dla sportu, mięsa, oleju, albo przez przypadek podczas komercyjnego połowu ryb. Obecnie praktyka łowienia mant jest ograniczona i są one objęte ochroną w USA.

Ochrona płaszczek ma znaczenie ekonomiczne, ponieważ przyciągają one dużą liczbę turystów. Bez wątpienia ryba ta dodaje piękna, różnorodności i tajemniczości naszemu światu.