Jak polują rekiny?
Rekiny są najbardziej przerażającymi organizmami wodnymi na świecie. Dużą część tej sławy zawdzięczają swoim ogromnym rozmiarom i silności ich szczęk. Jednak nie tylko te cechy czynią je najlepszymi drapieżnikami, gdyż rekiny polują na swoje ofiary dzięki niesamowitym strategiom sensorycznym i anatomicznym. Te chrzęstnoszkieletowe ryby muszą wykazać się pomysłowością w łapaniu swoich ofiar, gdyż skuteczne polowanie to nie tylko kwestia bycia najsilniejszym organizmem. Drapieżniki te muszą być wydajne, aby zużywać jak najmniej energii bez poświęcania ilości spożywanego pokarmu. Przeczytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak polują rekiny i poznać niektóre z ich strategii.
Narzędzia rekina
Aby zrozumieć, dlaczego rekiny są tak skutecznymi drapieżnikami, konieczne jest przyjrzenie się niektórym ich cechom fizycznym. Jak wiadomo organizmy te mają gigantyczne szczęki, które są wysunięte, co oznacza, że mogą nieco wystawać z jamy gębowej. Dzięki temu podczas polowania mogą złapać swoje ofiary, jeśli te spróbują uciec.
Ponadto zęby rekina są złożone i można je wymienić w przypadku złamania. W jego pysku znajduje się więc nieograniczona liczba ostrych zębów, które mogą się łamać lub obluzowywać, ale nie wpływa to w żaden sposób na jego skuteczność. W konfrontacji z twardą zdobyczą, mogą ją przeżuwać mając pewność, że ich szczęki nie zostaną uszkodzone.
Choć nie jest to odczuwalne, to wielkość osobników daje im również przewagę konkurencyjną, ponieważ dzięki temu nie każdy może ich zaatakować. Ponadto mięśnie, które rozwijają, są tak silne, że pozwalają im pływać z dużą prędkością. Sytuację tę wzmacnia ich hydrodynamiczny kształt ciała, który nadaje im efektywny wygląd do pościgu wodnego.
Rekiny potrzebują czułych mechanizmów, które mogą wykryć każdą zdobycz (nawet w nocy). Z tego powodu organizmy te mają dobrze rozwinięte narządy zmysłów, takie jak ampułki Lorenziniego, linia boczna i zmysł węchu. Dzięki tym dodatkowym zmysłom są w stanie wykryć zapachy, ruchy i pola elektryczne emitowane przez ciała swoich ofiar.
Jak polują rekiny?
Ogólnie rzecz biorąc, techniki polowania rekinów polegają na wyczuwaniu ofiar i atakowaniu ich z zaskoczenia. Organizmy te mają więcej niż jeden mechanizm sensoryczny, więc jeśli któryś zostanie zablokowany lub uszkodzony, nadal są w stanie złapać swoją zdobycz. Tak więc proces, w którym polują rekiny, można podzielić na 4 konkretne etapy.
- Wykrywanie: w pierwszym kontakcie rekiny mogą odbierać odległy sygnał, który ujawnia zdobycz poprzez jej zapach, ruch lub hałas, który wytwarza.
- Poszukiwanie: po uzyskaniu pierwszych wskazówek dotyczących ofiary, drapieżnik zaczyna podążać za nim i szukać kolejnych dowodów na jego obecność. Niektóre okazy często pływają w kółko (lub zakreślają ósemki), próbując uzyskać wskazówki dotyczące ich celu.
- Lokalizacja: w tym czasie myśliwi znają już dokładną lokalizację swojej ofiary, więc zaczynają ostrożnie się do niej zbliżać. Wbrew powszechnemu przekonaniu czają się powoli, ponieważ uniemożliwia to ich zdobyczy dostrzeżenie ich obecności.
- Uderzenie i złapanie: Kiedy rekin znajduje się wystarczająco blisko swojej ofiary, atakuje szybkimi i skutecznymi ruchami, aby zapobiec ucieczce. U niektórych gatunków normalne jest, że najpierw unieruchamiają swoją ofiarę jakimś ciosem, aby później ją pożreć bez oporu.
Chociaż większość rekinów postępuje zgodnie z powyższymi technikami, niektóre mają inne sposoby chwytania zdobyczy. Z tego powodu, podczas gdy niektóre gatunki tylko otwierają paszczę i zasysają pokarm, inne gryzą tak, aby poważnie zranić ofiarę i uniemożliwić jej ucieczkę. Wszystkie te mechanizmy wychwytywania zależą jednak od zdolności sensorycznych organizmu.
Ciało rekina jest ważne
Adaptacje rekinów wykraczają poza ich zmysły lub zachowanie, ponieważ kształt i kolor ciała również odgrywają ważną rolę. W tym sensie, osobliwe jasne ubarwienie na brzuchu i ciemne na grzbiecie rekinów jest tak zaprojektowane, aby ich ofiary nie mogły ich rozpoznać w wodzie.
W rezultacie ofiary, znajdujące się pod rekinami, widzą tylko jasne podbrzusze, które zlewa się ze światłem na powierzchni. Z drugiej strony, patrząc z góry, widoczny jest tylko ciemny grzbiet, który zlewa się z dnem oceanu. Ta prosta różnica oznacza wielką przewagę adaptacyjną dla rekinów.
Przykłady rekinów i ich strategie
Niektóre gatunki tych ryb chrzęstnoszkieletowych mają różnie ukształtowane ciała, co również ma tendencję do pomagania im w polowaniach. Z tego powodu większe osobniki nie łapią swoich ofiar tak dobrze jak mniejsze. Choć nie sposób wymienić ich wszystkich, poniżej podajemy kilka znanych przykładów i unikalne strategie każdego z nich:
- Rekin młot (rodzaj Sphyrna): rekiny te używają głowy do uderzania ofiar. W ten sposób obezwładniają ją i w prosty sposób kończą jej życie.
- Rekin wielorybi (Rhincodon typus): wielkość tych okazów sprawia, że nie są zbyt aktywne podczas polowania, ponieważ nie są zależne od ruchu, aby zdobyć pożywienie. Dlatego, aby się pożywić, muszą tylko otworzyć szczęki i zassać dużą ilość wody. Innymi słowy, są filtratorami.
- Żarłacz żółty (Negaprion brevirostris): gatunek ten wykazuje szczególne zachowanie, poruszając piasek, tworzy zasłonę „dymu”, która pozwala mu atakować ofiarę niezauważonym.
- Żarłacz biały (Carcharodon carcharias): Chociaż większość tych rekinów poluje osobno, trzymają się blisko siebie, aby w razie potrzeby zaatakować razem. W ten sposób wykorzystują niektóre ławice ryb lub obszary obfitujące w zasoby.
- Kosogonowate (rodzaj Alopias): długi ogon tych organizmów jest również narzędziem łowieckim, ponieważ potrafią one używać go jako bicza do uderzania swoich ofiar. Co więcej, uważa się, że mechanizm ten jest tak wydajny, że potrafią one złapać więcej niż jedną rybę naraz.
Rekiny mają ciała w pełni przystosowane do drapieżnictwa, co stawia je na szczycie łańcucha pokarmowego. Ich reputacja jako niebezpiecznych została wypracowana nie tylko przez ich wygląd, ale także przez ich zdolność i sposób atakowania ofiar. To prawda, że nie są najbardziej charyzmatycznymi gatunkami, ale to nie przysłania ich ciekawego sposobu podboju mórz.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Martin, R. A., Rossmo, D. K., & Hammerschlag, N. (2009). Hunting patterns and geographic profiling of white shark predation. Journal of Zoology, 279(2), 111-118.
- Garla, R. C., Gadig, O. B., Garcia, J., Veras, L. B., & Garrone-Neto, D. (2017). Hunting tactics of the lemon shark, Negaprion brevirostris, in shallow waters of an oceanic insular area in the western equatorial Atlantic. Neotropical Ichthyology, 15.
- Klimley, A. P., Le Boeuf, B. J., Cantara, K. M., Richert, J. E., Davis, S. F., Van Sommeran, S., & Kelly, J. T. (2001). The hunting strategy of white sharks (Carcharodon carcharias) near a seal colony. Marine Biology, 138(3), 617-636.
- Oliver, S. P., Turner, J. R., Gann, K., Silvosa, M., & D’Urban Jackson, T. (2013). Thresher sharks use tail-slaps as a hunting strategy. PLoS One, 8(7), e67380.
- Gardiner, J. M., Atema, J., Hueter, R. E., & Motta, P. J. (2014). Multisensory integration and behavioral plasticity in sharks from different ecological niches. PLoS One, 9(4), e93036.