Jak rodzą się wieloryby i jak się rozmnażają?
Wiemy dość o wielorybach i innych waleniach morskich dzięki obserwacjom, ale to tylko niewielka część ich życia. Co dzieje się przez resztę czasu pod powierzchnią morza? Jak rodzą się wieloryby i jak się rozmnażają?
Wieloryby to ssaki morskie. W związku z tym rozmnażają się w wodzie, samica przechodzi długą ciążę i rodzi cielaka, którego będzie ssać przez cały rok. Chcesz dowiedzieć się więcej o rozmnażaniu wielorybów? Czytaj dalej…
Jak rozmnażają się wieloryby?
Chociaż istnieją niewielkie różnice między różnymi gatunkami wielorybów, kiedy samce i samice osiągają dojrzałość płciową – między 5 a 7 rokiem życia – dochodzi do godów. Wieloryby są zapłodnione wewnętrznie, a do godów może dochodzić w określonym czasie w roku, kiedy samice są podatne na zapłodnienie lub przez cały rok.
Ponadto są ssakami poligamicznymi, których rozród odbywa się pomiędzy kilkoma osobnikami. Zwiększa to sukces reprodukcyjny i zmienność genetyczną gatunku, przynajmniej w dłuższej perspektywie.
Genitalia samców wielorybów są ukryte w “woreczku” w dolnej części brzucha. To właśnie dlatego podczas pływania są gładkie, a typowy penis ssaka nie jest widoczny. Jednak gdy jest pobudzony i ma zamiar kopulować, jego członek, który może mierzyć ponad dwa metry, wysuwa się, by kopulować z partnerką.
Na przykład u poligamicznych wielorybów – w przeciwieństwie do innych gatunków – nie ma rywalizacji o partnera i samica może kopulować ze wszystkimi samcami w grupie. Walka toczy się na poziomie plemników: matka zachodzi w ciążę z samcem o najwyższej jakości nasienia.
Czy zaloty istnieją u gatunków wielorybów?
Stwierdzamy również różnice między gatunkami wielorybów podczas zalotów. Niektóre z nich mogą sprawiać wrażenie agresywnych, a walki między samcami polegają na uderzaniu przeciwnika płetwami lub głową. Inne są bardziej zrelaksowane i polegają na śpiewaniu, nawoływaniu i ocieraniu się samic.
Samce wielorybów długopłetwowców oceanicznych (Megaptera novaeangliae) są dobrym przykładem zalotów poprzez ciągłe i zmienne śpiewy w sezonie rozrodczym. Fale dźwiękowe mogą podróżować dość daleko i służą do wskazywania samicom ich lokalizacji. Ta zdolność jest wykorzystywana nie tylko do kojarzenia, ale także jako doskonała metoda komunikacji.
Ciekawym zjawiskiem jest również kopulacja wielorybów, w której często biorą udział trzy wieloryby. Takie zachowanie zostało odnotowane niejednokrotnie u pojedynczych szarych wielorybów.
Istnieje kilka teorii, które próbują wyjaśnić tę interakcję. Niektórzy uważają, że trzeci samiec pełni funkcję pomocniczą, aby zapewnić krycie i nie rozmnaża się, podczas gdy inne teorie mówią o kopulacji z wieloma samcami bez agresji między nimi.
Kopulacja jest zazwyczaj szybka, a po jej zakończeniu osobniki biorące w niej udział rozdzielają się i idą swoimi drogami.
Jak wieloryby łączą się w pary?
Proces ten jest stosunkowo prosty – samiec odwraca się i kładzie pod samicą, aby dotknąć ją swoim brzuchem. W tym momencie jego aparat rozrodczy wychodzi z osłony i penetruje partnerkę, by ją zapłodnić. Odbywa się to podczas gdy oba osobniki pływają powoli lub gdy są niemal statyczne w jednym miejscu.
Choć brzmi to prosto, kopulacja wieloryba może trwać nawet kilka godzin. Zwłaszcza, że niektóre samice odmawiają spółkowania i pływają po powierzchni z podniesionym brzuchem, by uniknąć kopulacji. Samce długo walczą, żeby je przewrócić, co opóźnia ten proces.
Ciąża i laktacja u wielorybów
Okres ciąży trwa od 10 do 16 miesięcy, w zależności od gatunku wieloryba. Jest to długi okres ciąży i odbywa się w wodzie. Wieloryby podczas swoich wędrówek wybierają cieplejsze wody na miejsce porodu. Przy każdej okazji samice rodzą tylko jedno cielę, co oznacza, że wskaźnik urodzeń jest dość niski.
Matka pomaga cielęciu wypłynąć na powierzchnię, by mogło oddychać po urodzeniu, a cielę pozostaje z matką przez pierwszy rok życia. Wielkość cielęcia zależy od gatunku i wielkości matki, ale z reguły cielęta stanowią około 6% masy ciała dorosłej samicy.
W pierwszym roku cielęta nie są w stanie utrzymać się pod wodą tak długo jak dorośli, więc potrzebują ciągłej pomocy ze strony matki. Pielęgnowanie odbywa się pod powierzchnią. Ponieważ cielęta nie mogą jednocześnie oddychać i karmić, okres laktacji jest zazwyczaj krótki (5-8 miesięcy).
Mleko matki zawiera wystarczającą ilość tłuszczu – około 45-60% – aby cielę mogło rosnąć, nawet jeśli laktacja jest krótka. Jednak gdy tylko cielęta zaczną jeść samodzielnie, matki pomogą im w polowaniu na pokarm.
Cielęta wielorybów wołają swoje matki
Związek cieląt z matkami jest bardzo bliski, w środowisku wodnym i w obecności potencjalnych drapieżników ważne jest, aby utrzymać tę więź.
Małe wieloryby żyją ze swoimi matkami przez pierwszy rok życia, pływając cały czas blisko niej i komunikując się poprzez dyskretne nawoływania i pocieranie. Te słabe nawoływania pozwalają matce mieć oko na swoje cielę, a jednocześnie pozostają niezauważone przez drapieżniki, takie jak orki czy inne samce chcące kopulować z samicą.
Niestety, uważa się, że hałas na morzu może zakłócać komunikację między wielorybami.
Jak się domyślasz, cykl rozrodczy wielorybów jest dość długi i czasochłonny. Z tego powodu populacja tych zwierząt jest zagrożona, ponieważ liczba urodzeń jest tak niska, że nie ma szans na jej szybkie odtworzenie. W przypadku tych ssaków morskich potrzebują one co najmniej dwóch lat, aby móc się ponownie rozmnażać, co bardzo utrudnia przetrwanie ich gatunku.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Zoidis, A., & Lomac-MacNair, K. (2017). A note on suckling behavior and laterality in nursing humpback whale calves from underwater observations. Animals, 7(7), 51.
- Videsen, S. K., Bejder, L., Johnson, M., & Madsen, P. T. (2017). High suckling rates and acoustic crypsis of humpback whale neonates maximise potential for mother–calf energy transfer. Functional Ecology, 31(8), 1561-1573.
- Oftedal, O. T. (1997). Lactation in whales and dolphins: evidence of divergence between baleen-and toothed-species. Journal of mammary gland biology and neoplasia, 2(3), 205-230.